به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «هوش مصنوعی و کتاب» با حضور یوسف عابدی، رئیس گروه برنامه‌ریزی نهاد کتابخانه‌های عمومی از فعالان حوزه نشر در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی فرهنگی و کتابخوانی به‌مناسبت هفته کتاب برگزار شد.

عابدی با اشاره به اهمیت هوش مصنوعی در صنعت نشر عنوان کرد: کاربردهای هوش مصنوعی در چرخه نشر، موضوعات مختلفی را در برمی‌گیرد که برای مخاطب، نویسنده، ناشر و سیاستگذار اهمیت دارد؛ هر یک از این گروه‌ها باید با آگاهی از اهمیت هوش مصنوعی برای کار خود برنامه‌ریزی کنند.

وی ادامه داد: پیش‌بینی شده است، تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳۶ درصد در حوزه هوش مصنوعی سرمایه‌گذاری می‌شود؛ همچنین عموم مردم هم به آن مراجعه خواهند شد. باید به این نکته توجه کنیم، برخلاف برخی تصورها، هوش مصنوعی یک مسئله گذرا نیست؛ بلکه دائمی و همیشگی است.

عابدی با بیان اینکه در صنعت نشر، بازیگران و ساز و کارها بر سه محور تولید، توزیع و مصرف تعریف می‌شود، گفت: در کشورهای مختلف، کانال‌های توزیع مستمراً بررسی می‌شود و تغییرات این حوزه را چک می‌کنند اما در ایران اغلب تصمیم‌گیری‌ها براساس پیش‌بینی‌ها و مصادیق در کشورهای دیگر انجام می‌شود؛ همچنین الگوهای شیوه‌های تولید و مصرف نیز تغییرات زیادی داشته است.

به‌گفته وی، برخی سیاستگذاری‌ها براساس فعالیت و اقدامات حوزه نشر تغییر می‌کند؛ به‌عنوان مثال اگر حوزه کودک و نوجوان ضعیف باشد، یک جایزه ادبی پیش‌بینی می‌شود تا ناشران برای تولید آثار باکیفیت‌تر بیشتر تشویق شوند.

عابدی با اشاره به کاربردهای هوش مصنوعی در صنعت نشر، توضیح داد: ساده‌ترین کاربرد هوش مصنوعی این است که براساس موضوع سفارش‌دهنده، کتاب می‌نویسد، ویرایش می‌کند، همچنین انتخاب ناشر، ارزیابی کتاب، تست مخاطب، ترجمه و طرح جلد نیز از دیگر اقداماتی است که هوش مصنوعی انجام می‌دهد. در حوزه توزیع نیز کانال توزیع، بازاریابی و کمپین تخفیف را می‌توان با استفاده از هوش مصنوعی انجام داد.

نیمی از ناشران امریکا به سراغ هوش مصنوعی رفته‌اند

عابدی با طرح این موضوع که هوش مصنوعی در حوزه مصرف نیز کاربرد دارد، گفت: انتخاب کتاب، خلاصه‌خوانی، شخصی‌سازی کتاب و.. نیز با هوش مصنوعی قابل اجرا است و همه این مسائل، ایده‌هایی بوده که از سوی ناشران مختلف و حتی بزرگ دنیا اجرایی شده است اما علاوه براین از نیروی انسانی نیز استفاده می‌شود.

وی همچنین با اشاره به تاثیر هوش مصنوعی بر صنعت نشر طی سال‌های اخیر، یادآور شد: در انتخاب کتاب، ابزارهایی پیش‌بینی شده است که ناشران یا نویسندگان با استفاده از هوش مصنوعی می‌توانند به تناسب موضوع یا مبحث دلخواه خود، متن کتاب مبتنی بر دانش، اطلاعات یا مفهوم را آماده کنند.

عابدی در بخش دیگر صحبت‌های خود گفت: پیمایشی در صنعت نشر آمریکا انجام شده است که دو سال قبل، ۲۳ درصد ناشران اعلام کردند، از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند و سال گذشته این عدد به حدود ۵۳ درصد رسید که نشان می‌دهد که بیش از نیمی از ناشران در حوزه‌های مختلف از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.

وی درباره رایج‌ترین شکایت‌ها از هوش مصنوعی نیز توضیح داد: ترجمه‌ها اغلب قابل قبول نیست، کاربران اغلب جواب تکراری می‌گیرند، داده‌ها تا سال ۲۰۲۲ است؛ همچنین بیشتر مواقع اشتباه جواب می‌دهد و جواب‌ها کامل نیست.

هوش مصنوعی مانع سرقت ادبی خواهد شد

عابدی ادامه داد: اما در این زمینه می‌توان با ابزار مناسب، داده مناسب و با زبان واسطه بین مخاطب و هوش مصنوعی مناسب، بخش عمده این شکایت‌ها و مسائل را حل کرد.

وی همچنین درباره پیمایشی در آمریکا با موضوع استفاده نویسنده‌ها از هوش مصنوعی گفت: نویسندگان نیز درباره اهداف خود در استفاده از هوش مصنوعی، دلایل مختلفی عنوان کردند؛ ۴۷ درصد نویسندگان برای ویرایش متن، ۲۹ درصد به‌عنوان ایده‌ها و شخصیت‌ها، ۱۴ درصد برای سازماندهی ساختاری پیش‌نویس، ۲۶ درصد برای بازاریابی و ۷ درصد برای تولید متن اثر، از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.

وی درباره استفاده ناشران از هوش مصنوعی گفت: ناشران اغلب برای شمارگان اولیه چاپ و قیمت‌گذاری کتاب الکترونیکی از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند؛ همچنین می‌تواند برای شناسایی اصالت اثر، متون سرقتی، آثار کتابسازی و برداشته شده از کتاب‌های نویسندگان دیگر نقش مهمی داشته باشد.

عابدی با اشاره به اهمیت سیاستگذاری در این حوزه، یادآور شد: دولت باید ابتدا یکسری مسایل را در دستور کار قرار دهد، زمینه‌سازی را با کمک قانون و رسانه انجام دهد و بعد از تدوین و آماده‌سازی برنامه‌، نسبت به اجرای آن اقدام کند. دولت قوی، زمین بازی را طراحی می‌کند، دولت ضعیف دستورالعمل می‌نویسد و دولت تعطیل فقط پول می‌دهد.