به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، بلایای طبیعی به مجموعه‌ای از حوادث زیانبار اطلاق می‌شود، که منشاء انسانی ندارند. این حوادث معمولا غیرقابل پیش‌بینی بوده یا حداقل از مدت‌های طولانی قبل نمی‌توان وقوع آن‌ها را پیش‌بینی کرد. از مخاطرات طبیعی می‌توان به زلزله، سیل، طوفان، گردباد، سونامی، تگرگ، بهمن، رعد و برق، تغییرات شدید درجه حرارت، خشکسالی و آتشفشان اشاره کرد. برخی از بلایای طبیعی، به‌طور غیرمستقیم ناشی از عملکردهای انسانی هستند. برای مثال بلایای ناشی از افزایش آلودگی هوا یا گرم شدن زمین و همچنین سیل ناشی از تخریب جنگل‌ها و پوشش گیاهی به‌دست انسان، از این جمله‌اند.
 
با آنکه بیشتر بلایای طبیعی خارج از کنترل انسان به‌نظر می‌رسند، ولی خسارت‌ها و آسیب‌های ناشی از آن‌ها، به‌طور چشمگیری قابل کنترل است. این موضوع ارتباط مستقیمی با عملیات پیش‌گیرانه از سوی انسان‌ها دارد. برای مثال استحکام بناها در برابر بارهای افقی برای کاهش خسارات ناشی از زلزله یا ایجاد پوشش گیاهی و ساخت بندها و سدها جهت کاهش خسارات ناشی از سیل، از جمله موارد پیش‌گیرانه ‌است. همچنین عکس‌العمل صحیح و اصولی نیز می‌تواند در کاهش آسیب‌های ناشی از بلایای طبیعی مؤثر باشد.

کتاب «مخاطرات محیطی» تألیف مشترک کمال امیدوار؛ عضو هیأت علمی دانشگاه یزد و رضا ابراهیمی، در پنج فصل ابتدا به تعریف و طبقه‌بندی مخاطرات پرداخته و در ادامه «مخاطرات محیطی با منشأ هواشناختی»، «مخاطرات محیطی با منشأ آب‌وهوایی»، «مخاطرات محیطی با منشأ زمین‌ساخت» و «مخاطرات انسانی» را مورد بررسی قرار می‌دهد.
34 مخاطره طبیعی در ایران رخ می‌دهد
مخاطرات اقلیمی بخش بسیار مهمی از مخاطرات طبیعی را دربرمی‌گیرد و جلوگیری از اغلب مخاطرات اقلیمی غیرممکن است، ولی می‌توان از شدت وقوع آن‌ها با شناسایی درست جلوگیری نمود. در کتاب حاضر در این زمینه می‌خوانیم: «مخاطرات اقلیمی را می‌توان پدیده اقلیمی خیلی بزرگ که با شدت زیاد اتفاق افتد و یا رخداد اقلیمی که تأثیر ناگهانی و بسیار مخرب داشته باشد، تعریف کرد، به‌طوری‌که مردم از وجود آن شگفت‌زده شده باشند.

براساس آمارهای بین‌المللی، تاکنون حدود 43 مخاطره طبیعی شناسایی شده است. از این تعداد، 34 مخاطره در کشور ما رخ می‌دهد که قریب به 90 تا 95 درصد از آن‌ها منشأ آب‌وهوایی دارند. در بین مخاطرات طبیعی، فراوان‌ترین مخاطرات، گردبادها هستند که بیشتر در اقیانوس اطلس و ایالات متحده آمریکا رخ می‌دهند. میزان وقوع این مخاطره جوی در اواخر قرن بیستم، از هر مخاطره طبیعی دیگری بیشتر بوده است. سیل‌ها و سیکلون‌های حاره‌ای از نظر فراوانی بعد از گردبادها قرار دارند و سونامی در رتبه چهارم قرار دارد.
 
بشر همواره در طول زندگی خود با مخاطرات اقلیمی دست به گریبان بوده است. هر سال در مناطق مختلف جهان، هزاران نفر قربانی گردباد، سیل، خشکسالی و حوادث مشابه آن می‌شوند. تنها مناطق معدودی در جهان از خطراتی که به فاجعه منجر می‌شوند، مصون هستند. متأسفانه کشورهای در حال توسعه، بیش از همه از مخاطرات اقلیمی رنج می‌برند. اغلب این کشورها بدون سامانه هشداردهنده مخاطرات بوده، سازمان‌های دفاع غیرنظامی آن‌ها نیاز به تقویت داشته و اقتصاد شکننده آن‌ها، توانایی کافی برای جبران و ترمیم بار عظیم مالی خسارات ناشی از مخاطرات را ندارد.»
استرالیا، مستعدترین کشور دنیا برای آتش‌سوزی
«آتش‌سوزی جنگل‌ها اغلب با تلفات جانی، خسارات مالی و از بین رفتن درختان و پوشش گیاهی به‌عنوان یک مخاطره، ارزیابی و بررسی می‌شود. در کشورهایی مانند ایالات متحده آمریکا و کانادا، هنوز جنگل‌ها در نواحی شهری زیاد است و باعث آتش‌سوزی‌های بزرگ می‌شود و در این کشورها آتش‌سوزی یک مخاطره است. استرالیا، مستعدترین کشور برای آتش‌سوزی در دنیاست. شرایط زیانبار آتش‌سوزی در استرالیا،‌ مانند آمریکا و کاناداست. آتش‌سوزی در منطقه حاره استرالیا، زمستانی - بهاری است. در تابستان آتش‌سوزی در مناطق جنوبی استرالیا رخ می‌دهند. در این زمان بادهای گرم از مناطق داخلی قاره به ساحل وزیده و آتش‌سوزی‌های شدیدی در جنگل ایجاد می‌کنند. به دلیل اینکه در تابستان گیاهان خشک می‌شوند و با ایجاد آتش‌سوزی، این مخاطرات شدت می‌یابند. در نواحی حاره و معتدله نیز آتش‌سوزی رخ می‌دهد.»
 
نخستین چاپ کتاب «مخاطرات محیطی» در 268 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 56 هزار و 500 تومان از سوی مرکز انتشارات دانشگاه یزد به بازار نشر عرضه شده است.