خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- شهاب دارابیان: مریم نفیسیراد متولد بیست‌و‌هفتم مهرماه دهه هفتاد خوشیدی است. او کارشناس شیمی کاربردی از دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب و کارشناس‌ارشد رشته شیمی گرایش فیزیک دانشگاه علم‌و‌صنعت ایران است.
مریم نفیسیراد نویسنده و مترجم ادبیات جهان است و او را با رمان «آدم‌های معمولی» نوشته سالی رونی برنده جایزه‌ی ادبی بریطانیا و کاستا ۲۰۱۹ و پدیده ادبی دهه می‌شناسیم.
مریم نفیسیراد اینک رمانی تریلر علمی‌تخیلی با تم عاشقانه_ اجتماعی نوشته است که بستر روان‌شناسی و فلسفی هم دارد.
رمان خلاقانه «فیلی در اتاق» که نویسنده آن مترجم ادبیات جهان است که البته ادبیات و زبان فارسی را بسیار خوب می‌شناسد و رمان خاصش بسیار خوب از کار در آمده است. برعکس بسیاری از رمان‌های ایرانی، رمان آغازی واضح با موقعیت و شخصیت‌های با ثبات ندارد، بلکه معمایی و مانند نامش در فضایی خاکستری رو به سیاه، مانند اتاق ملاقات زندان شروع می‌شود و دیالوگ‌های به شدت فلسفی، علمی، مفهومی و البته عاشقانه ردّوبدل می‌شود و سپس پس از بیست صفحه اکشن ماجرا شروع می‌شود و رمان اوج می‌گیرد و تا صفحه‌ی ۸۰۸ یک‌نفس با تعلیق‌های بسیارش ادامه‌دار می‌شود.
این رمان چندین داستان دارد که داستان اصلی آن بسیار جالب و تأمل‌برانگیز است.
در این رمان به مفاهیم بسیاری پرداخته چون قضیه گربه شرودینگر، روان‌شناسی مدرن، فلسفه، هدف مسیر را توجیه می‌کند؟ قانون پارکینسون، پارابیوسیس، علوم رایانه و کدنویسی، هک، دنیاهای موازی، دژاوو، دراگ دلیوری، اثر بال پروانه و ...
یکی از نکات بسیار مثبت این رمان، معماهای کار گذاشته شده و شخصیت‌پردازی‌های جذابِ آن است.
شخصیت اول رمان ماریا تریبیانی یا مریم رادمهر است که در دوران نوجوانی متوجه می‌شود علت فلج شدن پدرش و فوت مادرش، مردی به نام ساعد معالی است که مدیر عامل شرکتی ابر قدرت به نام الفارماکِم است که پروژه‌های فوق محرمانه‌ای در جهت ساخت تسلیحات بیولوژی و کریسپر و انجماد جسم انجام می‌دهند. پدر ماریا شیمیست خبره‌ای است که در یکی از کارخانه‌های دارویی الفارماکِم مدیر خط تولید است. و بنا بر اظهاراتش، ماریا متوجه می‌شود، از مواد اولیه ساخت قرص استامینافون کدیین برای پخت شیشه استفاده می‌کنند و وقتی عماد رادمهر اعتراض می‌کند او را با تزریقی فلج می‌کنند.
شرکت الفارماکِم از قدیم‌الایام تمام وقت و انرژی خود را صرف علم و آزمایش‌ها علمی عجیب و غریب و سرّی می‌کند. آن‌ها حتی روی رویان و کودکان، ویروس‌ها و واکسن‌ها آزمایش‌های علمی می‌کنند تا توانایی‌های کشف‌نشده و خارق‌العاده انسان را کشف کنند. و پروژه‌های کریسپر (اصلاحات ژنتیکی) را در جریان دارند که از قضا، این پروژه روی مریم رادمهر انجام شده، اما به دلیل موانع اخلاقی، پروژه شات‌داون می‌شود و کسی از وجود مریم خبر ندارد.
نکته دیگر این است که نویسنده شرکت را به گونه‌ای به رشته تحریر در آورده که نشان می‌دهد هیچ حد و مرزی برای کار خود قائل نیستند و چنان قدرت چشم‌شان را کور کرده که حتی به پاره تن خود هم رحم نمی‌کنند.
عماد رادمهر طبق شواهد و قرائن قربانی پروژه‌های الفارماکِم است. رفیق قدیمی‌اش همان ساعد معالی رییس موسسه غیر دولتی الفارماکِم است که جدیدترین تکنولوژی‌های جهان را در اختیار دارد، کماکان همان مرد گذشته است و موقعیت اجتماعی‌اش هیچ‌گاه متزلزل نشده است.
در صورتی که این رمان بر اساس لغت پساحقیقت لغت آکسفورد سال ۲۰۱۶ نوشته شده است و به شکل زیبا، خیره‌کننده و با قلمی حرفه‌ای بازی واقعیت و حقیقت را به خوبی نشان می‌دهد و ذهن مخاطب را درگیر خود می‌کند.
ماریا تریبیانی برای گرفتن انتقام پدرش و همین‌طور دستیابی به پادزهر ضد فلجی، راهی نیویورک مقر اصلی الفارماکِم می‌شود درحالی‌که نمی‌داند خودش تحت آزمایش‌های الفارماکِم قرار گرفته بود و با رو شدن این مسئله مخاطب بسیار غافلگیر و میخکوب می‌شود. و به نظر می‌رسد که نویسنده قدرت تخیل و قلمِ روان و حرفه‌ای خود را در اولین رمانش به رخ می‌کشد.
رویارویی با پدیده‌های علمی ناشناخته
الفارماکِم پروژه‌های فوق سری را تحت پوشش دارد. پروژه‌هایی مثل کریسپر، انجماد زیستی، ساخت تسلیحات بیولوژیکی، پخش ویروس‌های ناشناخته جهش‌یافته در سطح جهان تحت عنوان طاعون جدید و سپس پخش واکسن، ساخت اسلحه‌های سری و زیرزمینی برای شروع جنگ جهانی سوم.
نویسنده در این رمان از جریان سیال ذهن بهره برده و برای اذیت نشدن مخاطبینش، قسمت‌های سیال را ایتالیک کرده است. ولی این رمان پست‌مدرن علمی‌تخیلی با تم عاشقانه‌اجتماعی گام را فراتر گذاشته و پای دنیاهای موازی را هم به داستان باز می‌کند و این امر یکی از نفس‌گیرترین حرکت‌های انجام داده است و علت نفس‌گیر بودنش، ذکر نشانه‌های دنیاهای موازی و متوجه‌شدن خود خواننده است، ماریا تریبیانی وقتی به شرکت الفارماکِم وارد می‌شود، اظهار می‌کند که او بدبخت‌ترین ماریاهاست... قسمت‌هایی از رمان از او تحت عنوان زن شگفت‌انگیز، سرباز، ابر سرباز یاد می‌شود و حتی در قسمت‌هایی گفته می‌شود که او نباید وجود داشته باشد. و همین‌طور وقتی او پس از تعقیب‌و‌گریزها در ارتفاعات نیویورک خوراک شغال می‌شود! در صورتی که نیویورک کنونی شغال ندارد. یا نوتلای فوق سری که از دنیای موازی آمده و توسط آن می‌شود شخص را شست‌و‌شوی مغزی داد.
این رمان بر اساس لغت پساحقیقت و دنیاهای موازی، سناریوی منحصر به فرد و خاصی دارد که بسیار به این موضوع نپرداخته و در فیلی در اتاق۲ پای دنیاهای موازی به‌طور کامل باز می‌شود.
در این رمان این‌گونه به نظر می‌رسد که این دنیا نه تنها دنیای موازی پست‌تر از دنیاهای سایر نیست، بلکه دنیای فاسد شده دنیاهای موازی دیگر است.
نکته شایان توجه در نظریه دنیاهای موازی این است که دنیاهای دیگر شبیه به این دنیا وجود دارد که در جزئیات با هم تفاوت دارند.
در این رمان نویسنده با زمان هم بازی کرده است و آن را درون حلقه می‌اندازد و زمان را لایه‌دار در نظر گرفته است. به رغم تمام خوش‌فکری‌های نویسنده، این رمان این‌قدر خوش‌خوان است که توجه تمام سنین را به خود جلب کرده و سلیقه تمام گروه‌های کتاب‌خوانی است.
پساحقیقت
زمانی‌که ماریا متوجه می‌شود دچار پساحقیقت شده، شخصیتش متزلزل می‌شود و ترس بر وجودش مستولی می‌شود. دشمنی‌ها افزایش پیدا می کند و اوضاع آشفته می‌شود.
تکنولوژی‌های به کار برده شده
دستگاه‌ها و دارو و سم‌های زیادی را نویسنده در کتاب معرفی می‌کند که اصلا وجود خارجی ندارند، اما کاملاً جنبه علمی دارند، مثل انتخابی عمل‌کردن پماد برای مسموم کردن، تورهای پلیمری که مانند تار عنکبوت شخص را مومیایی می‌کنند، دستگاه‌های ردیابی خاص...
نویسنده حتی به عنوان کسی‌که رسالتش جز نویسندگی، دنیای علم است از کاستی رشته‌اش نوشته و خواستار رشته جدیدی که مخلوطی از شیمی، ماشین‌لرنینگ، ایده‌پردازی و تجاری سازی است.
دغدغه‌ی نویسنده صلح جهانی است و در آثار ترجمه و همین‌طور رمان خلاقانه‌اش «فیلی در اتاقش» به شدت واضح است و همین‌طور راه حل جالبی برای مبارزه با سودجویان و کاپیتالیسم و لیبرالیسم نشان می‌دهد، رابین‌هود وار و البته به روز شده، باید قد علم کرد.
حقایقی درباره رمان خلاقانه «فیلی در اتاق»
موضوع بسیار جذاب، خیره کننده است و نباید خواندن رمان را از دست داد.
رمان مملوء از ایده‌های جدید و ناب و پر تکنیک است که نشان‌دهنده خلاق بودن نویسنده و نخبه بودنش است.
این رمان در دوران کرونا منتشر شده است و با این حال استقبال خوبی از آن شده است. باید ذکر شود که این رمان یکی از پیچیده‌ترین روایت‌ها را دارد و در عین حال خوش‌خوان و با قلم گیرا و شیرینش، معماهای جالبی در رمان مطرح می‌شود که خواندن رمان و حل معماهایش به خواننده بسیار قوت قلب می‌دهد.
در رمان خلاقانه «فیلی در اتاق»: هدف جست‌و‌جوی سرنوشت واقعی و هویت واقعی انسان است. شخصیت‌های رمان خواه یا ناخواه در مسیر مبارزه با زورگویی و سیستم بردگی جوامع امروزی قرار می‌گیرند و از انسان‌های گُم‌نامِ بی‌نام‌و‌نشان شخصیت‌های مهم و تاریخی می‌سازد. شخصیت‌هایی که در نبرد خیر‌و‌شر شرکت می‌کنند و سر انجام خوبی بر بدی باید پیروز شود. و اگر این اتفاق نمی‌افتد، پس رمان پایان نیافته و ادامه‌دار است.
چهارشنبه ۱۰ دی ۱۳۹۹ - ۱۲:۰۹
نظر شما