گاهی فکر کردن به موضوعی عادی میتواند دید ما را نسبت به آن تغییر دهد. مثلا خیلی جالب میشود که به بخشی از چرخه حیات اینطور نگاه کنیم: «شاید گیاهان ما را پرورش میدهند نه ما گیاهان را. ممکن است قضیه کاملا برعکس آن چیزی باشد که ما فکر میکنیم. آنها به ما اکسیژن میدهند تا از بین برویم و سپس ما را بهعنوان کود مصرف میکنند.»
کتاب «کوزه و دریا» نوشته حیدر تورانی؛ عضو هیأت علمی سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی و پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش، با رویکرد و نگاهی متفاوت به موضوع مدیریت زیست، انسانیت و روند تغییرات جهانی میپردازد. نامگذاری جذاب فصلهای کتاب و روایت آهنگین مطالب نیز میتواند از سنگینی بحثهای مدیریتی و زیستمحیطی بکاهد.
تورانی که تألیف و ترجمه بیش از 20 عنوان کتاب را در کارنامه علمی خود دارد، در گفتوگو با خبرنگار ایبنا، در معرفی این کتاب بیان کرد: برای من همیشه مسائل اجتماعی و زیستمحیطی دغدغه بوده و هنوز هم هست. همه آنچه که به زندگی انسانها و تعامل انسان با محیط زیست مربوط میشود، دغدغه همیشگی من است.
وی افزود: این کتاب را در ادامه «شوق تغییر» نوشتم که تاکنون 13 نوبت تجدیدچاپ شده است. عنوان «کوزه و دریا» نیز یک استعاره سمبولیک است. فصل نخست با عنوان «من و دریا و شمشاد» رویکردی نو به محیط زیست، انسان و زمین این مادر گیتی با بوی شمشاد است. «دریا» همهجا نماد پاکی و سلامت و «شمشاد» نماد و شاخص سلامت و رویش جنگلهای شمالی است. زمانی نهچندان دور، مشام ما از عطر خوش شمشادها، در اولین گام مانده به سرزمینهای شمالی چنان مست میشد که روحمان را تازه میکرد. متأسفانه چند سالی است این شمشادهای زیبا و همیشه سبز، به سمت زوال و نیستی میروند. در این فصل درصدد هستم که دغدغهای را که از کودکی همزاد من و دریا و شمشاد بود و از سالها پیش ذهنم را به خود مشغول و حتی آزرده کرده، تبیین کنم. این دغدغه سه وجه دارد؛ محیط زیست، انسان و روند تغییرات جهانی.
رئیس سابق سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی، گفت: فصل دوم را «من و دریا و سروهای لاوسون» نام نهادم. «سروهای لاوسون» همیشه سبز را که میشناسید؛ آنها عاشق خورشید هستند و در تابش خورشید آرام میگیرند. باریک و کشیدهاند و بهخوبی از عهده نوازش ذهن، چشم و تیمار جان برمیآیند. موضوعات قد کوتاه، ولی بلندمعنایی که در این فصل کنار هم چیده شدهاند، همانند سروهای لاوسون هستند و قادرند ذهنتان را به آرامی قلقلک دهند و تیمار کنند. چیدمان مطالب این فصل، از سر مقصود نیست، از حیث منظور است. هدف از این منظور، تقریب انگارهها و فهم درست ایما و اشارهها و آن چیزهایی است که میتواند ما و شما را بیشتر بههم نزدیک کند. به راستی موضوعاتی به ظاهر عادی و ملموس اطراف ماست که دیدنشان نیازمند اندکی توجه و نگاه عمیقتر است؛ چیزی که این روزها خیلی به آن نیازمندیم، ولی از آن غافلیم. نگاه سطحی و دیدِ مورچهای ما، مانع از رشد گردنهایی همچون زرافه و نگاههایی همچون عقاب شده است. به همین جهت خیلیها را که مستحق و برازنده دیدهشدن هستند، نمیبینیم. با مطالعه این فصل، نگاه شما به اطراف و همنوعان خود زیباتر، عمیقتر، ریزتر و تیزتر خواهد شد.
سردبیر مجله «رشد مدیریت مدرسه» در معرفی سومین فصل کتابش توضیح داد: این فصل با عنوان «من و دریا و صدفهای ساحل»، یک سفرنامه یادگیری است. خیلی از چیزها قابل آموختن در سفرهایی بهمثابه سفرهای دریایی است. این فصل شامل 80 سفرنامه یادگیری از مسائل اجتماعی و سازمانی با بوی ساحل دریاست. قدر و ارزش آموزههای پرافتوخیز و پرچالش دریای زندگی را بیشتر بدانیم و به آنچه فرا میگیریم، عمل کنیم.
تورانی ادامه داد: فصل چهارم کتاب «من و دریا و کاج» نام دارد. «کاج» نماد مقاومت، ایستادگی، اعتماد بهنفس و صبوری است؛ چیزی که در زندگی اجتماعی امروز به آن سخت محتاجیم. این فصل، اغلب مسائل اجتماعی و فرهنگی ما را در فضای مدیریتی نشانه رفته است. از اینرو به برخی از مسائل اجتماعی در قالب نوشتههای کوتاه، ولی با صدای بلند پرداخته میشود، بهطوریکه در برخی قسمتها مجبور میشویم گوشهایمان را بگیریم و دریچه ذهنمان را تا 2 طرف شانههایمان باز کنیم!
وی بیان کرد: فصل پنجم که «من و دریا و ترنج» نام گرفت. «ترنج» نماد محبت و عشق راستین و لذت زندگی است. در این فصل، دلنوشتههای صبح شنبههای یک سال من خطاب به همکاران سازمانیام در ایامی که مسئولیت سازمان پژوهش و برنامهریزی در وزارت آموزش و پرورش را برعهده داشتم، نقش بسته است. در این پیامها میتوانید نوع و سبک تعامل بین مدیر و رهبر سازمان و کارکنان آنرا به روشنی احساس و درک کنید.
صاحب امتیاز و مدیرمسئول نشریه «شوق تغییر» همچنین گفت: اعتقادم بر این است که دنیای آینده عصر احساسات و متعلق به راستمغزهاست. دنیا از سختافزار به سمت نرمافزار در حال حرکت است. چپمغزها آنهایی هستند که بیشتر ذهن مکانیکال، منطقی، خطی و نیوتنی دارند و با بهرهمندی از چپمغزی، از قدرت نوآوری و آفرینش خود به خوبی بهره میبرند. بسیاری از مواهب و پیشرفتهای زندگی بشر امروز، محصول و مرهون چپمغزهاست. اما دنیای فردای نزدیک که عصر مفاهیم و عصر احساس نام گرفته، اغلب در دستان راستمغزهاست؛ آنهایی که عواطف، احساسات، ارزشها، تمایلات، اخلاق و بینش را در دالانهای اجتماعی و در مسیر فناوریهای جدیدتر، تعیینکننده دانسته و میدانداری میکنند. اتفاقات جدید در عرصه تغییرات سازهای نرم و ارزش دادن توامان به طراحی، همدلی، همنوایی، داستان، بازی، معما و ...، از مصادیق به میدان آمدن و جولان راستمغزهاست.
کتاب «کوزه و دریا»، رویکرد و نگاهی متفاوت به موضوع مدیریت زیست، انسانیت و روند تغییرات جهانی را جانمایه اصلی خود قرار داده است. این اثر با ترکیبی از دانش و تجربه زیسته، اثری نو در حوزه مطالعات انسانشناسی است.
نخستین چاپ کتاب «کوزه و دریا» در 176 صفحه با شمارگان 500 نسخه به بهای 40 هزار تومان از سوی انتشارات پیشگامان پژوهشمدار راهی بازار نشر شده است.
نظر شما