مجتبی تبریز‌نیا، رئیس واحد پردازش اطلاعات و آمار کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، درباره آخرین وضعیت «سامانه پست کتاب» این موسسه بیان کرد: از ابتدای ایجاد سامانه پست کتاب در سال 1397 تا امروز در مجموع 257 هزار بسته پستی ارسال شده‌ که 69 درصد آن به اجرای طرح حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دوره کرونا مربوط می‌شود که تا پایان شهریور‌ماه تمدید شده‌ و تاکنون 440 میلیون تومان نیز یارانه پرداخت شده‌است.

وی با اشاره به میزان استقبال ناشران، کتاب‌فروشان و موزعان همچنین صاحبان فروشگاه‌های اینترنتی از سامانه پست کتاب، افزود: عضویت 1000 ناشر در سامانه پست کتاب از چشم‌انداز‌های چند سال آتی مجموعه خانه کتاب بود اما خیلی زود به این وضعیت نزدیک شده‌ایم؛ آن‌چنان‌که امروز در سامانه پست کتاب، 973 عضو وجود دارد که از این میان 455 عضو (47 درصد) با اجرای طرح «عبور از کرونا» به عضویت سامانه درآمدند.          
 
تبریز‌نیا به جریان عقد تفاهم‌نامه موسسه خانه کتاب با شرکت ملی پست اشاره و بیان کرد: در توافق اولیه خانه کتاب با شرکت ملی پست، نرخ مناسب‌ 4780 تومان برای بسته‌های دو کیلویی تعیین شد. با افزایش 20 درصدی نرخ‌نامه شرکت ملی پست در تابستان سال 1398 هزینه ارسال بسته‌های پستی از‌جمله کتاب نیز افزایش پیدا کرد که چندان قابل‌توجه نبود. این میزان افزایش تا زمان پایان تفاهم‌نامه خانه کتاب اعمال نشد اما با پایان زمان قرار‌داد، این 20 درصد نیز در هزینه سامانه پست کتاب افزوده و هزینه ارسال هر بسته دو کیلویی به مبلغ 5744 تومان افزایش پیدا کرد.

رئیس پردازش اطلاعات و آمار کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران افزود: قرار‌داد جدید با شرکت ملی پست با قرارداد‌های قبلی از‌جمله در نرخ‌نامه متفاوت و براساس معیار‌های تجارت الکترونیک تنظیم شده که نرخ‌ها افزایش بیشتری پیدا کرده‌‌است. در قرار‌داد جدید، شرکت ملی پست 25 درصد تخفیف برای بسته‌‌های سفارشی و 30 درصد تخفیف برای بسته‌های پیشتاز تعیین کرده‌است.

وی ادامه داد: تخفیف‌های شرکت ملی پست به اصطلاح روی قیمت‌های اصلی و پایه اعمال می‌شود، در‌حالی‌که هزینه‌های دیگر از‌جمله حق مقر 1100 تومانی یعنی هزینه جمع‌آوری کتاب از دفاتر نشر، حق 500 تومانی ثبت یا جریان درج اطلاعات در سامانه و حق 800 تومانی بیمه، مشمول تخفیف‌ نیست؛ در‌حالی‌که پیش‌تر این هزینه‌ها نیز مشمول تخفیف بودند. 
 
مدیر بخش اطلاع‌رسانی موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران ادامه داد: براساس قرار داد جدید هزینه ارسال بسته‌های دو کیلویی کتاب با تخفیف شرکت پست، 10 هزار تومان و بدون تخفیف 12 هزار تومان است اما برای اعضا سامانه پست کتاب با توجه به یارانه اعطائی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، فقط 5000 تومان است؛ به‌عبارت دیگر تفاوت بین 5000 تومان تا 10 و یا 12 هزار تومان از سوی دولت تامین و پرداخت می‌شود.

تبریزنیا درباره خارج شدن کتاب از ردیف «کالا‌های مطبوع» شرکت ملی پست در نخستین تفاهم‌نامه خانه کتاب با این شرکت، گفت: با تعریف جدید شرکت ملی پست از مفهوم مطبوع که فقط شامل مجله است، نرخ کتاب، مستقل تعیین شد. هر‌چند در نخستین قرار‌داد، نرخ افزایشی  پست کتاب جزو هیچ‌یک از نرخ‌نامه‌‌های مطبوع و آزاد قرار نمی‌گرفت اما مناسب بود. البته نرخ‌نامه مطبوع یا همان نشریات، براساس قانون مشمول 40 درصد تخفیف است که با تصمیم شرکت ملی پست این تخفیف دیگر مشمول کتاب نمی‌شود.   
     
وی با طرح این پرسش که چرا کتاب از نرخ مطبوع خارج شده‌است؟ بیان کرد: این پرسش از مسئولان شرکت ملی پست، وجود دارد که چرا کتاب را از تعریف مطبوع خارج کردند و کجای دنیا به این شیوع عمل می‌کنند؟ علاوه‌براین با توجه به اینکه بخش عمده هزینه پست کتاب اعضا سامانه کتاب از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تامین می‌شود، نقش و مسئولیت اجتماعی شرکت پست در این بین چگونه تعریف می‌شود؟
 
رئیس پردازش اطلاعات و آمار کتاب موسسه خانه کتاب و ادبیات ایران، گفت: طرح مطالبات در قالب نامه از سوی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین از سوی معاون امور فرهنگی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مدیر‌عامل شرکت ملی پست، درباره ضرورت و اهمیت توجه شرکت ملی پست به مسئولیت اجتماعی در قبال اهالی فرهنگ ارسال شده‌است.