خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)؛ برخی بر این باورند که حقوق نشر قوانین و ظوابطی مختص ناشر است و اشراف ناشر بر آن کفایت می‌کند. این باور شاید برخاسته از نگاه و شرایط حاکم بر مراحل نشر در دهه‌های آغازین شروع صنعت چاپ و نشر تا دهه‌های 20 شمسی است.
تا قبل از ده‌های 20 و 30 شمسی عموما موضوعی با نام حق‌التالیف و به تبع آن حقوق نشر چندان معنایی نداشت و نویسنده صرفا به چاپ کتاب خود راضی بود. حقوق نشر پدیده‌ای است که در ایران تقریبا از ده 20 شمسی به این طرف اهمیت پیدا کرده است.
اختلافاتی که در چند دهه گذشته میان نویسنده و ناشر، نویسنده و نویسنده، ناشر با ناشر و ... وجود داشته، نشان می‌دهد عوامل موثر در انتشار کتاب -به‌ویژه مولف- آشنایی چندانی با حقوق و تکالیف خود نداشته و از دقت در آن غفلت ورزیده‌اند.
این موضوع خود را گذشته بیشتر نشان می‌داد. قراردادهای میان نویسنده و ناشر در سه-چهار بند خلاصه می‌شد و این درحالی بود که نویسنده اصولا نمی‌دانست باید در قرارداد به چه نکاتی توجه داشته باشند
امروزه نیز نویسندگان و مترجمان به‌دلیل عدم آشنایی با حقوق خود در انعقاد قراردادها دقت به خرج نمی‌دهند و همین امر باعث بروز اختلاف و نهایتا موجب قضایی شدن کار می‌شود. حقوق نشر به «حق مولف»، «ناشر»، «موزع» و کلیه دست‌اندرکاران نشر می‌پردازد و به اختلافات پیش‌آمده رسیدگی می‌کند.
عدم اشراف عوامل نشر به حقوق و تکالیف خود در چرخه نشر سبب شده است مجموعه «تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران» که پیش از این کتاب‌های «ویرایش»، «پخش کتاب»، «کتابفروشی» و «حروفچینی» چاپ و روانه بازار کتاب کرده است، پنجمین کتاب خود را به «حقوق نشر» اختصاص دهد و درباره این مقوله نشر صحبت کند.
کتاب «حقوق نشر» با زیرعنوان «گفت‌وگو با حقوقدانان نشر» که به تازگی منتشر شده است، حاصل گفت‌وگو با چهار تن از متخصصان و حقوقدانان نشر یعنی محمود آموزگار، نایب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتابفروشان تهران، سیدعلی آل‌داود، حقوقدان، نویسنده و پژوهشگر، احمد بشیری حقوقدان و عضو کانون وکلای مرکز و محمدرضا بنی‌صدر، وکیل پایه یک دادگستری و کارشناس مسائل حقوق نشر، درباره تغییر و تحولاتی است که در تاریخ حقوق نشر در دوره معاصر رخ داده است.
این کتاب توسط محمدهاشم اکبریانی، دبیر مجموعه تاریخ شفاهی نشر معاصر ایران تهیه و تنظیم و با پیشگفتاری از نیکنام حسینی‌پور، مدیرعامل موسسه خانه کتاب منتشر شده است.
کتاب «حقوق نشر: گفت‌وگو با حقوقدانان نشر» به همت محمدهاشم اکبریانی، در 159 صفحه، با شمارگان 500 نسخه و بهای 20000 تومان توسط انتشارات خانه کتاب چاپ و روانه بازار کتاب شده است.
یکشنبه ۱۱ خرداد ۱۳۹۹ - ۱۱:۵۱
نظر شما