به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) سی و سومین دوره از نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برخلاف سال‌های گذشته و به دلیل هم‌زمانی با ایام ماه مبارک رمضان قرار بود در تاریخ ۲۶ فروردین تا ۵ اردیبهشت سال ۱۳۹۹ برگزار شود. اقدامات و برنامه‌ها برای برگزاری یکی از بزرگ‌ترین رویدادهای فرهنگی سالانه کشور در حال انجام بود که شیوع ویروس کرونا در جهان و رسیدن این ویروس به ایران این رویداد را هم تحت تأثیر قرار داد و برگزاری آن را به تعویق انداخت.
طبق اعلام مسئولین برگزاری این دوره نمایشگاه کتاب تهران برگزاری این رویداد فرهنگی در فصل بهار ممکن نیست و حتی احتمال لغو آن در این سال هم مطرح است.
برگزاری نمایشگاه کتاب تهران برای ناشران از لحاظ اقتصادی بسیار مهم است و می‌تواند بخشی از آسیب‌های واردشده به این صنعت را در این روزها جبران کند. در همین رابطه با سعید مکرمی؛ مدیر انتشارات اسم به خبرنگار خبرگزاری آنا گفت: داستان نمایشگاه کتاب یک کلاف سردرگم شده است و بخشی از آن ناشی می شود که نمایشگاه کتاب یک تعریف درست و دقیقی تا الان نداشته است؛ یعنی این‌که این بلاتکلیفی‌ها خیلی واضح نشان می‌دهد که هر کسی از نمایشگاه یک تلقی داشته و در هم چنین شرایطی باید چه کاری کرد را هر کسی از ظن خودش یار مسئله نمایشگاه می‌شود.
وی افزود: نمایشگاه کتاب چند تا بعد دارد و هر تصمیمی برای آن گرفته می‌شود با توجه به این ابعاد باید گرفته شود یعنی بی‌توجهی به این ابعاد باعث می‌شود که نتوانیم تصمیم درست یا به قاعده‌ای بگیریم آن هم این است که نمایشگاه کتاب قبل از اینکه یک نمایشگاه باشد یک فروشگاه است و فروشگاهی که حجم زیادی از گردش نقدی کتاب در همان ده روز ایام نمایشگاه برای ناشران رقم می‌خورد.
مدیر نشر اسم اظهار کرد: بعد دوم که بعد خیلی مهم‌تر است و شاید بابت این بعد است که دولت نمی‌تواند از برگزاری نمایشگاه دل بکند و برای آن اهمیت قائل است و به آن فکر می‌کند که اگر بخواهیم از درجه اهمیت آن را بررسی کنیم این بعد مهم‌تر است و آن جنبه رویدادی نمایشگاه کتاب است این نمایشگاه بزرگ‌ترین رویداد ملی فرهنگی کشور است. وقتی می‌گوییم بزرگ‌ترین داریم درباره اتفاقی صحبت می‌کنیم که طبق آمار بین پنج تا هفت میلیون نفر طی ۱۰ روز بازدیدکننده دارد شما هیچ برنامه دیگری در طول سال ندارید که چنین مخاطبی را به خودش جذب بکند و این دیالوگ را با مخاطب داشته باشد و این رویداد بسیار مهمی است و بسیاری از آدم‌ها نویسنده مورد علاقه خود را که در طول سال نمی‌بینند در نمایشگاه می‌بینند امضا می گیرند و صحبت می‌کنند.
مکرمی عنوان کرد: بعد سوم بعد نمایشگاهی این رویداد است. اساساً بخش زیادی از اهالی نشر و کتاب به نمایشگاه می‌آیند تا کتاب‌های جدید را بررسی کنند و فلان ناشر که آثار آن را دنبال می‌کنند آثار جدیدش چیست. می‌‌توان گفت که بعد نمایشگاهی کتاب کمترین اهمیت را دارد ضعیف‌ترین بعد است و بعد رویدادی آن مهم‌ترین بعد است. اینکه این مسائل برای چه کسانی مهم است و برای چه کسانی مهم نیست در درجه دوم اهمیت قرار دارد مثلاً برای مخاطب بعد فروشگاهی مهم‌تر است برای سیستم دولت و حاکمیت بعد رویدادی مهم است و برای ناشران هم و نویسندگان و فعالان حوزه کتاب بعد نمایشگاهی آن مهم است.
وی اضافه کرد: وقتی راجع به مجازی شدن نمایشگاه کتاب یا درباره تعویق نمایشگاه کتاب حرف می‌زنیم بدون آنکه متوجه باشیم درباره کدام بعد نمایشگاه صحبت می‌کنیم یک مقدار مسئله سخت می‌شود. اگر نمایشگاه کتاب می‌خواهد مجازی شود یعنی چه چیز آن مجازی می‌شود؟ اگر رویداد قرار است مجازی شود اساساً آیا چنین اتفاقی مقدور است؟ آیا جنبه نمایشگاهی قرار است مجازی شود؟ اگر هدف این است که همه اطلاعات کتاب‌ها در خانه کتاب در دسترس است می‌شود اطلاع‌رسانی کرد و می‌‌توان آن‌ها را در دسترس قرار داد. چه چیزی قرار است مجازی شود؟ فروشگاه نمایشگاه مجازی می‌شود که فروشگاه هم وجود دارد این‌همه سایت کتاب داریم و عمده ناشران خودشان عرضه‌کننده کتاب هستند و سایت دارند و کتاب را عرضه می‌کنند. وقتی می‌گوییم عرضه مجازی خیلی واضح نیست که چه چیزی قرار است مجازی شود؟
مدیر نشر اسم خاطرنشان کرد: اگر سیستم تصمیم گیر این‌ها را برای خود واضح و روشن نکند یا ارشاد و خانه کتاب را درگیر تصدی‌گری حوزه کتاب کند یعنی اینکه به‌جای اینکه تسهیل‌گر باشند خودش هم می‌شود برگزارکننده و خود ارشاد درگیر فروش می‌شود و عملاً یک فروشگاه می‌زند در صورتی که به‌جهت قانونی اصلاً قرار نیست که خودش تصدی‌گری بکند و بشود رقیب بخش خصوصی.
مکرمی ادامه داد: وقتی درباره تعویق نمایشگاه صحبت می‌کنیم باید حواسمان باشد که نمایشگاه کتاب در دل صنعتی شکل می‌گیرد که آن صنعت اساساً ضعیف و ترد است و با کوچک‌ترین فشاری می‌شکند. همیشه وقتی نمایشگاه کتاب برگزار می‌شود به دلیل آن هیجان خرید (چه خرید درست یا نادرست) تا چهار ماه عملاً بعد از نمایشگاه کتاب بازار کتاب هیچ عکس‌العمل خاصی ندارد. چرا ندارد؟ این نه به خاطر این است که در ۶ ماه اول سال مردم کتاب نمی‌خوانند عملاً مخاطب به‌جهت روحی و روانی ظرف خرید کتاب و محصولات فرهنگی خود را پر کرده است و احساس نیازی ندارد.
وی گفت: در حالت طبیعی بازار کتاب تا به خودش بیاید شهریورماه می‌رسد و تا آن موقع شاهد تراکنش و عکس‌العملی نیستیم و اگر ما نمایشگاه را هم به آبان‌ماه منتقل کنیم و این اتفاق به آبان ماه منتقل شود یعنی اینکه بازار کتاب را بلایی سرش می آوریم که کل صنعت نشر شامل کتاب‌فروش پخش و ناشر تحت تاثیر قرار بگیرد و تا اسفند تحت تاثیر این اتفاق باشد و آیا این روند اتفاق درستی است؟ من می‌گویم نیست. من به‌‌عنوان کسی که هم ناشر و هم کتاب‌فروش است می‌گویم؛ اگر بازار کتاب که در مهر و آبان گردش قابل‌قبولی دارد آسیب ببیند تا اسفندماه عمده کتاب‌فروشان و موزع را درگیر می‌کند و اگر این اتفاق بیفتد عمده ضرر و به ناشر وارد می‌شود.
مدیر نشر اسم ضمن بیان اینکه تصمیمات نسنجیده رونق کتاب در نیمسال دوم سال را از بین می‌برد، گفت: برگزاری نمایشگاه در آبان ماه باعث می‌شود ناشران یکسال را از دست بدهد علاوه بر اینکه صنعت نشر به حدی آسیب می‌بیند که به راحتی نمی‌تواند سرپا بایستد. اگر نمی‌توانید برگزار کنید مثل المپیک یا نمایشگاه بولونیا و خیلی رویدادهای دیگر آن را به سال بعد موکول کنید.
مکرمی در پایان اظهار کرد: به تعویق افتادن نمایشگاه کمکی به صنف نشر نمی‌کند و آسیب آن بیشتر است.