به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، نشست کتابخوان چله شوق ویژه برنامه گرامیداشت حماسه دفاع مقدس، پنجشنبه سوم مهرماه با حضور روح‌الله منوچهری؛ مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان فارس، سرهنگ سعید کوشکی‌جهرمی؛ مدیرکل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس، دکتر غلامرضا کافی؛ استاد ادبیات دانشگاه شیراز و ساناز مجرد؛ استاد بخش ادبیات دانشکده علوم پزشکی شیراز و کتابداران بهصورت مجازی برگزار شد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان فارس در ابتدای این نشست، گفت: در تمامی روزهای زندگی باید به یاد دفاع مقدس و جانفشانی‌های بزرگانی بود که برای دفاع از این مرز و بوم هشت سال تلاش کردند و حماسه‌ای آفریدند که در حافظه تاریخ ماندگار خواهد بود. ما همه این امنیت را مدیون رزمندگان هستیم. هفته دفاع مقدس بهانه‌ای است تا به خودمان متذکر شویم که چه از خود گذشتگی‌هایی در آن راه شد.
منوچهری با اشاره به اینکه برنامه‌هایی در راستای حفظ و انتشار میراث دفاع مقدس در طول سال در کتابخانه‌های عمومی انجام میشود، افزود: ویژه برنامه‌هایی همچون نشست کتابخوان، نقد و بررسی کتابهای دفاع مقدس، نمایشگاه‌های کتاب، قصه‌گویی، خاطره‌گویی زرمندگان، تجلیل از خانواده‌های ایثارگران و شهدا و ... از برنامه‌های متداول در کتابخانه‌های عمومی است.
وی با بیان اینکه در هفته دفاع مقدس امسال بیش از 200 برنامه بهصورت ویژه در کتابخانه‌های عمومی در جای جای استان در حال برگزاری است، اظهار کرد: تمامی برنامه‌ها بهصورت مجازی برنامهریزی شده تا با اطمینان کامل از حفظ سلامتی عموم مردم به ترویج کتاب و کتابخوانی بپردازیم.
منوچهری با بیان اینکه نشستهای کتابخوان برای به اشتراکگذاری کتابهای خوب خوانده شده، ادامه داد: در نشست چله شوق برترین کتابهای حوزه دفاع مقدس از زبان کارشناسان این حوزه مطرح می شود.
از دغدغههای رهبری جلوگیری از تحریف دفاع مقدس است
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس فارس نیز در این دیدار با عنوان اینکه در مقابله با عراق جنگی شبیه جنگ جهانی بر ما تحمیل شد، گفت: به همت غیورمردان ایرانی ملت ایران پس از هشت سال دفاع عزت‌مندانه پیروز شد و پس از دو قرن برای اولین بار بود که اجازه داده نشد، ذرهای از خاک ایران به یغما رود.
سرهنگ سعید کوشکی‌جهرمی، افزود: از دغدغههای رهبری جلوگیری از تحریف دفاع مقدس است و رهبری این مسئولیت را بر دوش رزمندگان در قید حیات گذاشتند؛ بهترین راه حفظ و نشر ارزش‌ها، مستندسازی دفاع مقدس است و کار باید منطقی و اصولی و برابر استانداردها باشد تا این ارزش‌ها نه تحریف شده و نه به فراموشی سپرده شود.
وی در ادامه با معرفی کتاب «هدایت سوم»، خاطرات سردار حاج محمدجعفر اسدی، اظهار کرد: این کتاب از انتشارات سوره مهر و نوشته سید حمید سجادی‌منش است. کتاب شخصیت‌محور و وقایع‌نگار است و علاوه بر معرفی مطلوب شخصیت سردار اسدی اطلاعات مستند زمان جنگ را ارائه می‌کند.
کوشکی جهرمی با تاکید بر اینکه هدف از حفظ ارزش‌های دفاع مقدس، معرفی الگوهای خوب به جوانان است، گفت: شخصیت اسدی از فرماندهان لشکرهای پیروز در جنگ است و از روز دوم جنگ از نورآباد حرکت می‌کند و به مناطق جنگی می‌رود.
هفت نبرد-هفت فرمانده
امیرمحمد عباس‌نژاد؛ پژوهشگر حوزه ادبیات شفاهی دفاع مقدس نیز در ادامه با تبیین اینکه در حوزه خاطره شفاهی دو گونه خاطره دیگر نوشت و خودنوشت، وجود دارد به معرفی کتاب «فرماندهان نبرد» پرداخت و گفت: این کتاب به داستان هفت فرمانده به قلم ساسان ناطق پرداخته و چند مقطع از جنگ را به روایت فرماندهان روایت کرده است.
وی اضافه کرد: امتیاز این کتاب این است که از مقاطع مختلف جنگ اطلاعات مستند ارائه می‌دهد. از نبرد سال 59 و خرید موشک، از ابتدای دوران جنگ و پیش مرگان کُرد، زره‌پوشان از راه‌اندازی نیروی زرهی. نویسنده به سراغ فرماندهانی که در صحنه حضور داشته‌اند و با آگاهی کامل و سندیت داستان را روایت کرده‌اند، رفته است. از این کتاب می‌توان هفت فیلم مستند کوتاه ساخت.
این پژوهشگر حوزه دفاع مقدس با تاکید بر اینکه جوانان که تازه می‌خواهند وارد ادبیات و نوشتن حوزه جنگ شوند حتما کتاب «نبرد فرماندهان» را بخوانند، گفت: در این اثر روایت‌ها از چند منظر است اما قلم یک دست است. جای خالی در روایت‌ها نیست. فراز و فرودهایی خاطرات کتاب را خواندنی کرده است. این کتاب ورود و خروج مناسب و اصول نوشتن خاطره را به بهترین شکل رعایت کرده است.
حوزه نقد و پژوهش در ادبیات پایداری کم رنگ است
غلامرضا کافی؛ استاد ادبیات دانشگاه شیراز و پژوهشگر ادبیات مقاومت شیراز نیز در ادامه این برنامه با تاکید بر اینکه ادبیات دفاع مقدس به شدت به پژوهش و نقد نیاز دارد، اظهار کرد: تولیدات ادبی در حوزه دفاع مقدس هم به دلیل علاقه مردم و خاطره زیستن و هم به واسطه حمایت‌های دستگاهی از نظر حجم بسیار زیاد است و از نظر کیفیت نیاز به بازنگری و نقد و پژوهش دارد.
وی با بیان اینکه با چهل سال تجربه در حوزه نشر دفاع مقدس باید کارهای شایسته‌تری داشته باشیم، گفت: در حوزه ادبیات پایداری، لازم است حالت شتاب‌زده و احساسی را تکرار نکنیم. امروز در شمارگان کتاب به 200 یا 300 در کشور رسیده‌ایم و این فاجعه است. باید از نقد و پژوهش بهره ببریم تا کارها پیراسته‌‌تر شود و قابل باشد.
استاد ادبیات دانشگاه شیراز تصریح کرد: در 18 دانشگاه دولتی و تعداد قابل‌توجهی در دانشگاه‌های غیردولتی، در مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات پایداری را دایر کردیم و این رشته به کارهای پژوهشی و علمی نیاز دارد. بحث نقد و پژوهش مهم است و باید شروع کنیم در این حوزه کار کنیم. جز این حوزه تشویق و ترغیب است و حوزه بازدارنده است تا هرچه بیشتر به آثار تنقیه‌تری برسیم.
او در ادامه به معرفی کتاب «پویه پایداری» اثری پژوهشی از علیرضا کرمی پرداخت و افزود: این کتاب با یادداشت‌هایی از مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی منتشر شده است. این کتاب شامل 40 کوتاه نوشته، خطابه و مقاله‌واره در حوزه ادبیات پایداری و قلم بسیار خاص علیرضا کمری به متن، طپش و گیرایی خاصی داده است.
به گفته این استاد ادبیات، «پویه پایداری» اثر جامع حوزه ادبیات پایداری را در خود دارد و هر چهار موضوع «ادبیات پایداری»، « ادبیات مقاومت»، «ادبیات انقلاب اسلامی» و «ادبیات جنگ» پرداخته است. گم‌گوشه‌های دفاع مقدس به نوعی در این کتاب تبلور یافته است. جنگ گم‌گوشه‌هایی دارد که کمتر در ادبیات دفاع مقدس به آن پرداخته شده، همچون نگاهی به ادبیات اسیران جنگی، ادبیات اردوگاهی و... که از نظر ادبیات تطبیقی، روابط سیاسی، روابط اجتماعی موثر است.
در «کتیبه ژنرال» انسان با تمام چالش‌های خود در آن ظهور می‌کند
ساناز مجرد، عضو هیأت علمی بخش ادبیات دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در ادامه این دیدار با معرفی کتاب «کتیبه ژنرال» اثر اکبر صحرایی گفت: در این کتاب زندگینامه داستانی شهید عبدالله اسکندری از مدافعان حرم و اولین شهیدی که سر از تنش جدا شده، روایت شده است.
مجرد با بیان اینکه صحرایی در کارنامه خود آثار متعددی را دارد، اضافه کرد: اکبر صحرایی نویسنده‌‌ای است که خود در جنگ حضور داشته و جنگ را درک کرده است. او راوی زنده حوادث جنگ است همچنین دیگر صحنه‌ها را از طریق گفت‌وگو با بازماندگان جنگ دنبال کرده است.
این استاد ادبیات به بررسی ویژگی‌های کتاب «کتیبه ژنرال» پرداخت و با بیان اینکه صحرایی تسلط بر ساختار روایت و شخصیت‌پردازی دارد، بیان کرد: صحرایی زندگینامه شهید اسکندری را از سال‌های قبل از انقلاب تا شهادت را جمع‌آوری کرد و در نوشتن زندگینامه شهید به روایت خط سیر انقلاب، وقوع جنگ و تاریخ چهل ساله ایران پرداخته است.
او ادامه داد: کتاب و ساختار اصلی رمان ساختاری کاشی‌وار است و روایت تکه تکه است که خواننده را مشتاق می‌کند. در این کتاب انسان تمام چالش‌های خود ظهور می‌کند. کتاب روایت جنگ و تیر نیست، داستان انسان است و انسان با کمال خود در این داستان نشان داده شده است. در این رمان با انسان‌های تک‌شخصیتی روبه‌رو نیستیم. شخصیت‌ها خاکستری و متحول شده است و نویسنده در شخصیت‌پردازی، پرداخت مینیمال‌ها، خُرده پیرنگ‌ها تسلط زیادی دارد.
نقش زنان در حماسه دفاع مقدس
فاطمه صفری‌راد؛ رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان شیراز در ادامه این نشست با معرفی کتاب «قاب و فیروزه» اثر مرضیه مرادی گفت: نویسنده در این کتاب زندگی هاجر غلامی از همسران رزمندگان جانباز دفاع مقدس را روایت کرده و با نثر ساده، صبر و ایثار زنان را با نگاه به عواطف و احساسات زنانه به تصویر می‌کشد.
وی با بیان اینکه نقش زنان در جنگ تحمیلی کمتر از مردان نیست، افزود: متاسفانه به نقش زنان در دفاع مقدس کمتر پرداخته شده است.
فریناز تورانی، مسئول کتابخانه عمومی بانو صفیه خضری اوز نیز با معرفی کتاب «فرنگیس»، کتابی دیگر در حوزه نقش زنان در حماسه جنگ تحمیلی را ارائه و عنوان کرد: بانوان ایرانی در عرصه‌های مختلف از جمله دفاع مقدس، الگوی نوینی را طرح کرده و نشان داده‌اند. نقش رزمی، حمایت‌های عاطفی، جهاد مالی و امداد و درمان وظایفی است که بانوان در طول این هشت سال به دوش کشیدند.
وی گفت: کتاب «فرنگیس» براساس روایت فرهنگیس حیدرپور بانوی حماسه‌ساز دفاع مقدس نوشته شده و تندیس زن تبر به دست در پارک سنندج و تمجید مقام رهبری از این بانوی دفاع مقدس باعث شد، مهناز فتاحی به نوشتن خاطرات این بانوی گرانقدر بپردازد.
مدیرکل کتابخانه‌های عمومی استان فارس در ابتدای این نشست، گفت: در تمامی روزهای زندگی باید به یاد دفاع مقدس و جانفشانی‌های بزرگانی بود که برای دفاع از این مرز و بوم هشت سال تلاش کردند و حماسه‌ای آفریدند که در حافظه تاریخ ماندگار خواهد بود. ما همه این امنیت را مدیون رزمندگان هستیم. هفته دفاع مقدس بهانه‌ای است تا به خودمان متذکر شویم که چه از خود گذشتگی‌هایی در آن راه شد.
منوچهری با اشاره به اینکه برنامه‌هایی در راستای حفظ و انتشار میراث دفاع مقدس در طول سال در کتابخانه‌های عمومی انجام میشود، افزود: ویژه برنامه‌هایی همچون نشست کتابخوان، نقد و بررسی کتابهای دفاع مقدس، نمایشگاه‌های کتاب، قصه‌گویی، خاطره‌گویی زرمندگان، تجلیل از خانواده‌های ایثارگران و شهدا و ... از برنامه‌های متداول در کتابخانه‌های عمومی است.
وی با بیان اینکه در هفته دفاع مقدس امسال بیش از 200 برنامه بهصورت ویژه در کتابخانه‌های عمومی در جای جای استان در حال برگزاری است، اظهار کرد: تمامی برنامه‌ها بهصورت مجازی برنامهریزی شده تا با اطمینان کامل از حفظ سلامتی عموم مردم به ترویج کتاب و کتابخوانی بپردازیم.
منوچهری با بیان اینکه نشستهای کتابخوان برای به اشتراکگذاری کتابهای خوب خوانده شده، ادامه داد: در نشست چله شوق برترین کتابهای حوزه دفاع مقدس از زبان کارشناسان این حوزه مطرح می شود.
از دغدغههای رهبری جلوگیری از تحریف دفاع مقدس است
مدیرکل بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس فارس نیز در این دیدار با عنوان اینکه در مقابله با عراق جنگی شبیه جنگ جهانی بر ما تحمیل شد، گفت: به همت غیورمردان ایرانی ملت ایران پس از هشت سال دفاع عزت‌مندانه پیروز شد و پس از دو قرن برای اولین بار بود که اجازه داده نشد، ذرهای از خاک ایران به یغما رود.
سرهنگ سعید کوشکی‌جهرمی، افزود: از دغدغههای رهبری جلوگیری از تحریف دفاع مقدس است و رهبری این مسئولیت را بر دوش رزمندگان در قید حیات گذاشتند؛ بهترین راه حفظ و نشر ارزش‌ها، مستندسازی دفاع مقدس است و کار باید منطقی و اصولی و برابر استانداردها باشد تا این ارزش‌ها نه تحریف شده و نه به فراموشی سپرده شود.
وی در ادامه با معرفی کتاب «هدایت سوم»، خاطرات سردار حاج محمدجعفر اسدی، اظهار کرد: این کتاب از انتشارات سوره مهر و نوشته سید حمید سجادی‌منش است. کتاب شخصیت‌محور و وقایع‌نگار است و علاوه بر معرفی مطلوب شخصیت سردار اسدی اطلاعات مستند زمان جنگ را ارائه می‌کند.
کوشکی جهرمی با تاکید بر اینکه هدف از حفظ ارزش‌های دفاع مقدس، معرفی الگوهای خوب به جوانان است، گفت: شخصیت اسدی از فرماندهان لشکرهای پیروز در جنگ است و از روز دوم جنگ از نورآباد حرکت می‌کند و به مناطق جنگی می‌رود.
هفت نبرد-هفت فرمانده
امیرمحمد عباس‌نژاد؛ پژوهشگر حوزه ادبیات شفاهی دفاع مقدس نیز در ادامه با تبیین اینکه در حوزه خاطره شفاهی دو گونه خاطره دیگر نوشت و خودنوشت، وجود دارد به معرفی کتاب «فرماندهان نبرد» پرداخت و گفت: این کتاب به داستان هفت فرمانده به قلم ساسان ناطق پرداخته و چند مقطع از جنگ را به روایت فرماندهان روایت کرده است.
وی اضافه کرد: امتیاز این کتاب این است که از مقاطع مختلف جنگ اطلاعات مستند ارائه می‌دهد. از نبرد سال 59 و خرید موشک، از ابتدای دوران جنگ و پیش مرگان کُرد، زره‌پوشان از راه‌اندازی نیروی زرهی. نویسنده به سراغ فرماندهانی که در صحنه حضور داشته‌اند و با آگاهی کامل و سندیت داستان را روایت کرده‌اند، رفته است. از این کتاب می‌توان هفت فیلم مستند کوتاه ساخت.
این پژوهشگر حوزه دفاع مقدس با تاکید بر اینکه جوانان که تازه می‌خواهند وارد ادبیات و نوشتن حوزه جنگ شوند حتما کتاب «نبرد فرماندهان» را بخوانند، گفت: در این اثر روایت‌ها از چند منظر است اما قلم یک دست است. جای خالی در روایت‌ها نیست. فراز و فرودهایی خاطرات کتاب را خواندنی کرده است. این کتاب ورود و خروج مناسب و اصول نوشتن خاطره را به بهترین شکل رعایت کرده است.
حوزه نقد و پژوهش در ادبیات پایداری کم رنگ است
غلامرضا کافی؛ استاد ادبیات دانشگاه شیراز و پژوهشگر ادبیات مقاومت شیراز نیز در ادامه این برنامه با تاکید بر اینکه ادبیات دفاع مقدس به شدت به پژوهش و نقد نیاز دارد، اظهار کرد: تولیدات ادبی در حوزه دفاع مقدس هم به دلیل علاقه مردم و خاطره زیستن و هم به واسطه حمایت‌های دستگاهی از نظر حجم بسیار زیاد است و از نظر کیفیت نیاز به بازنگری و نقد و پژوهش دارد.
وی با بیان اینکه با چهل سال تجربه در حوزه نشر دفاع مقدس باید کارهای شایسته‌تری داشته باشیم، گفت: در حوزه ادبیات پایداری، لازم است حالت شتاب‌زده و احساسی را تکرار نکنیم. امروز در شمارگان کتاب به 200 یا 300 در کشور رسیده‌ایم و این فاجعه است. باید از نقد و پژوهش بهره ببریم تا کارها پیراسته‌‌تر شود و قابل باشد.
استاد ادبیات دانشگاه شیراز تصریح کرد: در 18 دانشگاه دولتی و تعداد قابل‌توجهی در دانشگاه‌های غیردولتی، در مقطع کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، گرایش ادبیات پایداری را دایر کردیم و این رشته به کارهای پژوهشی و علمی نیاز دارد. بحث نقد و پژوهش مهم است و باید شروع کنیم در این حوزه کار کنیم. جز این حوزه تشویق و ترغیب است و حوزه بازدارنده است تا هرچه بیشتر به آثار تنقیه‌تری برسیم.
او در ادامه به معرفی کتاب «پویه پایداری» اثری پژوهشی از علیرضا کرمی پرداخت و افزود: این کتاب با یادداشت‌هایی از مرتضی سرهنگی و هدایت‌الله بهبودی منتشر شده است. این کتاب شامل 40 کوتاه نوشته، خطابه و مقاله‌واره در حوزه ادبیات پایداری و قلم بسیار خاص علیرضا کمری به متن، طپش و گیرایی خاصی داده است.
به گفته این استاد ادبیات، «پویه پایداری» اثر جامع حوزه ادبیات پایداری را در خود دارد و هر چهار موضوع «ادبیات پایداری»، « ادبیات مقاومت»، «ادبیات انقلاب اسلامی» و «ادبیات جنگ» پرداخته است. گم‌گوشه‌های دفاع مقدس به نوعی در این کتاب تبلور یافته است. جنگ گم‌گوشه‌هایی دارد که کمتر در ادبیات دفاع مقدس به آن پرداخته شده، همچون نگاهی به ادبیات اسیران جنگی، ادبیات اردوگاهی و... که از نظر ادبیات تطبیقی، روابط سیاسی، روابط اجتماعی موثر است.
در «کتیبه ژنرال» انسان با تمام چالش‌های خود در آن ظهور می‌کند
ساناز مجرد، عضو هیأت علمی بخش ادبیات دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در ادامه این دیدار با معرفی کتاب «کتیبه ژنرال» اثر اکبر صحرایی گفت: در این کتاب زندگینامه داستانی شهید عبدالله اسکندری از مدافعان حرم و اولین شهیدی که سر از تنش جدا شده، روایت شده است.
مجرد با بیان اینکه صحرایی در کارنامه خود آثار متعددی را دارد، اضافه کرد: اکبر صحرایی نویسنده‌‌ای است که خود در جنگ حضور داشته و جنگ را درک کرده است. او راوی زنده حوادث جنگ است همچنین دیگر صحنه‌ها را از طریق گفت‌وگو با بازماندگان جنگ دنبال کرده است.
این استاد ادبیات به بررسی ویژگی‌های کتاب «کتیبه ژنرال» پرداخت و با بیان اینکه صحرایی تسلط بر ساختار روایت و شخصیت‌پردازی دارد، بیان کرد: صحرایی زندگینامه شهید اسکندری را از سال‌های قبل از انقلاب تا شهادت را جمع‌آوری کرد و در نوشتن زندگینامه شهید به روایت خط سیر انقلاب، وقوع جنگ و تاریخ چهل ساله ایران پرداخته است.
او ادامه داد: کتاب و ساختار اصلی رمان ساختاری کاشی‌وار است و روایت تکه تکه است که خواننده را مشتاق می‌کند. در این کتاب انسان تمام چالش‌های خود ظهور می‌کند. کتاب روایت جنگ و تیر نیست، داستان انسان است و انسان با کمال خود در این داستان نشان داده شده است. در این رمان با انسان‌های تک‌شخصیتی روبه‌رو نیستیم. شخصیت‌ها خاکستری و متحول شده است و نویسنده در شخصیت‌پردازی، پرداخت مینیمال‌ها، خُرده پیرنگ‌ها تسلط زیادی دارد.
نقش زنان در حماسه دفاع مقدس
فاطمه صفری‌راد؛ رئیس اداره کتابخانه‌های عمومی شهرستان شیراز در ادامه این نشست با معرفی کتاب «قاب و فیروزه» اثر مرضیه مرادی گفت: نویسنده در این کتاب زندگی هاجر غلامی از همسران رزمندگان جانباز دفاع مقدس را روایت کرده و با نثر ساده، صبر و ایثار زنان را با نگاه به عواطف و احساسات زنانه به تصویر می‌کشد.
وی با بیان اینکه نقش زنان در جنگ تحمیلی کمتر از مردان نیست، افزود: متاسفانه به نقش زنان در دفاع مقدس کمتر پرداخته شده است.
فریناز تورانی، مسئول کتابخانه عمومی بانو صفیه خضری اوز نیز با معرفی کتاب «فرنگیس»، کتابی دیگر در حوزه نقش زنان در حماسه جنگ تحمیلی را ارائه و عنوان کرد: بانوان ایرانی در عرصه‌های مختلف از جمله دفاع مقدس، الگوی نوینی را طرح کرده و نشان داده‌اند. نقش رزمی، حمایت‌های عاطفی، جهاد مالی و امداد و درمان وظایفی است که بانوان در طول این هشت سال به دوش کشیدند.
وی گفت: کتاب «فرنگیس» براساس روایت فرهنگیس حیدرپور بانوی حماسه‌ساز دفاع مقدس نوشته شده و تندیس زن تبر به دست در پارک سنندج و تمجید مقام رهبری از این بانوی دفاع مقدس باعث شد، مهناز فتاحی به نوشتن خاطرات این بانوی گرانقدر بپردازد.
نظر شما