به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در سمنان، رضا داوری بیان کرد: کلیات سعدی شگفتی‌ساز جهان شده‌است؛ سعدی اعجوبه‌ساز جهان و ایران است البته ایران روزگار سعدی و بهتر است بگویم حوزه زبان فارسی دوران ما با سعدی قابل قیاس نبوده و در آن زمان گسترده‌تر بوده است.

وی ادامه داد: با وجود هزاران انسان اهل فرهنگ و هنر اما سعدی بی‌نظیر است و همیشه «ترین»هایی وجود دارد که برای سعدی مفهومی ندارد و این شاعر سرآمد همه آنها است.
 
استاد دانشگاه دامغان عنوان کرد: 300 جمله از سعدی سر زبان‌های مردم هست و آنها به عنوان ضرب‌المثل‌ استفاده می‌کنند بدون آنکه بدانند این جملات مربوط به سعدی است و ساخت مثل در سعدی فوق‌العاده است.
 
سعدی در نهایت دانایی و نهایت توانایی است
وی اظهار داشت: سعدی در نهایت دانایی و نهایت توانایی است. خیلی از افراد دانا هستند اما توانا نیستند اما سعدی دانای توانا در شعر و ادب فارسی است؛ آنقدر کلام او به کلام بزرگان و ادب فارسی گره خورده که بدون آنکه متوجه شویم از آنها استفاده می‌کنیم.

سعدی پژوه دامغانی تصریح کرد: سعدی فرزند زمان خودش است هر چند خرده ای به سعدی گرفته می‌شود که چرا از جریان هجوم تاتار به ایران سخن نگفته و حرفی به میان نیاورده است که دلیلش هم این است که سعدی در این دوره در ایران نبوده زیرا شاعر در سن 10 سالگی از ایران سفر می‌کند و در سن 40 سالگی به ایران برمی‌گردد و همین موجب شده که این زمان را ندیده است و پس از برگشت، کشور را آرام  می‌بیند؛ البته پس از این جامعه جنگ زده با دو اثر شگرف بوستان و گلستان سعدی روبه رو است.
 
رضا داوری یادآور شد: حتی اسم سعدی را دقیقا نمی‌دانیم و در تاریخ ذکری از آن به میان نیامده است و لفظ «سعدی» لقب و اسم هنری شاعر است و تنها منبع در این موارد آثار خودِ شاعر است.
 
سعدی خداوندگار عشق است
استاد دانشگاه دامغان در پاسخ به درخواست‌های مجازی سعدی‌دوستان دامغانی در مورد ویژگی برجسته شاعر افزود: دستِ سعدی آنقدر پر است که نمی‌توان به ویژگی خاصی اشاره کرد این شاعر در عشق، خداوندگارِعشق است؛ وقتی از عشق صحبت می‌کنیم سعدی همه‌ی گفتنی‌ها را گفته است وقتی می‌گوید استخوان‌های پوسیده‌ی من بوی عشق می‌دهد دیگر چیزی برای از عشق و عاشقی گفتن باقی نمی‌ماند.
 
وی ادامه داد: سعدی معلم زبان فارسی است و به گونه‌ای سخن گفته که همه معلمان اکسیژن سخن سعدی را تنفس می‌کنند بدون آنکه متوجه این قضیه شوند؛ سهل ممتنع بودن از دیگر ویژگی‌های برجسته و بارز در اشعار شاعر است که شاید همه دوست‌داران زبان و ادب فارسی و سعدی‌پژوهان آن را حس کرده باشند بعد از 700 سال شعرا نتوانستند مثل سعدی سخن بگویند و اگر 700 سال دیگر هم بگذرد کسی نمی‌تواند سخنوری سعدی را جایگزینی برایش پیدا کند.
 
سهل ممتنع بودن سعدی به گونه‌ای است که در نگاه نخست همگان احساس می‌کنند می‌توانند مشابهش را بگویند اما غیرممکن است؛ برای مثال می‌توان به این بیت اشاره کرد:
شهری محدثان حسنت
الا متحیران خاموش
یا
 «دیدار تو حل مشکلات است» از این عبارت روان‌تر، ساده‌تر و پخته‌تر کجا می‌توانید بیابید؟
 
یا
«شب عاشقان بیدل چه شبی دراز باشد»
 
استاد ادبیات فارسی دانشگاه دامغان اظهار کرد: شخصا اگر بخواهم قسمت زیبای گلستان را انتخاب نمایم مقدمه آن را برمی‌گزینم در مقدمه گلستان صحبت از توحید و ستایش حق شده است و از بوستان باب سوم «در عشق و مستی و شور» را بیشتر دوست دارم.
 
رضا داوری بیان کرد: یکی از نیک‌بختی‌های مردم ایران این است که گلستان سعدی را کودکان از زمان‌های دور حفظ می‌کردند، در مکتب‌خانه‌ها می‌خواندند و مقدس می‌دانستند.
 
 
هنگام سخن از سعدی، ناخواسته حافط به سراغت می‌آید
وی ضمن بیان اینکه وقتی می‌خواهی از سعدی صحبت کنی خواهی نخواهی حافظ به سراغت می‌آید یادآور شد: تمام ابیات سعدی حاوی نکات آموزنده اخلاقی  و مشکلات مبتلابه جامعه هستند و در واقع و برای مثال «باب هفتم در تاثیر تربیت» یکی از روزدرآمدها و حرف امروز ماست؛ یکی سرمایه‌دار است، یکی فقیر است، یکی مشکل خاصی دارد، یکی عبادت می‌کند، یکی عبادت نمی‌کند و.... که مردم عادت کرده‌اند در مورد همه حرف بزنند و قضاوت نابجا کنند و سعدی چندصد سال قبل این موارد را مطرح کرده است.

وی تصریح کرد: به عقیده سعدی امکان ندارد کسی بتواند در شرایطی زندگی کند و از زخم زبان مردم در امان باشد در صورتی که سعدی این نکات را با طبع شیرین خودش بیان کرده بود در واقع سعدی جامعه شناس ماهر و آینده بینی هم بوده است.

 رضا داوری افزود: بوستان یکی از منظومه‌های مشهور ادبیات فارسی است این کتاب را علاوه بر ادبیات می‌توان از جهات و ابعاد مختلف دیگر از جمله روانشناسی، فلسفه، سیاست و جامعه شناسی مورد بررسی قرار داد.

وی گفت: بوستان مدینه فاضله و جامعه آرمانی سعدی است او در سراسر بوستان به ترسیم جامعة آرمانی خود پرداخته است؛ سعدی شیرازه‌بند‌ ادبیات‌ فارسی‌ و پایه‌گذار مکتب‌ ادبی‌ شیراز است‌ و آثارش‌ کلیدی‌ترین‌ باورها و اندیشه‌های‌ انسانی را بازتاب می‌دهد و بدین‌سان‌ لباس‌ فاخر شاعر ملی‌ را بر تن‌ می‌پوشد.
 

همچنین مهدی خادمیان نویسنده و شاعر دامغانی که باتفاق رضا داوری اجرای مجازی این آیین را به عهده داشت در ابتدای صحبت هایش گفت: پس از شیوع کرونا و رعایت فاصله گذاری اجتماعی اولین تجربه جمعی برقراری ارتباط با فرهنگ دوستان و عاشقان زبان و ادبیات فارسی در دامغان با استفاده از بستر فضای مجازی صورت گرفت که می‌تواند سلام گرم ما را به تک تک عاشقان سعدی برساند.
 
وی افزود: سال قبل در کنار حوض پرآب تسنیم و مجسمه منوچهری که خانه فرهنگ دامغان پُر بود از کبوتر کلمه به سوی آسمان ادب پر می‌کشید.

مهدی خادمیان به درخواستهای اهالی فرهنگ پاسخ مثبت داد و مخاطبان آیین مجازی بزرگداشت سعدی را با اشاره به سنت حسنه پاشیدن آب و بدرقه مسافران مستفیظ و در کنار حوض فیروزه ای خانه تسنیم با پاشش مایه حیات آرزوی سلامتی تمامی مردم جهان را از یگانه احد دادار خواستار شد و آرزو کرد به زودی شرایط دورهمی اهالی فرهنگ و هنر در خانه فرهنگ دامغان مهیا شود .

بر اساس همین گزارش ابوالفضل باقریان به اتفاق هنرمند نوجوان کوروش باقریان با خوانش ابیات از سعدی به اجرای موسیقی زنده پرداختند.