یکشنبه ۹ آذر ۱۳۹۹ - ۱۳:۲۵
فرصت طلایی کرونا برای شبه‌علم‌دوستان

محمدرضا توکلی صابری؛ نویسنده و پژوهشگر، معتقد است که کرونا برای دست‌اندركاران شبه‌علم يک فرصت طلايى پيش آورد؛ افرادی که کوچک‌ترین اطلاعاتی از دنیای پزشکی نداشتند، اما شروع به تجویز دارو کردند.

محمدرضا توکلی صابری، پژوهشگر و نویسنده کتاب‌ در زمینه ترویج علم پزشکی در گفت‌وگو با خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، با اشاره به رویکردهای شبه‌علم در باب کرونا، بیان کرد: تا امروز در حدود 60 ميليون نفر از جمعيت 7/5 ميليارد نفرى از جهان به كرونا مبتلا شده‌اند كه رقم ناچيزى از كل بشريت است. از اين جمعيت در حدود يک‌ونیم ميليون‌ نفر درگذشته‌اند كه در حدود دو و نيم درصد مبتلايان را تشكيل مى‌دهد كه بازهم رقم ناچيزى است. البته جان هريک از اين انسان‌ها بسيار گرانبها بود و مى‌توانست از دست نرود. ولى تعلل و كوتاهى سياستمداران همه كشورها و توجه نكردن به توصيه مقامات بهداشتى، خود باعث جهانگير شدن اين ويروس شد. فراموش نكنيم طاعون كه در قرون وسطى به نام «مرگ سياه» مشهور بود، تقريبا 100 ميليون انسان را از ميان برد. اگر اين ويروس در قرون وسطى شايع شده بود، به مراتب تلفات بيشترى از طاعون مى‌گرفت.
 
دایناسورهای تطبیق‌ناپذیر
وی افزود: در تاريخ 4/5 ميليارد سال پيدايش كره زمين، اين حادثه كوچكى براى طبيعت بوده است. حادثه‌اى طبيعى كه اگرچه مرگ انسان‌هاى زيادى را رقم زد، اما باعث تنفس طبيعت شد و مادر طبيعت استراحت كوتاهى كرد. 65 ميليون سال پيش از اين، دايناسورهاى عظيم‌الجثه را يک حادثه طبيعى از ميان برد. آن‌ها توانسته بودند به مدت 165 ميليون سال در برابر حوادث طبيعى دوام بياورند و به زندگى ادامه دهند. دايناسورها هوشمند نبودند، اما انسان هوشمند است و راه مبارزه با اين بيمارى و ريشه‌کن كردن اين ويروس را هم به تدريج پيدا خواهد كرد.
 
توکلی صابری گفت: انسان شيوه‌هاى جديدى براى مبارزه و حذف ويروس پيدا می‌کند. روش‌هاى تشخيص آن بهتر و سريع‌تر خواهد شد. داروى درمان اين بيمارى تهيه و واكسن براى پيشگيرى از ابتلاء به اين ويروس توليد خواهد شد. در همه‌گيرى بعدى انسان مجهزتر، سازمان يافته‌تر و داناتر خواهد بود. عقل مشترک انسان‌ها و دانش آن‌ها كرونا را شكست خواهد داد و شايد آن‌را از صحنه زمين ريشه‌كن كند، همچنان كه ويروس آبله را ريشه‌كن كرد.
 
این پژوهشگر ادامه داد: اكنون ويروس‌هاى آبله در لوله‌هاى يخ‌زده آزمايشگاه‌هاى جهان جاى گرفته‌اند. اميد كه دانش بشرى، اين ويروس را به هم لوله‌هاى يخ‌زده آزمايشگاه‌ها بفرستد. شيوع كرونا، بر خِرَد جمعى انسان‌ها و احساس همبستگى‌شان افزود و بار ديگر احساس كردند كه از سياه و سفيد و سرخ و زرد همگى «از يک پيكرند».
 
وی اظهار کرد: وقتى كرونا شيوع پيدا كرد، افراد مختلفى واكنش نشان دادند؛ مقامات بهداشتى با توصيه به زدن ماسک و ضدعفونى كردن سطوح تماس‌يافته، بعضى با سرودن شعر، بعضى‌ها با خواندن آواز در مورد كرونا و بعضى ديگر با ارائه درمان‌هاى پزشكى متنوع از خوردن سير، موز و روغن بنفشه، تا بخور جوش شيرين. بعضى‌ها هم با نوشتن طنز براى كرونا و بعضى‌ها هم با توصيه به استغفار، توبه و صدقه دادن.
 

 
توکلی صابری با اشاره به رسوخ شبه‌علم در اشاعه اطلاعات در باب کرونا، گفت: اما بيش از همه دست‌اندركاران شبه‌علم در اين زمينه فعاليت داشتند. آن‌هايى كه اين همه‌گيرى برايشان يک فرصت طلايى را پيش آورد. كسانى كه بدون تحصيلات پزشكی و كوچک‌ترین دانش در مورد اينكه تحقيق در پزشكى چگونه انجام مى‌شود، جوش شيرين، سير و روغن بنفشه و ديگر مواد و روش‌هاى بى‌فايده و خطرناک را به‌طور وسيعى تبليغ مى‌كردند و باعث بيمارى و حتى مرگ افراد بى‌شمارى شدند. تأسف‌انگيزترين جنبه شبه‌علم دستورالعمل‌هاى خوراكى و بهداشتى بخش طب سنتى در وزارت بهدارى بود كه نماد نفوذ شبه‌علم در مراكز بهداشتى و دانشگاهى ما است. اين در حالى بود كه بسيارى از پژوهشگران و متخصصان دارويى و پزشكى كشور در سكوت آزمايشگاه‌ها و به دور از جنجال و تبليغات مدعيان درمان كرونا، در حال تهيه دارو و واكسن براى مبارزه با اين ويروس بودند. راديو و تلويزيون نيز با مصاحبه و گفت‌وگو با اين مدعيان شبه‌پزشكى نقش مهمى را در تبليغ براى اين مدعيان و بى‌توجهى به دستورهاى پزشكى جدى را بازى كرد.
 
به گفته این پژوهشگر، كوتاهى پزشكان و دست‌اندركاران درمان كرونا در مبارزه با اين شيادان و پزشک‌نماها قابل چشم‌پوشى نيست. اگر آن‌ها جامعه را در مورد دستاوردهاى پزشكى و شيوه تحقيق در مورد بيمارى‌ها و درمان آن‌ها آموزش مى‌دادند، شايد افراد ساده‌دل آنچنان مجذوب اين شارلاتان‌ها نشده و كرونا اينچنین در ايران شيوع پيدا نمى‌كرد.
 
وی افزود: اين همه‌گيرى باعث چالش‌هاى دينى و فلسفى بسيارى نيز شد. اين همه‌گيرى نشان داد كه  فلسفه، اخلاق، دين، عرفان براى تبين علت پيدايش، راه مبارزه و درمان كرونا در برابر  متخصصان پزشكى حرف چندانی براى گفتن ندارد. مقدس‌ترين مكان‌هاى مذهبى جهان نتوانستند جان يک نفر را نجات دهند. براى آنكه اين مكان‌ها باعث افزايش مرگ‌ومير نشوند، در تمام جهان مجبور شدند فعالیت این‌گونه اماکن را محدود کنند تا باعث مرگ انسان‌هاى بيشترى نشوند. 
 
کدام می‌دانند؟
توکلی صابری گفت: در اين مبارزه بسيارى از پيروان اديان به علم و عقل اعتماد كردند تا به ايدئولوژى يا فلسفه يا دين خود. اما بودند بخش كوچكى كه همچنان باورهاى دينى خود را بر عقل سليم و دانش‌ورزى ترجيح دادند. بعضى از مراجع مذهبى در اسرائيل نمى‌خواستند که مكان‌هاى مقدس آن‌ها بسته شود و حتى يكى از آن‌ها براى اينكه رأى بياورد، گفته بود كه اگر به حزب او رأى دهند، كرونا نمى‌گيرند، اما خودش كرونا گرفت! منتقدان گفتند كه معلوم شد خودش به حزبش رأى نداده است. مردم به پزشكان اعتماد كردند تا رهبران مذهبى.
 
این نویسنده و پژوهشگر بیان کرد: بينش و بصيرت و هدايت از فلسفه و دين و ايدئولوژى‌ها مى‌آيد. مراكز دينى مى‌توانند براى بسيج كردن توده‌ها به‌كار آيند و وظيفه آرامش بخشيدن و يارى دادن به مردم را برعهده گيرند و وظيفه مقامات بهداشتى را به خودشان واگذار كنند. 
 
وی ادامه داد: اكنون با همه‌گيرى كرونا، ما پيش از پيش نيازمند بازانديشى در ماهيت برخى از مهم‌ترين مفاهيم دينى هستيم. ديگر نمى‌توان مانند دوران قرون وسطى، پديده‌هاى طبيعى مثل بيمارى‌هاى همه‌گير، زلزله، سيل و طوفان را به خشم خداوند، آزمون و انتقام الهى نسبت داد. بايد هرآنچه را كه متخصصان پزشكى مى‌گويند پذيرفت و به كمک آن‌ها در مبارزه با بيمارى‌ها شتافت.
    
به گفته توکلی صابری، رابطه علم و دين نيز به بازنگری نياز دارد. حوزه‌هاى علميه كه وارث ميراث علمى گذشته بودند، از علمى بودن خود خارج شده‌اند و اكنون فقط حوزه‌هاى دينى هستند. آن‌ها نبايد به اعتبار اينكه در قرون گذشته در آن‌ها علم تدريس مى‌شده، اكنون هم خود را سخنگو و هدايت‌گر كوشش‌هاى علمى براى مبارزه ويروس كرونا بدانند. حوزه‌هاى دينى بايد نقش مشورتى و هدايتى درمانگران را داشته و به آن‌ها كمک كنند تا درمانگران سياست‌هاى خود را اجرا كنند. آن‌ها به علت نفوذ سياسى، دينى، اخلاقى‌شان در مردم مى‌توانند با كشيدن مردم به صحنه براى رعايت اصول بهداشتى، تأمين مصالح و مواد بهداشتى به موفقيت طرح‌هاى بهداشتى براى مبارزه، كمک‌هاى مهمى انجام دهند.    

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.

برگزیده

پربازدیدترین

تازه‌ها