کتاب «نشانگان پای بیقرار و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی» تألیف عادل افتخاری و سمانه میرزائی، در سه فصل ابتدا دانستنی‌هایی درباره همودیالیز، نشانگان پای بیقرار و کیفیت خواب ارائه سپس مروری بر مطالعات انجام گرفته، به نتیجه‌گیری یافته‌های محققان می‌پردازد.
عارضه پای بیقرار چیست؟
«نشانگان پای بیقرار، یک اختلال حسی حرکتی با احساس تمایل شدید در حرکت دادن پاها و گاهی سیار قسمت‌های بدن می‌باشد که با ناراحتی، درد، مورمورشدن و بی‌حسی همراه است و با استراحت و عدم فعالیت به‌خصوص در شب‌ها تشدید یافته و با فعالیت کاهش می‌یابد. بیماران مبتلا به این نشانگان دارای یک حس ناخوشایند در پاها معمولا در عمق سطح داخلی پا بین زانو و مچ پا به‌خصوص هنگام نشستن و یا دراز کشیدن می‌باشند. ولی گاهی اوقات در سایر اعضای بدن از قبیل ران‌ها، دست‌ها و بازوها که بیشتر به‌صورت دوطرفه نیز می‌باشد، حس می‌شود.
از نظر اتیولوژی، این نشانگان به دو گروه تقسیم می‌شود: نوع اولیه، معمولا یک الگوی فامیلی و ژنتیک دارد. نوع ثانویه، در ارتباط با بیماری‌های دیگر دیده می‌شود. یکی از این بیماری‌ها، نارسایی کلیه و بیماران کلیوی مرحله انتهایی می‌باشد که در 83 تا 86 درصد بیماران همودیالیزی نیز مشاهده می‌شود. میزان شیوع و شدت نشانه‌های اختلال با افزایش سن بیشتر شده و بیماران مسن‌تر نشانه‌های به تکرار و به مدت طولانی‌تر تجربه می‌کنند.»
سندرم پای بیقرار در هر سنی می‌تواند آغاز شود
«حدود یک‌سوم از مبتلایان به نشانگان پاهای بیقرار دارای علائم متوسط تا شدید هستند و به درمان طبی نیاز دارند. علائم پاهای بیقرار ممکن است در هر سنی آغاز شود، اما در شروع بیماری علائم خفیف است. در سالمندان، سندرم پاهای بیقرار شایع‌تر بوده و شیوع آن با افزایش سن، افزایش می‌یابد. هرچند تقریبا یک‌سوم از بیماران مبتلا به آن برای اولین‌بار علائم خود را قبل از 18 سالگی تجربه می‌کنند. این بیماری در زنان شایع‌تر است. برای ابتلا، استعداد ژنتیکی وجود دارد به‌خصوص در آن‌هایی که در سنین پایین‌تر دچار می‌شوند، شایع‌تر است. هرچند ممکن است نشانگان پاهای بیقرار یک اختلال اولیه یا اپیدمیولوژیک باشد یا ممکن است ثانویه به کمبود آهن، بارداری، نارسایی کلیه و بیماری‌های کلیوی مراحل انتهایی، استفاده از داروهای خاص یا آسیب طنابی نخاعی باشد. میزان شیوع سندرم پاهای بیقرار در زنان باردار 15 تا 27 درصد، در افراد دارای آنمی آهن 40 درصد و در بیماران مراحل انتهایی بیماری کلیوی 20 تا 50 درصد گزارش شده و در بیماران همودیالیزی بین 20 تا 80 درصد و گاه 8 تا 80 درصد گزارش شده است.»
عوارض اختلالات خواب
«اختلال خواب به‌صورت مزمن، عامل خطرساز عمده‌ای در بروز تصادفات رانندگی، حوادث شغلی ناشی از خستگی، از دست دادن شغل، مشکلات اجتماعی، خانوادگی، سلامتی، بهداشت ضعیف و اختلالات متابولیکی و غدد درون‌ریز است. بی‌خوابی شبانه می‌تواند کیفیت زندگی را تحت‌تأثیر قرار دهد، به‌گونه‌ای که احتمال ابتلا به افسردگی و اضطراب افزایش می‌یابد و توانایی مقابله با تنش‌های روزمره کم می‌شود. همچنین مقدار و چگونگی خواب شبانه می‌تواند روی عملکرد شناختی و سطح تمرکز فرد برای پرداختن به فعالیت‌های روزانه موثر باشد.»
نخستین چاپ کتاب «نشانگان پای بیقرار و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی» در 90 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 15 هزار تومان از سوی انتشارات سیدعلی زاده به بازار نشر عرضه شده است.
نظر شما