به گواهی کتابها و منابعی چون «اَلْإرْشاد فی مَعْرفة حُجَجِ الله عَلَی الْعِباد» اثر شیخ مفید که به کتاب ارشاد مشهور است، «وقایع الشهور و الاعوام» اثر محدث بیرجندی، «الشهید مسلم بن عقیل» اثر سیدعبدالرزاق موسوی مقرم و «نفَسُ المَهْموم فی مُصیبَةِ سیّدنا الحُسَیْن المَظْلوم» اثر شیخ عباس قمی در چنین روزی در سال ۶۰ هجری جناب مسلم ۲۷ روز پیش از شهادتش نامهای به مولایش حضرت سیدالشهدا (ع) نوشت و به آن حضرت خبر داد که اهل کوفه بر طاعت شما اجتماع کرده و منتظر آمدن شما هستند.
جناب مسلم در بخشی از نامه خود نوشت: «هجده هزار نفر از اهل کوفه با من بیعت کردهاند و هنگامی که نامه من به شما رسید در آمدن تعجیل کنید.» مسلم همچنین به همراه نامه خود نامهای از اهل کوفه را هم فرستاد که در قسمتی از آن گویا چنین نوشته بودند که «یابن رسول الله در آمدن عجله کنید که در کوفه صد هزار شمشیر دارید. پس تاخیر نفرمایید.» منابعی چون بحارالانوار هم به این نامهها اشاره کردهاند. اما به هر حال کوفیان وفا نکردند که داستانی است پر آب چشم.
به طور کل شرح رخدادها و وقایع پیش از عاشورا بسیار مهم است. اینکه چه شد آن اجتماع عظیم در نامه جناب مسلم که غلط و اشتباه هم نبود، به فاصله اندکی به سپاه ۷۲ نفری حضرت رسید، نیازمند تحلیل است، تحلیلی همه جانبه که باید با اتکا به منابع متقن صورت گیرد. شاید یکی از بهترین منابع بجز مقتلهای نخستین کتاب «ارشاد» شیخ مفید باشد. کتاب ارشاد در شرح زندگی ائمه است که از دو بخش تشکیل شده، اما بخش اعظم آن به شرح حال و ذکر فضایل حضرت امیرالمومنین(ع) و شرح زندگانی امام حسین(ع) و واقعه کربلا اختصاص دارد.
ترجمه فارسی این کتاب نیز تاریخ مهمی دارد. گویا برای نخستین بار این اثر گرانسنگ به دستور شاه سلیمان صفوی توسط محمد مسیح کاشانی معروف به ملا مسیحا با عنوان «التحفة السلیمانیه» به فارسی ترجمه شده است. در دهههای اخیر نیز محمدباقر بهبودی، محمدباقر ساعدی خراسانی و سید حسن موسوی مجاب این کتاب را ترجمه و منتشر کردهاند.
ابواب مختلف این کتاب نیز در قالب کتابهایی مجزا ترجمه و منتشر شده است. به عنوان مثال کتاب «مقتل سیدالشهداء علیهالسلام: ترجمه فصل مربوط به امام حسین علیهالسلام از کتاب الارشاد شیخ مفید» به ترجمه صادق برزگر بفرویی منتشر شده است.
نظر شما