به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کرمانشاه، استان کرمانشاه با وجود شعرا و ادبای بزرگی همچون معينی کرمانشاهی، استاد بهزاد، میرجلال‌الدین کزازی، محمدجواد محبت، علی‌اشرف نوبتی، استاد جيحونی، شامی کرمانشاهی، مرحوم رشيد ياسمی، مرحوم احمد عزیزی، فرشید یوسفی و ده‌ها شاعر و نویسنده توانمند، از نظر داشتن مفاخر ادبی، بسیار غنی است.

آشنایی کودکان و نوجوانان این دیار با مفاخر بزرگ ادبی شهرشان نقش مهمی در فرآیند رشد، پرورش، شخصیت، بالندگی استعداد و یافتن ماهیت و هویت درونی آنان خواهد داشت، ولی باید پرسید که نهادهای متولی فرهنگ تا چه اندازه در انجام این رسالت خطیر موفق عمل کرده‌اند؟

خانواده، مدرسه، رادیو و تلویزیون، کتاب، سیما و منظر شهری و غیره می‌توانند هر کدام به نمادی برای یادآوری هویت ادبی این استان فرهنگ‌پرور تبدیل شوند؛ این در حالی است که به جرات می‌توان گفت کودکان و نوجوانان این دیار یا با مفاخر ادبی بومی خود بیگانه‌اند و یا تنها نام چند تن از این بزرگان را به خاطر سپرده‌اند.
 
غریب‌نوازی در کرمانشاه رسم رایجی است
«فریبرز لرستانی» نویسنده و شاعر کرمانشاهی که سال‌هاست در زمینه ادبیات کودک و نوجوان فعالیت دارد، در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا گفت: به عنوان یک نویسنده کوتاهی‌­های زیادی در خصوص آشنایی کودکان و نوجوانان کرمانشاهی با مفاخر ادبی بومی مشاهده می­‌کنم و ارگان‌ها و نهادهای متولی فرهنگ، هر برنامه یا فعالیتی را که برگزار کرده یا می­‌کنند، بیشتر، از نویسندگان غیربومی و خارج از استان استفاده می‌­کنند.

وی با تاکید بر اینکه اینگونه «غریب نوازی‌ها» در کرمانشاه بسیار زیاد است، گفت: خیلی اندک به نویسندگان بومی که به‌صورت حرفه‌­ای در سطح کشور فعالیت کرده‌­اند، توجه می­‌شود و بسیار کم به این افراد مراجعه می‌شود.

وقتی نهادهای متولی فرهنگ دردسرساز می‌شوند
لرستانی افزود: من در سطح کشور به فعالیت خودم می‌­پردازم و کمترین مانعی برای کار دارم اما در شهر خودم هر سیستم فرهنگی به‌نوعی برای من مانع ایجاد می­‌کند و همین باعث می‌­شود که کودکان و نوجوانان همچنان با نویسندگان بومی شهر و استان خود بیگانه باقی بمانند.

وی تاکید کرد: ارگان‌های مختلف از قبیل آموزش و پرورش، صدا و سیما و مهد کودک‌ها می‌­توانند به سهم خود یک پل ارتباطی را بین نویسنده و مخاطبین او ایجاد کنند، زمانی که نویسنده مطلبی می­‌نویسد و به ناشر تحویل می‌­دهد، در صورتی‌که از جایی دعوت نشود یا به عنوان مثال طرحی را به مکانی معرفی کند ولی از وی حمایت نشود، مجبور است در همان سطح ارتباط با ناشرین و مطبوعات به کار خود ادامه بدهد.

ردپای مفاخر بومی استان در کتب درسی کمرنگ است
همچنین رضا جمشیدی، شاعر سرپل‌ذهابی در این باره به خبرنگار ایبنا، گفت: در جواب این سوال که کودکان و نوجوانان ما تا چه اندازه با شاعران و نویسندگان معاصر بومی آشنایی دارند، باید گفت، به‌همان میزانی است که در کتاب‌‌های درسی آنان گنجانده شده است!

جمشیدی ادامه داد: یعنی کودکان و نوجوانان استان ما تنها آثار نویسندگان و شاعران ملی را که در کتاب­‌های درسی چاپ شده است، می‌­شناسند و می‌­توان گفت که بیشتر کودکان و نوجوانان استان کرمانشاه با مفاخر ادبی استان و شهر محل زندگی خود، هیچ آشنایی ندارند و در بهترین حالت، تنها تعداد معدودی که این مفاخر را می‌­شناسند که شاید از طریق خواندن کتاب‌های غیردرسی و یا از طریق والدین خود با این مفاخر ادبی بومی آشنا شده‌اند.

چند راهکار ساده برای پیوند با هویت ادبی
وی در پاسخ به این سوال که این معضل چه درمانی دارد؟، افزود: این مشکل را می­‌توان با چند راهکار پیشنهادی حل کرد؛ یک مورد اینکه در کتاب­‌های درسی هر استان از بزرگان آن استان هم نام برده شود و پیشنهاد دیگر اینکه در تحقیقاتی که آموزگاران تاریخ و ادبیات به دانش­‌آموزان می‌­دهند، از آنان بخواهند که در مورد زندگینامه و آثار نویسندگان، شاعران و یا هنرمندانی تحقیق کنند که اهل همان استان هستند.

جمشیدی ادامه داد: از سوی دیگر سازمان فرهنگی‌ شهرداری کرمانشاه با همکاری آموزش‌وپرورش می‌تواند عکس و آثار هنرمندان و مفاخر ادبی بومی را در سطح شهر و یا در مدارس دیوارنویسی و دیوارنقاشی کند، این اقدام در استان­­‌ها و شهرهای دیگر انجام شده است.

این شاعر کرمانشاهی ادامه داد: به‌عنوان مثال عکس و آثار بزرگانی همچون پرتو کرمانشاهی، محمدجواد محبت، یدالله بهزاد و دیگر بزرگان استان کرمانشاه را می‌توان با کمترین هزینه‌ای وی دیوارهای شهر و مدارس نقاشی کرد تا نه تنها دانش‌­آموزان، بلکه دیگر شهروندان هم با بزرگان شهر و دیار خود آشنا شوند.

وی در مورد چاپ آثار در زمینه کودکان و نوجوانان هم گفت: اگر مخاطب استقبال کند، انگیزه نویسنده نیز بیشتر خواهد شد و آثار بیشتری را خلق خواهد کرد؛ به عنوان مثال در زمینه داستان و قصه­‌گویی چون مخاطب زیاد است، داستان‌نویسان و قصه­‌گویان در حوزه کودک و نوجوان هم زیاد هستند.
 
جمشیدی معتقد است: درست است که در استان کرمانشاه با وجود اینکه نویسندگان زیادی در حوزه کودک فعالیت نمی‌کنند، ولی باید گفت که در این زمینه فقیر هم نیستیم و افرادی هستند که در این زمینه قلم به‌دست دارند و می‌نویسند اما باید بگویم که ناشران و نویسندگان ما در استان، توان رقابت با ناشران و نویسندگان پایتخت را ندارند.

به گفته وی، نویسندگان باید مورد حمایت متولیان فرهنگی قرار بگیرند و آنها به ناشران مطرح و توانمند معرفی و مرتبط شوند و به‌نوعی ازسوی آموزش و پرورش حمایت شوند و بهتر است تحقیق و پژوهش به‌عنوان یک واحد درسی برای دوره­‌های اول و دوم دبیرستان در نظر گرفته شود تا بشود در مورد یک شاعر یا نویسنده کرمانشاهی تحقیق شود که بدون شک همان تحقیق، مقدمه­‌ای برای شناخت هنرمندان معاصر این استان خواهد بود.

ثبت روز تولد مفاخر کرمانشاه در تقویم ویژه کرمانشاه
رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه نیز در این باره به خبرنگار ایبنا گفت: موضوع تکریم مفاخر، مشاهیر و بزرگان شهر کرمانشاه، یکی از اولویت­‌های سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه است زیرا می­‌تواند به حس تعلق‌ خاطری که شهروندان به آن نیاز دارند، کمک کند.

مهدی عبدالمالکی افزود: بر همین اساس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه از سال 1398 شروع به جمع‌آوری روز داشته­‌های کرمانشاه در یک تقویم اختصاصی کرده است، که دسته اول مربوط به داشته‌­ها و سرمایه‌­های انسانی یا همان مفاخر است که علما، هنرمندان، ادیبان و شهدای گرانقدر را دربرمی‌گیرد که سالروز تولد آنان به تاریخ شمسی در تقویم اختصاصی کرمانشاه نام­گذاری شده است. 

وی ادامه داد: دومین دسته از روز داشته­‌های کرمانشاه متعلق به داشته‌­های مکانی است که روزهای متعلق به اماکن تاریخی و بزرگ کرمانشاه در تقویم ثبت شده است مانند روز ثبت ملی طاق بستان، تکیه معاون‌الملک، تکیه بیگلربیگی و دیگر آثار و جاهای ارزشمندی که سرمایه‌­های مکانی کرمانشاه هستند.

به گفته رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه، سومین بخش از روز داشته­‌های کرمانشاه در تقویم اختصاصی مربوط به حوزه میراث ناملموس است که می‌توان به روز ملی کرمانشاه و روز فرهنگی کرمانشاه و سایر مناسبت­‌ها اشاره کرد.

این مقام مسئول ادامه داد: در بخش اول تقویم کرمانشاه در قالب صفحه‌­ای مفاخر شهر در فضای مجازی معرفی می­‌شود و البته سعی می­‌کنیم که این معرفی محدود به فضای مجازی نباشد.

 

پلاک مفاخر نصب می‌شود
وی به تهیه و نصب پلاک مفاخر اشاره کرد و در این خصوص گفت: به این صورت که یک پلاک که به زیباترین شکل ممکن ساخته شده در سردرِ منزل بزرگان و مفاخر کرمانشاه نصب می­‌شود که این اقدام در فازهای مختلف و در سال جاری اجرایی خواهد شد.

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری کرمانشاه ادامه داد: اقدام بعدی در خصوص خیابان­‌هایی است که قبلا به نام بزرگان و مفاخر کرمانشاه نام­گذاری شده بود و این سازمان در نظر دارد با طراحی و نصب تابلوهای خاص باعث ایجاد جلوه خاصی در شهر شود که در زمینه نام‌گذاری به ارائه 20 پیشنهاد جدید به کارگروه­‌ها و کمیته­‌های تخصصی اقدام کرده‌ایم که پس از بررسی و تایید شورای شهر به سرعت در خیابان­ها و معابر نصب می­‌شوند.

سردیس مفاخر ادبی کرمانشاه در دست ساخت است
وی اضافه کرد: شهرداری با همکاری حوزه هنری به ساخت سردیس با بهترین کیفیت ممکن از بزرگان و مشاهیر برتر کرمانشاه اقدام کرده که تعداد هشت سردیس­ در حال تکمیل است که پس از تکمیل 15 سردیس، در بوستان مشاهیر نصب می‌شوند.

به‌گفته عبدالمالکی، معرفی مفاخر ادبی کرمانشاه نیز در زمره این بخش از اقدامات شهرداری کرمانشاه است و نام بزرگان و اساتیدی چون علی‌محمد افغانی، میرجلال‌الدین کزازی، یدالله بهزاد، پرتو کرمانشاهی، احمد عزیزی و چند تن دیگر از مفاخر ادبی در این بخش به چشم می­‌خورد.