به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، آیین گرامیداشت مقام فیلسوف و حکیم شیرازی، پایه‌گذار حکمت متعالیه، ملاصدرا شامگاه پنجشنبه اول خرداد 1399 با پخش پیام علامه، فقیه و فیلسوف شیعی آیت‌الله جوادی آملی، حضور امام جمعه شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس، شهردار شیراز، رئیس دانشکده الهیات دانشگاه شیراز، مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس، معاون فرهنگی شهردار و رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز، استادان دانشگاه و اندیشمندان حوزه و... در مدرسه تاریخی خان برگزار شد.
آیت‌اله جوادی آملی در پیامی تصویری که به مناسبت یادروز ملاصدرا به این مراسم ارسال شده بود، عنوان کرد: ملاصدرا قطب بودن عقل و علم را با تلاش و کوشش از یک سو و با پذیرش تبعید از سوی دیگر و نیز با تحمل ناملایمات از دوست و آشنا اثبات کرد. ملاصدرا هم همسایه‌های کم‌مهری داشت که او را به غربتش وانهادند و هم شاگردانی کم‌مهر داشت که حرف‌هایش را شکوفا نکردند و افزون بر این، دوستان نامهربانی هم داشت.
آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه تقریبا چهار قرن از تالیف اندیشه ملاصدرا می‌گذرد، اظهار کرد: گرچه پس از او حکمای بزرگی آمدند، ولی برخی مخالف او بودند و برخی که موافق بودند تقیه می‌کردند، عده‌ای نیز با او موافق بودند اما به شرح کوتاهی درباب او اکتفا کردند.
وی با بیان اینکه قسمت مهم بهره‌ای که آدمی از علم می‌برد بعد از مرگ است، عنوان کرد: ما با علم زنده‌ایم و اسلام تأکید می‌کند که انسان تا نفس می‌کشد باید عالم باشد، هم‌اکنون نیز به برکت نظام اسلامی و خون‌های پاک شهدا، از همین رهگذر بسیاری از مسائل حل شده است.
آیت‌الله جوادی آملی حوزه و دانشگاه فارس و شیراز را وارثان حکمت ملاصدرا دانست و عنوان کرد: ملاصدرا قطب فرهنگی یک ملت است و امیدوارم کوشش نخبگان و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی به‌گونه‌ای باشد که قرآن و عترت به وسیله این قطب فرهنگیِ عقلی و علمی، روزبه‌روز شکوفاتر شود.
آیت‌الله لطف‌الله دژکام امام جمعه شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس نیز در این آیین با قدردانی از شهردار شیراز عنوان کرد: شهرداری شیراز با توجه به ارزش‌ها و داشته‌های این شهر تلاش می‌کند کاری شایسته و بایسته این زیست‌بوم فرهنگی انجام دهد.
او گرامیداشت یادروز ملاصدرای شیرازی را فرصتی برای ادای وظایف خود در قبال فرهنگ غنی گذشته دانست و از آن به مثابه راهی برای آینده یاد کرد. برای بزرگداشت این اندیشمندان باید تشکیلاتی علمی با کار مستمر داشته باشیم؛ زیرا سالی یک روز و یک بار نشستن کفاف درک اهمیت وجود آنان را نمی‌دهد؛ از همین رو شایسته است برای ملاصدرا کاری سترگ انجام شود.
امام جمعه شیراز، با بیان اینکه شیراز باید نقشی در تداوم فرهنگ بشری ایفا کند، عنوان کرد: امیدوارم محفل گرامیداشت یاد ملاصدرا الگوی ما باشد و بتوانیم محیط‌های علمی متناسب با امروز و آینده شیراز را در کنار مجموعه تاریخی مدرسه خان و مدرس ملاصدرا ایجاد کنیم.
ملاصدرا حکیمی غریب است
وی ملاصدرا را غریب دانست و گفت: اگر کسی او را خوب معرفی کند، همه صاحبان علم و دانش به وجود او و اینکه همشهری همزبان او هستند افتخار خواهند کرد.
شهردار شیراز نیز در این آیین با بیان اینکه شیراز با تاریخ پر فراز و نشیب خود جایگاهی عظیم در علم و اندیشه دارد، گفت: مکتب ادبی، هنری، عرفانی، معماری و فلسفی شیراز بخشی از داشته‌های این فرهنگ‌شهر است.
حیدر اسکندرپور با طرح این پرسش که چرا در زمانه ما در بسیاری حوزه‌های فکری، اندیشگانی، هنری و معماری کیفیت لازم را نداریم، افزود: مدرسه خان، مدرس ملاصدرا یکی از ثروت‌های تاریخی شهر شیراز است اما در طول سالیان نتوانسته‌ایم همانند چنین مجموعه‌هایی را تکثیر کنیم و از وجود متفکرانی در اندازه ملاصدرا نیز بی‌بهره بوده‌ایم؛ درواقع باید پرسید که دلیل بی‌حوصلگی در حوزه اندیشه و معماری از کجاست.
وی با بیان اینکه به دنبال این هستیم که در زمانه فعلی هم به داشته‌های شیراز بیفزاییم، گفت: به عنوان شهردار شیراز علاقمندم در حوزه‌های فرهنگی، معماری و هنری بسترهای لازم را برای آنکه شیراز دوباره شیراز شود، فراهم کنیم.
اسکندرپور افزود: اخیرا شهردار فلورانس ایتالیا که یکی از فرهنگ‌شهر‌های جهان به‌شمار می‌رود، در گفت‌و‌گویی عنوان کرد که شیراز را باعنوان شهری تراز بین‌المللی می‌شناسد و با عشق گفت که مایل است با جهان‌شهر شیراز رابطه فرهنگی برقرار کند.
وی با تقدیر از امام جمعه شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس، ابراز کرد: این حضور و همکاری فرصتی مغتنم برای همه مدیران است تا بتوانیم فرصت جدیدی را برای شیراز خلق کنیم و قصه این فرهنگ‌شهر را دوباره بازگو کنیم.
حجت‌الاسلام قاسم کاکایی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در ادامه این مراسم ملاصدرا را اندیشمندی دانست که تعالیمش او را از همه متفکران پیش از خود، متمایز می‌کند. هرچند ملاصدرا در بصره دفن است و قبرش شناخته نیست، از همین مدرسه خان که مدرس او بود می‌توان روح او را حس کرد.
به گفته کاکایی، ملاصدرا خدا را برای انسان درونی کرد و این موضوع را از طریق پیوند علم و استدلالی کردن عرفان مولانا صورت دارد که کاری عظیم است.
ملاصدرا بر قله فلسفه اسلامی ایستاده است
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ملاصدرا بر قله فلسفه اسلامی ایستاده است، اظهار کرد: او هر روز بیشتر کشف می‌شود؛ با این حال هنوز ابعاد بسیاری از تعالیمش نیاز به پژوهش دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه ملاصدرا معجونی عقل‌پذیر با نام حکمت متعالیه به ما ارزانی داشته است، تصریح کرد: با این حال، ملاصدرا در زمان خود خون جگر خورد و از عقل‌ستیزان و خشک‌فکران نامهربانی دید و امروز امیدواریم حوزه‌ها و دانشگاه‌ها فکر ملاصدرا را از مهجوریت بیرون آورند؛ زیرا او قطعا برای نسل جوان سخنان تازه ای خواهد داشت.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز در این مراسم با یادکرد از اینکه شیراز به واسطه اندیشمندانش دارالعلم لقب یافته، گفت: این شهر با حضور اندیشمندان و حکیمانی که کمترین آموزهای آنان، راهی به سوی رستگاری و سعادت بشر می‌گشاید، این لقب را یافته است.
نبوغ ملاصدرا در آمیختن شرع و فلسفه و استدلال و عرفان است
کوروش کمالی سروستانی نبوغ ملاصدرا را در آمیختن شرع و فلسفه و استدلال و عرفان دانست و بدین‌سان شیراز را نخستین حوزه مشترک کلام و فلسفه و عرفان در شیعه ارزیابی کرد.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس مبانی باطنی این حکمت یا فلسفه به‌خصوص در اندیشه ملاصدرا را مبتنی بر قرآن، برهان و عرفان خواند و گفت: کشف و برهان از بارزترین شاخصه‌های فلسفه حوزه شیراز است و این دو اصل در آثار همه اندیشمندان و فیلسوفان این حوزه اعم از اهل سنت یا شیعه مشهود است.
وی افزود: بر همین اساس نه تنها فلسفه، بلکه عرفان، کلام و دیگر علوم این حوزه از چنین صبغه معنوی برخوردارند و این ویژگی‌ها در روزگاری «مکتب شیراز» را به نماینده فکری تشیع بدل می‌کند.
کمالی سروستانی با بیان اینکه بر مبنای اندیشه ملاصدرا عقل و دین حقیقت واحدی دارند، گفت: بر این اساس، یافته‌های عقلانی با دین سازگار است و نیز مبدا سیاست، ادراک و تفكر عقلی است كه حاكم جامعه با در نظر گرفتن واقعیت‌ها و اطلاعات برای تاثیرگذاری و نتیجه‌گیری مطلوب خود، تعیین و اجرا مـی‌كند، بنابراین، سیاست حاکم برای اداره جامعه، باید از اصـول عـملی عـلوم عقلی باشد.
یادآور می‌شود: یکم خردادماه باعنوان یادروز ملاصدرا در تقویم ملی ایران به ثبت رسیده است.
آیت‌اله جوادی آملی در پیامی تصویری که به مناسبت یادروز ملاصدرا به این مراسم ارسال شده بود، عنوان کرد: ملاصدرا قطب بودن عقل و علم را با تلاش و کوشش از یک سو و با پذیرش تبعید از سوی دیگر و نیز با تحمل ناملایمات از دوست و آشنا اثبات کرد. ملاصدرا هم همسایه‌های کم‌مهری داشت که او را به غربتش وانهادند و هم شاگردانی کم‌مهر داشت که حرف‌هایش را شکوفا نکردند و افزون بر این، دوستان نامهربانی هم داشت.
آیت‌الله جوادی آملی با بیان اینکه تقریبا چهار قرن از تالیف اندیشه ملاصدرا می‌گذرد، اظهار کرد: گرچه پس از او حکمای بزرگی آمدند، ولی برخی مخالف او بودند و برخی که موافق بودند تقیه می‌کردند، عده‌ای نیز با او موافق بودند اما به شرح کوتاهی درباب او اکتفا کردند.
وی با بیان اینکه قسمت مهم بهره‌ای که آدمی از علم می‌برد بعد از مرگ است، عنوان کرد: ما با علم زنده‌ایم و اسلام تأکید می‌کند که انسان تا نفس می‌کشد باید عالم باشد، هم‌اکنون نیز به برکت نظام اسلامی و خون‌های پاک شهدا، از همین رهگذر بسیاری از مسائل حل شده است.
آیت‌الله جوادی آملی حوزه و دانشگاه فارس و شیراز را وارثان حکمت ملاصدرا دانست و عنوان کرد: ملاصدرا قطب فرهنگی یک ملت است و امیدوارم کوشش نخبگان و فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی به‌گونه‌ای باشد که قرآن و عترت به وسیله این قطب فرهنگیِ عقلی و علمی، روزبه‌روز شکوفاتر شود.
آیت‌الله لطف‌الله دژکام امام جمعه شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس نیز در این آیین با قدردانی از شهردار شیراز عنوان کرد: شهرداری شیراز با توجه به ارزش‌ها و داشته‌های این شهر تلاش می‌کند کاری شایسته و بایسته این زیست‌بوم فرهنگی انجام دهد.
او گرامیداشت یادروز ملاصدرای شیرازی را فرصتی برای ادای وظایف خود در قبال فرهنگ غنی گذشته دانست و از آن به مثابه راهی برای آینده یاد کرد. برای بزرگداشت این اندیشمندان باید تشکیلاتی علمی با کار مستمر داشته باشیم؛ زیرا سالی یک روز و یک بار نشستن کفاف درک اهمیت وجود آنان را نمی‌دهد؛ از همین رو شایسته است برای ملاصدرا کاری سترگ انجام شود.
امام جمعه شیراز، با بیان اینکه شیراز باید نقشی در تداوم فرهنگ بشری ایفا کند، عنوان کرد: امیدوارم محفل گرامیداشت یاد ملاصدرا الگوی ما باشد و بتوانیم محیط‌های علمی متناسب با امروز و آینده شیراز را در کنار مجموعه تاریخی مدرسه خان و مدرس ملاصدرا ایجاد کنیم.
ملاصدرا حکیمی غریب است
وی ملاصدرا را غریب دانست و گفت: اگر کسی او را خوب معرفی کند، همه صاحبان علم و دانش به وجود او و اینکه همشهری همزبان او هستند افتخار خواهند کرد.
شهردار شیراز نیز در این آیین با بیان اینکه شیراز با تاریخ پر فراز و نشیب خود جایگاهی عظیم در علم و اندیشه دارد، گفت: مکتب ادبی، هنری، عرفانی، معماری و فلسفی شیراز بخشی از داشته‌های این فرهنگ‌شهر است.
حیدر اسکندرپور با طرح این پرسش که چرا در زمانه ما در بسیاری حوزه‌های فکری، اندیشگانی، هنری و معماری کیفیت لازم را نداریم، افزود: مدرسه خان، مدرس ملاصدرا یکی از ثروت‌های تاریخی شهر شیراز است اما در طول سالیان نتوانسته‌ایم همانند چنین مجموعه‌هایی را تکثیر کنیم و از وجود متفکرانی در اندازه ملاصدرا نیز بی‌بهره بوده‌ایم؛ درواقع باید پرسید که دلیل بی‌حوصلگی در حوزه اندیشه و معماری از کجاست.
وی با بیان اینکه به دنبال این هستیم که در زمانه فعلی هم به داشته‌های شیراز بیفزاییم، گفت: به عنوان شهردار شیراز علاقمندم در حوزه‌های فرهنگی، معماری و هنری بسترهای لازم را برای آنکه شیراز دوباره شیراز شود، فراهم کنیم.
اسکندرپور افزود: اخیرا شهردار فلورانس ایتالیا که یکی از فرهنگ‌شهر‌های جهان به‌شمار می‌رود، در گفت‌و‌گویی عنوان کرد که شیراز را باعنوان شهری تراز بین‌المللی می‌شناسد و با عشق گفت که مایل است با جهان‌شهر شیراز رابطه فرهنگی برقرار کند.
وی با تقدیر از امام جمعه شیراز و نماینده ولی فقیه در استان فارس، ابراز کرد: این حضور و همکاری فرصتی مغتنم برای همه مدیران است تا بتوانیم فرصت جدیدی را برای شیراز خلق کنیم و قصه این فرهنگ‌شهر را دوباره بازگو کنیم.
حجت‌الاسلام قاسم کاکایی، عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز در ادامه این مراسم ملاصدرا را اندیشمندی دانست که تعالیمش او را از همه متفکران پیش از خود، متمایز می‌کند. هرچند ملاصدرا در بصره دفن است و قبرش شناخته نیست، از همین مدرسه خان که مدرس او بود می‌توان روح او را حس کرد.
به گفته کاکایی، ملاصدرا خدا را برای انسان درونی کرد و این موضوع را از طریق پیوند علم و استدلالی کردن عرفان مولانا صورت دارد که کاری عظیم است.
ملاصدرا بر قله فلسفه اسلامی ایستاده است
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ملاصدرا بر قله فلسفه اسلامی ایستاده است، اظهار کرد: او هر روز بیشتر کشف می‌شود؛ با این حال هنوز ابعاد بسیاری از تعالیمش نیاز به پژوهش دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه شیراز با بیان اینکه ملاصدرا معجونی عقل‌پذیر با نام حکمت متعالیه به ما ارزانی داشته است، تصریح کرد: با این حال، ملاصدرا در زمان خود خون جگر خورد و از عقل‌ستیزان و خشک‌فکران نامهربانی دید و امروز امیدواریم حوزه‌ها و دانشگاه‌ها فکر ملاصدرا را از مهجوریت بیرون آورند؛ زیرا او قطعا برای نسل جوان سخنان تازه ای خواهد داشت.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس نیز در این مراسم با یادکرد از اینکه شیراز به واسطه اندیشمندانش دارالعلم لقب یافته، گفت: این شهر با حضور اندیشمندان و حکیمانی که کمترین آموزهای آنان، راهی به سوی رستگاری و سعادت بشر می‌گشاید، این لقب را یافته است.
نبوغ ملاصدرا در آمیختن شرع و فلسفه و استدلال و عرفان است
کوروش کمالی سروستانی نبوغ ملاصدرا را در آمیختن شرع و فلسفه و استدلال و عرفان دانست و بدین‌سان شیراز را نخستین حوزه مشترک کلام و فلسفه و عرفان در شیعه ارزیابی کرد.
مدیر مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس مبانی باطنی این حکمت یا فلسفه به‌خصوص در اندیشه ملاصدرا را مبتنی بر قرآن، برهان و عرفان خواند و گفت: کشف و برهان از بارزترین شاخصه‌های فلسفه حوزه شیراز است و این دو اصل در آثار همه اندیشمندان و فیلسوفان این حوزه اعم از اهل سنت یا شیعه مشهود است.
وی افزود: بر همین اساس نه تنها فلسفه، بلکه عرفان، کلام و دیگر علوم این حوزه از چنین صبغه معنوی برخوردارند و این ویژگی‌ها در روزگاری «مکتب شیراز» را به نماینده فکری تشیع بدل می‌کند.
کمالی سروستانی با بیان اینکه بر مبنای اندیشه ملاصدرا عقل و دین حقیقت واحدی دارند، گفت: بر این اساس، یافته‌های عقلانی با دین سازگار است و نیز مبدا سیاست، ادراک و تفكر عقلی است كه حاكم جامعه با در نظر گرفتن واقعیت‌ها و اطلاعات برای تاثیرگذاری و نتیجه‌گیری مطلوب خود، تعیین و اجرا مـی‌كند، بنابراین، سیاست حاکم برای اداره جامعه، باید از اصـول عـملی عـلوم عقلی باشد.
یادآور می‌شود: یکم خردادماه باعنوان یادروز ملاصدرا در تقویم ملی ایران به ثبت رسیده است.
نظر شما