به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در فارس، دومین جلسه از سلسله نشست‌های مجازی راه آبادی با موضوع پایداری اطلاعات و دانش برای خدمات روستایی شامگاه سه شنبه 29 مهرماه 1399 به صورت مجازی در بستر اسکای روم و به میزبانی اداره کل کتابخانه‌های عمومی فارس با استقبال کتابداران، مسئولان و علاقمندان به حوزه کتاب برگزار شد.

دکتر عصمت مومنی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، در این جلسه با تبیین مفاهیم مربوط به توسعه پایدار، گفت: کتابخانه‌های روستایی می‌توانند یکی از اصلی‌ترین نهادهای دخیل در توسعه پایدار باشند.
 
وی با توصیف فعالیت‌هایی که در این زمینه تاثیرگذار است، افزود: کتابخانه‌های روستایی می‌توانند با ارتقای دانش روستاییان نقش بی‌بدیلی در توسعه پایدار داشته باشند.
 
این استاد دانشگاه تأکید کرد: کتابخانه یک سیستم زنده است به عنوان یک نظام باید به آن نگاه شود و پایداری اطلاعات از وظایف آن است. کتابخانه‌های روستایی می‌تواند مدل‌های دانش را برای زنده نگه داشتن توانایی جامعه همچون سازگاری، انطباق، تحول برای پاسخ گویی به محیط  و... ایجاد کند.
 

 

مومنی تاکید کرد: کتابخانه‌های روستایی می‌تواند دانش بومی مردم روستا (خرد سنتی) را توسعه دهد و آن را به خرد دانش‌محور تبدیل کند. کتابخانه‌ها نهاد اجتماعی هستند و توسعه اجتماعی آن به پایداری اطلاعات و دانش وابسته است. دانش بومی با معانی سنتی، می‌تواند بازخوانی مجدد داشته باشد که پایداری اطلاعات را برای توسعه فراهم می‌کند و کتابداران معلمان این دانش خواهند بود.
 
کتابخانه در روستا جایگزین بسیاری از امکانات در شهر است
فریدون عموزاده‌ خلیلی، نویسنده پیشکسوت حوزه کودک و نوجوان نیز در ادامه جلسه با اشاره به نقش کتابخانه‌ها در آینده کودک، گفت: کتابخانه‌های عمومی از مهمترین مجموعه‌های اثرگذار در شکل‌گیری شخصیت و آینده کودک هستند.
 
وی با تاکید بر اهمیت فضاسازی در کتابخانه‌های عمومی گفت: اگر کتابخانه عمومی جایی باشد که در آن کودک به محض گام گذاشتن در آن حس کند که در فضایی قرار گرفته که امکانات و توانمندی‌ها به او اضافه می‌شود و ذهنش برای خلق کردن و رویاپردازی به تکاپو بیفتد،‌ هر دانشی در این کتابخانه برای کودک ایجاد شود، پایدار خواهد بود و خالق ارزش افزوده‎ای برای ذهن کودک است.
 
این نویسنده حوزه ادبیات کودک، تأکید کرد: وقتی پای مخاطب کودک و نوجوان در میان است، نوع فضای کار عوض می‌شود. وجه تمایز این است که فضا و امکان تا چه اندازه می‌تواند فرصت فراهم کند تا بچه‌ها در آن فعال شوند و پویایی محیط فضای تخیل کودک را فعال کند.
 
به گفته مدیرمسئول هفته‌نامه «چلچراغ»، تفاوت معناداری بین کتابخانه روستا و شهر وجود دارد و آن این است که کتابخانه در روستا می‌تواند جایگزین بسیاری از امکانات بچه‌ها در شهر باشد.
 
عموزاده خلیلی با اشاره به تجربه کاری خود در نشریه «هدهد سفید»، اضافه کرد: در هر امری که به بچه‌ها مربوط می‌شود آنان باید حضور داشته باشند و خودشان کننده‌ی کار باشند تا خلاقیت بچه‌ها بروز پیدا کند. در نشریه «هدهد سفید» نهاد کتابخانه‌های عمومی، ‌یک سوم این کتاب به آثار بچه‌ها تعلق می‌گیرد. در این بخش بچه‌ها شاهکار خلق کرده‌ و از حس و رویای خود نوشته‌اند؛ کتابخانه‌ای که بچه‌ها درباره آن می‌نویسند روح دارد و زنده است.
 
استان فارس در برنامه‌های کتاب‌محور موفق بوده است
در ادامه جلسه، ابراهیم حیدری، مدیرکل دفتر مطالعات فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و دبیر جشنواره پایتخت کتاب ایران، عنوان کرد: بحث کتابخوانی از سال 93 به عنوان یکی از اولویت‌های وزارت فرهنگ بوده است. ما در این حوزه مجموعه‌ای از برنامه‌ها را برای مردم طراحی کردیم و هدف اصلی هم‌افزایی دستگاه‌ها است تا با استفاده از توانایی هر دستگاه و یکپارچه کردن برنامه‌هایی که به‌صورت جزیره‌ای در هر سطحی برگزار می‌شود، توسعه فرهنگی در شهر و روستا رقم بخورد.
 
وی با اشاره به استقبال گسترده از جشنواره‌های کتاب محور، گفت: پایتختی کتاب ایران، جشنواره عشایر و روستاهای دوستدار کتاب، جشنواره مرجان خواندن و جام باشگاه‌های کودک و نوجوان از جمله این برنامه‌هاست؛ خوشبختانه استان فارس با همکاری همه دستگاه‌ها تاکنون در جشنواره‌های کتاب‌محور خوش درخشیده است و امسال نیز شیراز به عنوان پایتخت کتاب ایران برگزیده شد.
 

 

حیدری با اشاره به استقبال گروه‌های مختلف فعال در حوزه کتابخوانی از جشنواره مروجین کتابخوانی، افزود: گروه‌های شرکت‌کننده در این جشنواره به عنوان بازوهای نهادهای فعال در زمینه کتابخوانی هستند. همچنین در جام باشگاه‌های کتابخوانی نیز به دنبال ایجاد جمع‌های کتاب‎خوانی هستیم که تأثیر به‌سزایی در سرانه مطالعه کتابخوانی در کشور دارد.
 
وی با اشاره به جمعیت بیست میلیونی روستایی در کشور، افزود: با هدف ساماندهی زیرساختی و برنامه‌های کتاب و کتابخوانی در روستاهای کشور،‌ جشنواره روستای دوستدار کتاب طراحی شده است که تاکنون 6500 روستا در 6 دوره گذشته شرکت داشته‌اند.
 
وی هدف اصلی این جشنواره را هم کمک به توسعه زیرساخت‌ها کتاب و کتابخوانی روستاها و حمایت و پشتیبانی برنامه‌های ترویج کتابخوانی در روستاها دانست و گفت: از نتایج این جشنواره این است که کمک نهادهای دولتی و غیردولتی و خیرین با این جشنواره به حوزه کتابخانه‌های روستایی معطوف شده و  باعث ایجاد چندین کتابخانه توسط این مجموعه‌ها در کشور شده است.
 
وی در پایان، گفت: با خلق شبکه‌ای از کتابخانه‌هایی که از طریق شبکه روستاهای دوستدار کتاب ایجاد شده است می‌شود، برای روستاهای کشور در حوزه کتاب و کتابخوانی الگوسازی کرد.
 
در ادامه‌ی این نشست مجازی، ضمن پخش کلیپ از فعالیت‌ها و فضاسازی کابخانه‌های شهدای روستای ابویسان خراسان رضوی و کتابخانه گنجینه بهار روستای پوده اصفهان، که هر دو روستا از برگزیدگان جشنواره روستای دوستدار کتاب نیز هستند، مسئولان این دو کتابخانه به ارائه توضیحاتی در خصوص کتابخانه خود پرداختند.

یادآور می‌شود، در این نشست اساتید دانشگاه، مدیران کل و مسئولان دستگاه‌های اجرایی، کتابداران و مروجان کتابخوانی از 12 استان کشور حضور داشتند. همچنین با هدف حمایت از برنامه‌های کتاب محور،‌ به تمامی کتابخانه‌های روستایی که در این نشست شرکت کردند، 50 جلد کتاب کودک و نوجوان از سوی دبیرخانه دائمی پایتختی کتاب در شهرداری شیراز و 5 بسته کتاب یک صفحه‌ای از سوی مهدی میرعظیمی، نویسنده این کتاب‌ها تعلق گرفت.