به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، کتاب «خاندان حَمّوئيان» کارنامه علمی، فرهنگی و سیاسی خاندان حموئیان خراسان، شام و یزد است. نوشته‌های این کتاب می‌کوشد معرفی جامع‌تری از آل‌حمّویه ارائه کرده و مسیر را برای پژ‌وهش‌های بعدی در این باب هموارتر کند.

 حَمّوئیان چندین سده با پرورش رجال بزرگی در حوزه‌های علم، تصوف، حدیث، عرفان، طب، سیاست و... جایگاهی ممتاز را در تاریخ ایران و اسلام به خود اختصاص داده‌اند. نام و نشان افراد این خاندان از قرن سوم تا حدود قرن دهم هجری قمری پیوسته در صفحات تاریخ به چشم می‌خورد.

اثربخشی سنت فکری و کنشگری سیاسی حموئیان فارغ از کمیت طویل زمانی، از حیث گستره جغرافیایی نیز بسیار قابل توجه است. چنانکه در دوره‌ای طولانی، بحرآباد جوین خاستگاه آلحمویه به قطبی علمی و عرفانی مبدل می‌شود، نفوذ معنوی آنان خراسان را درمی‌نوردد و با هجرت بعضی از رجال خاندان، شام، مصر، شمال افریقا و یزد نیز در حوزه‌های فکری و سیاسی تحت تاثیر آرا و عملکرد حموئیان قرار می‌گیرند.

سعدالدین حمّوئی را شاید بتوان مشهورترین شخصیت خاندان حمّوئی جوینی دانست که خاستگاه آنان بحرآباد جُوین از توابع سبزوار بوده است. بیشتر افراد شناخته شده این خاندان -در فاصله قرون چهارم تا هشتم هجری- به تصوف و عرفان اهتمام داشته‌اند و تا به ‌امروز جامع‌ترین تحقیق در این زمینه سعید نفیسی انجام داده است.

معین‌الدین محمد بن حمّویه (م 530 ق) ـ جد اعلای سعدالدین حموئی ـ ظاهرا نخستین شخصیت از این خاندان است که به تصوف شناخته شده است. شیخ قاسم طهرانی در راستای تلاش خود برای اثبات تشیع سعدالدین حموئی، قرائنی مبنی بر تشیع جد وی محمد بن حمّویه ارائه داده است. با این حال مشهورترین افراد این خاندان ظاهرا مذهب شافعی داشته‌اند و چند تن از آنان مدرس فقه شافعی بوده‌اند.

نگارنده در مقدمه‌ای که بر این اثر نگاشته، به اهمیت خاندان حمّوئيان اشاره کرده و نوشته است: «... خاندانی که طی چندین قرن با پرورش رجال بزرگی در حوزه‌های تصوف، عرفان، فقه، حدیث، سیاست، ادبیات، طب و نجوم جایگاهی ممتاز را در تاریخ ایران و اسلام به خود اختصاص داده‌اند. جایگاهی که از قرن سوم (یا بنا به روایاتی از دوران ساسانیان) در صفحات تاریخ آشکار می‌شود و تا حدود قرن دوازدهم هجری ادامه می‌یابد. کمتر قرنی را در این بازه می‌توان یافت که فرد برجسته‌ای ازین خاندان در عرصه‌ای ندرخشیده باشد.»

از دیدگاه احمدپور مقدم، وسعت اثرگذاری حموئیان نه تنها از لحاظ بازه زمانی، که از حیث گستره جغرافیایی هم کم‌نظیر است. این خاندان علاوه بر خراسان - که خاستگاه اصلی آنان بوده است - در شام، مصر، یزد و اردکان نیز، هم از حیث نفوذ فکری و هم از لحاظ ایفای نقش سیاسی، تأثیری پررنگ داشته‌اند.

«خاندان حَمّوئيان» در ۹ فصل نوشته است. فصل نخست به آشنایی کلی با حموئیان اختصاص یافته است. مباحثی در باب اولین گزارش‌های تاریخی از آل‌حموئیه، سبب نامگذاری این خاندان به «حمّوئی» و خاستگاه آنان یعنی بحرآباد خراسان است. فصل دوم به تراجم رجال خاندان می‌پردازد. افزون بر ۶۰ تن از رجال خاندان شناسایی شده‌اند، صحت انتساب آنان به آل‌حمّوئیه بررسی و به شرح زندگانی، اهم اقدامات، اثرگذاری‌های فرهنگی و سیاسی، آثار و‌ مصنفات آنان ‌و... پرداخته شده است. رجال خاندان در این فصل ذیل سه شاخه حمّوئيان خراسان، حمّوئيان مصر و شام و حمّوئيان يزد و اردكان بررسی شده‌اند.
 
فصل سوم تا هفتم به بررسی کارنامه حمّوئيان در حوزه‌های ادبیات، عرفان،‌ تصوف، فقه ‌و حدیث، رزم و سیاست، و طب و نجوم پرداخته تا تصویری از اثرگذاری حمّوئیان در این حوزه‌ها ارائه کند. خوانندگان در فصل هشتم با تلاش نگارنده برای ارائه آثار، تصنیفات، رسائل و‌ کتبی که در مراجع ‌و منابع مختلف به افراد خاندان نسبت داده شده آشنا می‌شوند.

احمدپور مقدم در فصل نهم، شجره‌نامه ترسیم شده خاندان را با سلسله انتسابی که در بیش از هشتاد درصد موارد مستند و موثق است بررسی کرده است. نمایه‌ها و منابع ‌و مآخذ بخش‌های پایانی کتاب «خاندان حمّوئيان» است.

کتاب «خاندان حمّوئيان» با قیمت جلد شومیز به بهای ۴۷ هزار تومان و جلد سخت به بهای ۶۷ از سوی مؤسسه پژوهشی میراث مکتوب منتشر شده است.