به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «ساماندهی، سرزندگی، سبزینگی نمای شهری» نوشته هدیه خداپرست و علی طهرانچی از سوی انتشارات جهاد دانشگاهی قزوین در ۲۷۷ صفحه به قیمت 56 هزار تومان منتشر شده است.

در پیشگفتار کتاب می‌خوانیم:‌ «گسترش روز افزون و ناهمگون شهر تهران در دهه‌های آتی، ساخت و سازهای جدید و فاقد هویت ساختاری را در شهر تهران خلق کرده است که با ساختار پدیدارهای سبز و تاریخی در بیشتر مواقع مطابقت نداشته است و این سبب گشته که شهر و چهره شهر فاقد روح و خوانایی باشد. بزرگراه‌های درون شهری و توده های عظیم ساختمانی را می‌توان در دسته بندی ساخت و سازهای جدید قرار داد. بزرگراه‌هایی که از مهم ترین عناصر استخوان بندی شهر در جهت دهی ذهنیت شهروندان از سیما تا منظر نقش پر رنگی را ایفا می‌کنند و در واقع بخش مهمی از نمای شهری تهران امروزه متشکل از بدنه‌های بزرگراه‌ها و عوامل سازنده آن هاست. 

عبور بزرگراه‌ها از مناطق مسکونی، سبب گشته است که بدنه‌های با هویت مسکونی بدون وجود حرائم و عوامل سبز در موقعیتی از عوامل انسان ساخت قرار گیرند که هر روز زندگی ساکنینش را خالی از سرزندگی و نشاط کند. بدنه غربی بزرگراه نواب واقع در منطقه ۱۰ تهران که به صورت مدرن در کنار بافت قدیمی قد برافراشته است، امروزه خالی از پدیدارهای سبز، که عاملی بر افزایش سرزندگی و جاری کردن روح در فضا به شمار می روند، هستند و به همین خاطر رنگ ملال انگیزی در بستر پرهیاهو بر خود گرفته است.

از همین رو کتاب پیش رو که از نوع ترکیبی توصیفی ــ تحلیل و میدانی ـ  موردی است، به گونه‌ای که در هر دو متدولوژی از مطالعات اسنادی و مشاهدات میدانی همراه با ارزیابی بدنه از روش آسیب شناسی و اصول سازمان فضایی برای رسیدن به اطلاعات بهره برده است، کوشیده که با توجه به محدودیت فضایی با ایجاد عوامل سبز از طریق دیوارهای سبز در عمودیت با مدد گرفتن از بدنه‌ها راهی در جهت افزایش سرزندگی بیابد و هم چنین راهی یابد بر اینکه، ایجاد پدیدارهای سبز به صورت عمودی در بدنه بزرگراه نواب باعث افزایش سرزندگی شهری در محدوده شوند و یا بتوان با ساماندهی بدنه مسکونی همجوار بزرگراه نواب سرزندگی را در محدوده جاری کرد.»

کتاب حاضر در چهار فصل تنظیم شده است: در فصل نخست، پیشینه و تعریف مفاهیم منظر شهری، سرزندگی، بدنه‌های شهری و عوامل تاثیر گذار بر آنها، مفهوم ساماندهی، دیواره‌های سبز، نحوه اجرا و انواع آن‌ها و تاثیرات آن‌ها بر سرزندگی شهری ارائه شده است.

در فصل دوم، تجارب جهانی و داخلی، با درنظر گرفتن راهکار استفاده از سیستم دیوارهای سبز در دو دسته به صورت پروژه های ساماندهی نماها و پروژه‌های دیوارهای سبز طبقه بندی شده است و به بررسی دستورالعمل‌های ساماندهی نماهای شهرهای لینکلن انگلستان، نیویورک، فیلادلفیا، شهر کلینتون در ماساچوست و کشور ایران پرداخته شده است.

فصل سوم، به شناخت و تحلیل بدنه غربی بزرگراه نواب در شهر تهران اختصاص یافته است.

فصل چهارم، به نتیجه گیری و پیشنهادات اختصاص یافته است و سپس در راستای تحقق آن‌ها طرح های سه بعدی ارائه شده است.

در پشت جلد کتاب می‌خوانیم: «افزایش اغتشاشات بصری نماهای شهری عاملی بر کسالت باری محیط و ایجاد حس گریز از ماندن در فضا و هم چنین فرسودگی و عدم استفاده از مصالح متنوع و همخوان با هویت کاربری ها، می‌تواند به عنوان عنصری با اهمیت از لحاظ بصری و روانشناسی بر استفاده کنندگان آن فضا تاثیرگذار باشد. در نتیجه ساماندهی نما با کاهش الحاقات، اغتشاشات بصری، بهسازی مصالح با توجه به هویت کاربری‌ها و مصالح غالب بدنه و ایجاد ریتم‌هایی که به آسایش بصری و تعادل ختم می‌شود و همچنین همسان سازی تابلوهای واحدهای تجاری و ایجاد نورپردازی در شب با تاکید بر عوامل اصلی نماها (در نمونه مورد بررسی قرار گرفته) می‌تواند عامل حضورپذیری بیشتر و در نتیجه افزایش سرزندگی شهری شود.

لذا در کتاب حاضر ساماندهی با هدف ایجاد سرزندگی در نماهای شهری و مسیر همجوار و ایجاد دیوارهای سبز در آن ها صورت گرفته است. همچنین در مراحل ساماندهی ابتدا پهنه‌بندی و شماره گذاری پلاک‌ها، سپس آسیب‌شناسی نماها با توجه به دسته بندی اغتشاشات بصری، کد گذاری آن‌ها روی نما صورت می‌گیرد و در نهایت با کمک اصول سازمان فضایی، بررسی رنگ و مصالح وضع موجود، نماها مورد ارزیابی قرار گرفته و با رفع اغتشاشات بصری، کاهش الحاقات و ایجاد دیوارهای سبز ساماندهی، سرزندگی و سبزینگی در نمای شهری شکل می‌گیرد. می‌توان این گونه بیان کرد که دیوارهای سبز عواملی در افزایش سرزندگی شهری به شمار می‌روند، چرا که با توجه به دسته بندی انواع سرزندگی، یک نوع شناخته از آن، سرزندگی بیولوژیکی (زیست شناختی) است، که با افزایش عوامل سبز صورت می‌گیرد و در نهایت می‌توان اینگونه نوشت که پدیدارهای طبیعی حاصل معنایند و در سبزینگی از جمله درخت عرش و زمین با هم یکی می شوند، چرا که درخت از زمین به عرش برافراشته می‌شود و بدین علت رشد می‌کند و زنده است و در میانگاه زمین و آسمان با حضور پر رنگش جهان را برای انسان می‌سازد. لذا با تخریب و کم رنگ شدن عوامل طبیعی در افقیت که همان بستر شهر است و هم چنین فقدان فضای مناسب برای ایجاد و رشد عوامل سبز، از عمودیت که عامل تکامل است و در سطوح عمودی شهر معنا می‌گیرد، می‌توان کمک گرفت.»