نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، درباره نخستین طرح بهارانه کتاب بیان کرد: برگزاری بهارانه کتاب برای کمک به‌ کتاب‌فروشان و چرخه نشر، دغدغه وزیر و معاون امور فرهنگی وزرات فرهنگ و ارشاد اسلامی بود. پیشنهاد موسسه خانه کتاب به‌عنوان مجری طرح‌های حمایتی، برگزاری 4 طرح حمایتی در 4 فصل است.

وی افزود: توزیع مطلوب و عدالت‌محور یارانه همچنین توجه به کل چرخه نشر از مزایای طرح‌های حمایتی است و مردم هرچه بیشتر، پای کار بیایند، انگیزه کتاب‌فروشان افزایش پیدا می‌کند. 
 
حسینی‌پور گفت: تخصیص یارانه برای برگزاری بهارانه در شرایط موجود اقتصادی دولت، جای تقدیر و تشکر دارد. معاون امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با دغدغه‌مندی به آب‌وآتش زدند تا بودجه طرح، تامین شود؛ علاوه‌براین تاکید دارند با توجه به شرایط فعلی، ظرف دو هفته با کتاب‌فروشان عضو طرح، تسویه‌حساب شود. در بهارانه سقف خرید کتاب تا 150 هزار تومان افزایش پیدا کرد و کتاب‌های دانشگاهی مشمول طرح قرار گرفتند اما فعلا کتاب‌های آموزشی با وجود پیشنهاد انجمن فرهنگی ناشران آموزشی در طرح نیستند.  

انتظار داریم شهرداری‌ها در طرح‌های حمایتی مشارکت داشته باشند
مدیرعامل موسسه خانه کتاب ادامه داد: انتظار داریم حداقل شهرداری کلان‌شهر‌ها در برگزاری طرح مشارکت داشته باشند. مبنا در برگزاری طرح، شفافیت مالی و محتوایی است و در چند دوره اخیر، میزان یارانه هر کتاب‌فروشی و آمار پرفروش‌ها در سایت خانه کتاب بارگذاری شد.  
 
حسینی‌پور بیان کرد: انتقاداتی درباره اندک بودن یارانه بهارانه، طرح می‌شود اما باید وضعیت دولت را در نظر داشته باشیم. در این شرایط سخت، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به برگزاری بهارانه اقدام می‌کند. به‌ قول رئیس جمهوری، کشور تنها درگیر ویروس کرونا نیست بلکه با ویروس تحریم نیز مواجه هستیم؛ هزینه‌های دولت بالاست، بنابراین باید واقع‌بینانه‌تر درباره مسئولان که همواره دغده‌مند بوده‌اند، قضاوت کنیم. هرچند طرح آغاز شده است، اما کماکان این آمادگی را داریم که با مشارکت شهرداری‌ها سقف خرید را افزایش دهیم.   
 
وی درباره تسویه‌حساب شهرداری تهران با کتاب‌فروشانی که در طرح پاییزه مشارکت داشتند، بیان کرد: با وجود پیگیری‌های بسیار زیاد حتی از سوی معاون امور فرهنگی، متاسفانه هنوز این پرداخت، محقق نشده‌است. امید‌وارم تا یکی‌دو هفته آینده، شهرداری تهران با کتاب‌فروشان تسویه کند. با توجه به شرایط کرونا و گذشت تقریبا 6 ماه از برگزاری طرح پاییزه کتاب، پرداخت 300 میلیون تومان برای شهرداری تهران مشکل نیست. توقع داریم علاوه بر تسویه حساب با کتاب‌فروشان عضو پاییزه، در سایر طرح‌ها نیز مشارکت کنند.  
 
پیشنهاد نمایشگاه مجازی همسو با ایده ارشاد 2 ارائه شده‌است
حسینی‌پور درباره سرنوشت ایده برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب گفت: پیشنهاد برگزاری نمایشگاه مجازی براساس برنامه‌های وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی مطرح شد. ایشان مدتی بعد از در اختیار گرفتن سُکان وزارت، موضوع «ارشاد 2» برمبنای فضای الکترونیک را طرح کردند.  
 
وی الکترونیک شدن و ساماندهی فرآیند صدور مجوز چاپ کتاب را یکی از مصادیق حرکت به‌سوی «ارشاد 2» دانست و ادامه داد: نمایشگاه بین‌‌المللی کتاب تهران به هویت فرهنگی کشور تبدیل شده‌است. ایده مطلوب، برگزاری فیزیکی نمایشگاه است و البته به‌نظر می‌رسد، فضای مجازی امروز چندان با زندگی واقعی فاصله ندارد.
 
حسینی‌پور شکل‌گیری جریان گفت‌و‌گو بین فعالان حوزه نشر و اهل قلم و مخاطبان، همچنین نشست‌های تخصصی در نمایشگاه را بسیار قابل اهمیت دانست و افزود: امسال شیوع ویروس کرونا مانع از برگزاری نمایشگاه شده‌است و شاید سال‌های بعد هم با بحران‌های دیگری رو‌به‌رو باشیم؛ بنابراین پیشنهاد برگزاری نمایشگاه مجازی، همراه با جمع‌بندی نتایج گفت‌و‌گو با چند شرکت دانش‌بنیان به معاونت امور فرهنگی ارائه شد. اجرای ایده‌هایی از‌جمله نمایشگاه مجازی، باید از سوی معاونت و همچنین شورای سیاست‌گذاری بررسی و به‌اصطلاح پخته شود. جمع‌بندی معاونت امور فرهنگی به خیر و صلاح صنعت نشر است. 
 
مدیر‌عامل موسسه خانه کتاب، گفت: موسسه خانه کتاب، فقط پیشنهاد برگزاری نمایشگاه مجازی را طرح کرده‌‌است و قاعدتا شورای سیاست‌گذاری تصمیم‌گیری خواهد کرد. اینکه برخی دوستان موضع‌گیری‌های سفت و سختی اتخاذ می‌کنند که نباید چنین پیشنهادی مطرح می‌شد، اشتباه است. دوستان، درجا می‌زنند و فکری به‌حال صنعت نشر نمی‌کنند؛ در‌حالی‌که باید، ایده‌های جدید را دامن بزنیم و از بین ایده‌های مختلف، مطلوب را برگزنیم. ایده برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب از سوی رسانه‌ها و اهل قلم همچنان قابل پیگیری است.  
 
حسینی‌پوردر پاسخ به این سوال که ریشه مقاومت دربرابر ایده‌های جدید در حوزه نشر چیست، گفت: هرچند که قدم‌های مهم و موثری از سوی ناشران بخش خصوصی در حوزه‌های فضای مجازی و بازار بین‌الملل برداشته شده‌است؛ اما صنعت نشر ما همچنان سنتی است. نمی‌توان با ایده‌های 50 سال پیش و حتی 10 سال پیش پیش‌رفت. باید با دنیای جدید همراه شویم. علاوه‌براین؛ باید برای ذائقه‌های جدید محتوا تولید کنیم. نباید فراموش کنیم با بی‌توجهی، دیگران به تولید محتوا برای ما اقدام خواهند کرد.

تشکل‌ها ایده‌پرداز و محرک صنف باشند
وی با اشاره به نقش تشکل‌های نشر، بیان کرد: تشکل‌های نشر باید با دریافت و جمع‌بندی دیدگاه فعالان حلقه‌های مختلف نشر به نهاد‌های بالادستی ایده بدهند و محرک صنف باشند؛ اما در این حوزه ضعف داریم.  
 
حسینی‌‌پور، درباره وابستگی صنعت نشر به حمایت‌های دولتی به‌عنوان عامل بی‌توجهی آن‌ها به ایده‌پردازی و تحول ادامه داد: صنعت نشر به دولت وابسته است اما می‌دانیم در جهان، حتی در شرایط عادی و پیش از شریوع کرونا، این حمایت‌ها وجود داشته‌ است. نحوه هزینه‌کرد یارانه‌ها، موضوعی ثانویه و قابل‌بررسی است که مطابق با آن، یارانه مستقیم پرداخت نشود.
               
وی با بیان اینکه فعالان حوزه نشر، به‌خوبی ایده نمایشگاه مجازی کتاب را بررسی و اظهارنظر کردند، گفت: عده‌ای به‌جد مخالف، برخی نیزموافق و عده‌ای دیدگاه ممتنع دارند. خوشبختانه و بارش فکری قابل‌توجهی را نسبت به این موضوع شاهد بودیم؛ بنابراین دوستان مجری نمایشگاه با جمع‌بندی دیدگاه‌ها می‌توانند نسبت به امکان برگزاری نمایشگاه مجازی تصمیم‌گیری کنند.
 
مدیر‌عامل موسسه خانه کتاب، با اشاره به دیدگاه‌های مخالف درباره نمایشگاه مجازی کتاب بیان کرد: همواره و در طول تاریخ، اجرای ایده‌های نوآورانه مخالفانی داشته‌است اما با توجه به ظرفیت علمی و دانشگاهی ایران در حوزه‌های مختلف الکترونیک، هوش مصنوعی و فعالیت پارک‌های علمی و فناوری، توان اجرای ایده‌های نوآورانه مانند نمایشگاه مجازی کتاب وجود دارد.
 
حسینی‌پور، درباره چرایی مخالفت با ایده نمایشگاه مجازی کتاب و ترس از پرداختن به آن بیان کرد: کرونا علاوه‌بر تبعات اقتصادی، اجتماعی و معرفتی، یک جهش تاریخی در حرکت به سوی الکترونیک شدن فعالیت‌‌ها را نیز موجب شده‌است. استفاده از ظرفیت‌های الکترونیک و هدف‌گذاری براساس این ظرفیت‌ها، قطعا ترس به‌همراه دارد اما تصمیم‌گیری کلان در حوزه فرهنگ البته با رعایت همه جوانب، نیازمند جسارت است. به نظر می‌رسد این جسارت وجود ندارد.  
 
وی افزود: بخشی از فعالیت‌ها در نمایشگاه سال 1393 مانند الکترونیکی شدن بن کتاب و همچنین هماهنگی با شرکت ملی پست برای ارسال کتاب از تجربه‌های برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب است. اجرای ایده نمایشگاه مجازی با همکاری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با به‌کارگیری همه زیر‌ساخت‌ها از‌جمله اپراتور‌های تلفن همراه و معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری امکان‌پذیر است.
 
حسینی‌پور درباره ضرورت برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب با توجه به شکل‌گیری جریان فروش اینترنتی کتاب از سوی ناشران و کتاب‌‌فروشان ادامه داد: برای برقراری ارتباط با فضای فیزیکی نمایشگاه، پیشنهاد طراحی سه بُعدی مصلا و تعریف کلمه عبور و گذر‌واژه برای ناشران و حضور در غرفه مجازی، طرح شد.
 
وی افزود: با از بین رفتن کرونا که البته فکر می‌کنم فعلا باید به همزیستی با آن فکر کنیم، اگر معاونت امور فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به برگزاری نمایشگاه مجازی کنار نمایشگاه فیزیکی بپرازد، قدم رو‌به جلویی است. دلیل اصلی ضرورت آن نیز امکان دسترسی به کتاب در همه نقاط کشور است. کتاب با برگزاری نمایشگاه مجازی، به‌راحتی به‌دست مخاطب می‌رسد.
 
توجه به کتاب‌فروشی‌ها با برگزاری نمایشگاه مجازی کتاب
مدیر‌عامل موسسه خانه کتاب با بیان اینکه باید برای کتاب‌فروشی‌ها در نمایشگاه مجازی جایگاه ویژه‌ای پیش‌بینی کرد، گفت: ایجاد جایگاه ویژه برای کتاب‌فروشی‌ها نیازمند بررسی کارشناسی است و به‌نظر می‌رسد می‌توان برای کتاب‌فروشان به‌ویژه کتاب‌فروشان شهرستانی در این قالب از نمایشگاه در نظر گرفت.

وی طراحی نرم‌افزار دسترسی به موجودی کتاب‌فروشی‌ها را یکی از برنامه‌های موسسه خانه کتاب عنوان و بیان کرد: دسترسی به موجودی کتاب‌فروشی‌ها تحول جدی در عرصه نشر ایجاد خواهد کرد.

مدیر‌عامل موسسه خانه کتاب با اشاره به امکان برگزاری نشست‌های نمایشگاه کتاب تهران در قالب وبینار و رفع محدودیت برای عرضه کتاب‌ ناشران که بسیار فراتر از حضور 1500 تا 2000 ناشر در مصلا را فراهم می‌کند؛ ازجمله مزیت‌های نمایشگاه مجازی کتاب برشمرد و بیان کرد: ایده برپایه بانک اطلاعات موسسه خانه کتاب و تجربه طرح‌های فصلی و نمایشگاه سال 1393 ارائه شده‌‌است.