به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در خراسان رضوی، در ابتدای این جلسه که به جلال‌الدین محمد بلخی، عارف وارسته، اندیشمند و شاعر بزرگ پارسی‌گو اختصاص داشت، محمدرضا سرسالاری، شاعر، روزنامه‌نگار و مجری انجمن ادبی سیاوش با اشاره به اینکه شب عُرس، شبِ عروج مولانا به آسمان و شب وفات اوست، بیان کرد: دو اعتقاد در خصوص نام این شب وجود دارد که اولین اعتقاد به اشتباه ترک و اردو زبان‌ها اشاره دارد که عروج را «عُروس» و بعد «عُرس» خوانده‌اند و اعتقاد دوم را نظریه‌پردازانی دارند که کلمه‌ی عرس را عربی نمی‌دانند، بلکه آن را متعلق به زبان فارسی می‌دانند که وارد زبان عربی شده است. چراکه اعراب برای آقایان از واژه‌ی «عروس» و برای خانم‌ها از واژه‌ی «عریسه» و «زوجه» استفاده می‌کنند.
وی ادامه داد: ابومنصور جوالیقی در کتاب «المعرب من الکلام العجمی» 5 هزار کلمه که از زبان‌های دیگر وارد زبان عربی شده‌اند را جمع‌آوری کرده اما واژه‌ی «عُرس» در میانِ آنها نیست. در هرصورت فارسی یا عربی بودنِ این واژه فرقی در معنای آن ندارد زیرا اگر به معنای عروسی آن را به کار ببریم، یعنی وصل و شبی که یک عارف بزرگ به خدا و معشوق‌اش متصل می‌شود و اگر آن را به عروج تعبیر کنیم هم باز همان معنی را می‌دهد.
وی ادامه داد: ابومنصور جوالیقی در کتاب «المعرب من الکلام العجمی» 5 هزار کلمه که از زبان‌های دیگر وارد زبان عربی شده‌اند را جمع‌آوری کرده اما واژه‌ی «عُرس» در میانِ آنها نیست. در هرصورت فارسی یا عربی بودنِ این واژه فرقی در معنای آن ندارد زیرا اگر به معنای عروسی آن را به کار ببریم، یعنی وصل و شبی که یک عارف بزرگ به خدا و معشوق‌اش متصل می‌شود و اگر آن را به عروج تعبیر کنیم هم باز همان معنی را می‌دهد.
در ادامه و در بخش دوم برنامه از کیمیا تاج‌نیا دعوت به عمل آمد و او با تاکید به اینکه مولانا در آشوبگاهِ قرن هفتم به فرهنگِ ایرانی و مواریث فرهنگی خود وفادار ماند، گفت: در آن عصر که آن جغرافیا متعلق به امپراطوری روم شرقی و بیزانس بود، مولانا خیمه‌ای را برافراشت که بنیاد آن بر فرهنگ و زبانِ پارسی بود. از دل مواجهه مولانا و شمس یک دلدادگی شگفت، شگرف و بی حد و حصر بیرون می‌آید که یک دلدادگی دو سویه است، به هر کجای جهان فکری مولانا که سر می‌زنیم سر از شمس درمی‌آوریم زیرا شمس برای مولانا مَثلِ اعلای وجود در دایره‌ی هستی انسانی است.
تاج‌نیا افزود: وقتی به جهان مثنوی و آن شمس‌سروده‌ی معروف مولانا نگاهی می‌اندازیم، در نخستین داستان اول به «چون حدیث روی شمس الدین رسید / شمس چارم آسمان سر در کشید» برمی‌خوریم تا هجران استخوان‌سوز شمس که تماما از دلدادگی این دو مشحون و مملو است.
این شاهنامه‌پژوه ادامه داد: همچنین در جایی که شمس می‌گوید «والله که من از شناخت مولانا قاصرم. مرا هر روز از حال و افعال وی چیزی معروف می‌شود که روز قبل نبوده است، مولانا را بهترک از این دریابید تا بیش‌ازین خیره نباشید» متوجه اعتراف‌های دلدادگی شمس به مولانا می‌شویم.
در ادامه‌ی جلسه آیین اهدا سردیس انجمن ادبی سیاوش به محمدحسین پاپلی‌یزدی، که نام او در کنار نام بزرگ‌ترین جغرافی‌دانان ثبت‌شده است، با حضور مهدی زمانی و سازنده‌ی سردیس و مرتضی فریزی در منزل ایشان انجام شد.
در این قسمت از این نشست ادبی پاپلی‌یزدی ضمن تشکر از زحمات بنیان‌گزاران انجمن ادبی سیاوش گفت: امیدوارم همه‌گی بتوانیم با تمام توان در خدمت فرهنگ و هنر این سرزمین باشیم و از برکات بزرگانی چون فردوسی، مولانا، خیام، سعدی، صائب تبریزی تا بزرگانِ امروزی همچون نیما یوشیج بهره ببریم و بتوانیم مبشر فرهنگ اصیل ایرانی، صلح‌دوستی، همزیستی مسالمت‌آمیز، مروت و انصاف باشیم، زیرا اساس و پایه‌ی فرهنگ ما بر مبنای همزیستی مسالمت‌آمیز و احترام‌متقابل بنیان‌گزاری شده است.
سپس دنیا خادمی بانوی شاهنامه‌خوان با قرائت بخشی از گفتار اندر رفتنِ پیرانِ‌ویسه به نزد رستم، آذین‌بخش این برنامه بود.
در بخش دیگری از این نشست، دکتر مهدی نوروزی استاد دانشگاهِ آزاد اسلامی واحد نیشابور با تاکید بر اینکه قونیه زمانی پایتخت ترکیه بوده است، اظهار کرد: در بین 81 استان ترکیه، قونیه از همه بزرگتر است و یک میلیون و 200 هزار نفر جمعیت دارد و در مقابل پایتخت سیاسی این کشور که آنکارا است، قونیه پایتخت معنوی ترکیه محسوب می‌شود. مهم‌ترین جاذبه‌ی گردشگری ترکیه در باب اندیشه‌های عرفانی در قونیه است که آرامگاه و موزه‌ی مولانا با 18 هزار مترمربع وسعت مهم‌ترین آن است که روی تپه‌ای قرار دارد که وسط باغی به نام «باغ رز» قرار دارد.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه باغ رز را کیقباد سلجوقی به پدر مولانا هدیه داده است، افزود: وسط این باغ آرامگاهِ مولاناست که بر پشت‌بام آن مخروطی 16 وجهی و فیروزه‌ای رنگ قرار دارد که نمادِ قونیه است و دور تا دور این مخروط آیت‌الکرسی نوشته شده است. در این آرامگاه پدر و برادر مولانا و بزرگانِ فرقه‌ی مولویه دفن هستند.
نوروزی ادامه‌داد: در این باغ چشمه‌ی شستشو و تزکیه قرار دارد. همچنین اینکه درها در آرامگاهِ مولانا جایگاه ویژه‌ای دارند، در سردرِ بابِ درویشان نوشته شده «کعبه العشاق باشد این مقام / هرکه ناقص آمد اینجا شد تمام» داخل این موزه هم آثار باستانی و تبرزین و نمد و کلاهِ شمسِ تبریزی و نسخِ خطی مولانا و قرآن کریم وجود دارد. این باغ یکی از زیباترین اماکن توریستی قونیه است که در سال نزدیک به دو میلیون بازدید کننده دارد.
.jpg)
مهدی نوروزی با اشاره به اینکه در شهر قونیه سه نهاد شهرداری، اداره فرهنگ و گردشگری و همچنین بنیادِ مولانا قرار دارد، افزود: این سه نهاد هر سال سه بزرگداشت برای مولانا می‌گیرند که خوشبختانه هر کدام با چهار ماه فاصله برگزار می‌شوند و اینگونه است که در تمام سال گروهی در تکاپو برای مراسم مولانا هستند تا آرامگاهِ او هیچ‌گاه خالی نماند، و ما غبطه می‌خوریم که چرا بزرگانِ ادب ما اینقدر در سرزمین خودمان غریب هستند!
مهدی نوروزی که همواره در این موقع از سال برای شرکتِ در این مراسم به همراهِ کاروانی به قونیه می‌رود در خصوص این سه مراسم گفت: اولین مراسم مربوط به اردیبهشت ماه است که در قونیه جشنواره فیلم عرفانی برگزار می‌شود که مجید مجیدی و رضا میرکریمی هم در این فستیوال شرکت می‌کنند. دومین مراسم مربوط به هشتم مهرماه و زادروز مولاناست که همزمان با آن جشنواره موسیقی مولانا را برگزار می‌کنند که استاد محمدرضا شجریان، همایون، قربانی، هژیِر مهرافروز، شهرام ناظری و ... در این فستیوال آثارشان را عرضه می‌کنند. اما مهم‌ترین مراسم که سماع و سخنرانی مولانا است از نوزدهم تا بیست و هشتم آذرماه است که شب اول آن را شب وصلت و شبِ پایانی آن را شبِ «عرس» می‌نامند که به معنی عروسی و شبِ وفات مولاناست. مولانا بعد از آن تحول روحانی خویشان‌اش را با دف و نی و پایکوبی رهسپار گور می‌کرد و بر این باور بود که این عروسی آنها است زیرا که «مرگ ما باشد عروسی ابد..سر آن چیست هو الله و احد».
در ادامه‌ی این نشست علی پورعطایی، نوازنده‌ی صاحب‌نام خراسانی با بیان اینکه «رباب» از سازهای مورد علاقه‌ی مولانا بوده که در کنار دف و نی در اشعارش به کرات از آن نام‌برده، دوست‌داران شعر و ادب را لحظاتی مهمان رباب‌نوازی کرد.
در انتهای جلسه دکتر سرسالاری با عذرخواهی از محمد پاکدل شاعر خوش‌نام کاشانی که به دلیل اختلال در ارتباط اینترنتی نتوانست گرما‌بخش این محفل ادبی شود، عذرخواهی و این برنامه را خاتمه داد.
اضافه می‌شود انجمن ادبی سیاوش با اجرای محمدرضا سرسالاری روزنامه‌نگارو شاعر خراسانی، هر هفته سه‌شنبه‌ها ساعت 21 از صفحه اینستاگرامی خردسرای فردوسی میزبان علاقه‌مندان به شعر و ادب است.
نظر شما