در توضیح ماده تاریک باید گفت؛ مادهای فرضی در فضای کیهانی که نور و امواج از خود بازتاب نمیکند و نمیتوان آن را به طور مستقیم دید. تنها نشانهای که دانشمندان را به وجود آن مشکوک کرده است، اثری است که بر اجرام مرئی نظیر ستارهها و کهکشانها گذاشته است.
در این میان کتاب «ماده تاریک و انرژی تاریک» نوشته برایان کلگ با ترجمه واروژان هارطون به شرح ماده تاریک و انواع ممکن آن میپردازد. درواقع علارغم آنکه اصطلاحات ماده تاریک و انرژی تاریک به فراوان از زبان کیهانشناسان شنیده میشود، اما عموم مردم شناخت درستی از آنها ندارند. در واقع نویسنده توانسته است به خوبی این واژگان را برای افراد عادی تشریح کند. این اثر از سوی انتشارات مازیار راهی بازار کتاب شده است.
در واقع باید گفت؛ ماده تاریک همانی است که نمیدانیم چیست اما وجود دارد. آن را نه میتوان دید و نه از آن امواجی را دریافت کرد؛ تنها وجود دارد و در بستر فضای کیهانی پخش شدهاند. کارل سیگن، فیزیکدان مشهور در یکی از مصاحبههای خود گفته بود؛ من علم را به داستانهای علمی-تخیلی ترجیح میدهم؛ چراکه در علم چیزهای عجیب و غریبتر زیادی وجود دارد. سیگن در ادامه مصاحبه خود به وجود ماده تاریک اشاره میکند و معتقد است یکی از جدیترین نظریههایی است که فیزیکدانان در تلاشند آن را به اثبات برسانند و در جستجوی یافتن دلیل برای وجود چیزهای نامرئی در جهان هستند.
تصور کنید کهکشانی دیگر که از کهکشان راه شیری سیار بزرگتر است، در فضای کیهانی گسترده شده باشد این کهکشان دارای ستاره و سیاراتی است که همگی نامرئیاند و هیچ نور و امواجی از خود ساطع نمیکنند و با تلسکوپهای ما هم دیده نمیشوند به همین دلیل نادیده گرفته شدهاند، درست اینجاست که سیگن علم را عجیبتر از داستانها علمی-تخیلی میداند.
سایت علمی بیگ بنگ در گزارش خود درباره شرح مقدماتی ماده تاریک آورده است؛ «ستارهشناسان قادر به مشاهده مستقیم ماده تاریک نیستند اما میتوانند به بررسی تاثیرات آن بپردازند. نزدیک به چهل سال است که اخترشناسان با بررسی اثرات گرانشی در کهکشانها و خوشههای کهکشانی متوجه شدهاند ماده معمولی که به شکل ستارگان و ابرهای گرد و غبار و تودههای عظیم گاز دیده میشود، عامل حدود ۱۵ درصد از این نیروی گرانشی است. دانشمندان بقیه این نیروی گرانشی عظیم را به ماده مرموزی با نام ماده تاریک نسبت دادهاند که جز با اثر گرانشیاش به هیچ روش شناختهشده دیگری قابل تشخیص نیست.»
گفتنی است نویسنده در کتاب «ماده تاریک و انرژی تاریک» در شرح ماده تاریک استاندارد، آن را ماده تاریک سرد مینامد در واقع این عبارت به ارتباط میان سرعت ذرات و دمای جسمی که از آن ذرات ساخته شده است، اشاره دارد. برای مثال هرچه گاز داغتر باشد، ذرات آن سریعتر حرکت میکنند از وضعیت گیتی اولیه به نظر میرسد که ذرات ماده تاریک باید سرعت کمی داشته باشد در غیر این صورت نمیتوانست به شکلگیری ساختارهایی مانند کهکشانها کمک کنند زیرا در آن زمان ذرات چنان سریع حرکت میکردند که گرانش نمیتوانست آن را گرد هم آورد.
کتاب «ماده تاری و انرژی تاریک» با شمارگان یکهزار و دویست نسخه، به قیمت هجدههزار تومان از سوی انتشارات مازیار در قفسه کتابفروشیها جای گرفت.
نظرات