مهدی حسین‌زادگان، مدیر فروشگاه نشر ققنوس در گفت‌‌و‌گوبا خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، درباره تاثیرپذیری صنعت نشر از پاندمی بیماری کووید 19، گفت: این همه‌گیری اتفاقی ناشناخته بود. مساله‌ای نبود که در 100 سال گذشته اتفاق افتاده باشد و به‌همین خاطر، کسی برای مواجه با آن آمادگی و برنامه‌ریزی نداشت. می‌توان گفت 99 درصد تجارت‌های دنیا آمادگی چنین تغییری را نداشتند؛ اما برخی از تجارت‌ها توانستند سریع، روند فعالیت خود را تغییر دهند و با شرایط جدید سازگار شدند. متاسفانه به دلیل عقب‌ماندگی نشر ایران از مسائل مرتبط با تکنولوژی، نبود سامانه پخش مناسب، کمبودها و زیرساخت‌های نامناسب این صنعت کمتر می‌تواند خود را با تغییرات سازگار کند.

حسین‌زادگان با اشاره به اینکه فروش کتاب‌های الکترونیک و صوتی در دوران کرونا بیشتر شده است، توضیح داد: به این دلیل که فعالیت ناشران در بخش کتاب الکترونیک و صوتی، گسترده نیست، افزایش فروش در این بخش رقم چشمگیری نبود که بخواهد خسارت ناشی از کاهش فروش کتاب کاغذی را جبران کند. کتاب‌های الکترونیک و صوتی فکر نمی‌کنم روی هم رفته، بیش از پنج درصد از فروش ناشر را رقم بزند.

کتاب نیاز امروز جامعه ما نیست
پاندمی بیماری کرونا، آخرین بحرانی نیست که مردم ایران و دیگر کشورها با آن مواجه خواهند شد. صنایع برای کاهش خسارات در مواجهه با اتفاق‌هایی از این دست، چه اقداماتی می‌توانند انجام دهند؟ مدیر فروشگاه نشر ققنوس توضیح داد: هر کاری که در شرایط کنونی بخواهید انجام دهید، نیازمند سرمایه‌گذاری هنگفت است. متاسفانه کتاب، نیاز امروز جامعه ما نیست و سرمایه‌گذاری بزرگ روی چنین مساله‌ای ریسک زیادی دارد.

وی ادامه داد: وقتی شرایط رکود پیش می‌آید، ریسک سرمایه‌گذاری را بالاتر می‌برد و عملا این کار نشدنی است. به‌نظرم بهترین کاری که در این شرایط می‌توان انجام داد، ایجاد زیرساخت‌های فروش کتاب آنلاین توسط کتاب‌فروشی‌ها است تا بتوانند به‌صورت آنلاین کتاب‌ بفروشند. در روزهای تعطیلی سال نو دیدیم که فروش کتاب‌های آنلاین رشد قابل توجهی داشت.

به گفته حسین‌زادگان، سرنوشت ادامه فعالیت بسیاری از نشرها، پخشی‌ها و کتاب‌فروشی‌ها به تارمویی بند است و اگر ضربه دیگری از شهرداری، اداره آب، اداره مالیات و ... بر آنها وارد شود، از بین خواهند رفت.

ادامه فعالیت ناشران در شرایطی که آینده فعالیت برای آن‌ها روشن نیست، بسیار دشوار خواهدبود. مدیر فروشگاه نشر ققنوس درباره اینکه برای تغییر شرایط باید چه اقداماتی انجام شود، بیان کرد: تا وقتی که دغدغه مردم کتاب خریدن و خواندن نباشد و حاشیه سود موضع، کتاب‌فروش و ناشر زیر 20 تا 25 باشد، عملا بازار پرریسک ادامه خواهد داشت و خانواده نشر درگیر آن خواهد بود.

وی گفت: قیمت کتاب در ایران به نسبت مواد اولیه مورد استفاده برای تولید، ارزان است –البته نه نسبت به درآمد مردم!- به همین دلیل حاشیه سود، بسیار پایین است و مشکلات ناشر، موضع و کتاب‌فروش ادامه خواهد داشت.