به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) کتاب «موانع پیدایش حکومت کارآمد در افغانستان از ۲۰۰۱ به بعد با تاکید بر دور سوم انتخابات ریاست جمهوری» نوشته فاضل سانچارکی از سوی نشر کلکین روانه بازار نشر شده است.

هدف اصلی این پژوهش ریشه‌یابی تعلیل و فراجست موانع پیدایش حکومت کارآمد در افغانستان با تاکید بر دور سوم انتخابات ریاست جمهوری مبتنی بر شیوه و اصول روشمند علمی است. این پژوهش می‌تواند برای سیاستگران و دولتمردان افغانستان درباره فهم دلایل و موانع راه حکومت‌داری خوب و علل ناکارآمدی حکومت در این کشور کمک کند. این پژوهش می‌تواند تا حدودی فضای مفهومی ناکارآمدی حکومت‌ها در افغانستان طی سال‌های پسین را ترسیم کند و برای تصمیم گیران و مقامات حکومتی در زمینه کارآمد ساختن نظام اجرایی کشور مفید واقع شود. روش این پژوهش کتابخانه‌ای ـ اسنادی است و در آن کوشش شده با استفاده از منابع علمی موجود درباره حکومت داری خوب و اسناد مکتوب، نشریات و مقالات، خاطره‌های سیاسی و در مواردی تجربه‌ها و چشم دیدهای شخص پژوهشگر موضوع بررسی شود.

پژوهش از لحاظ زمانی سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ در افغانستان را در بر می‌گیرد و عمدتاً بر انتخابات در افغانستان و به ویژه انتخابات دور سوم ریاست جمهوری توجه و تاکید می‌کند و از لحاظ مکانی طبعاً جغرافیای سیاسی این کشور را مد نظر دارد. در بخشی از مقدمه این کتاب می‌خوانیم: «حکومت‌های ۱۵ سال اخیر افغانستان اگرچه به ظاهر بر اثر رای و انتخاب مردم بر آمدند اما متاسفانه نتوانستند کفایت، توانایی، تعهد و وفاداری و صداقت خود را برای ایجاد یک اداره سالم و خدمتگزار به نمایش بگذارند و برای عملی کردن وعده‌های خود به مردم گام‌های هرچند کوتاه بردارند.
 
اسناد و شواهد نشان می‌دهند که حکومت‌های ۱۵ سال اخیر ناکارآمدترین حکومت‌ها در افغانستان بوده‌اند به دلیل اینکه هم پایه فرصت‌ها و امکانات و حمایت‌های ملی و بین‌المللی که از این حکومت‌ها صورت گرفتند آنها نتوانستند کار قابل قبولی انجام دهند. دیدمان سیستمی یک حکومت کارآمد باید مانند یک سازمان زنده و پویا دریچه‌های ورودی و خروجی‌اش فعالانه خوب کار کند و بتواند طرح‌ها، مطالبات، حمایت‌ها، خواست‌ها و تقاضاهای مردم را اخذ و آنها را به فیصله‌ها و تصامیم اجرائی تبدیل نماید. کارآمدی یک حکومت به معنای توانایی آن در حفاظت از جان و مال و حیثیت شهروندان، تامین امنیت رفاه و آسایش آنان، تطبیق قانون و اجرای عدالت در جامعه است. یک حکومت کارآمد حکومتی است که حافظ منافع عمومی باشد. اصل شایسته سالاری و لیاقت را در نصب و تقرر کارکنان و کارمندان در نظر گیرد و با بسیج مردم و تحریک انگیزه‌های حمایتی از نظام و ایجاد یکپارچگی ملی در کشور توانا باشد و بتواند هر نوع تهدید داخلی یا خارجی را از کشور و مردم دفع نماید. اما بعد از گذشت ۱۵ سال و اینهمه انتخابات و هزینه‌ها حکومت افغانستان حکومت فاسد، ناکارآمد و غرق در خیش خوری و بی کفایتی است. فقر و بیکاری و فساد و اعتیاد در کشور بیداد می‌کند و طی بیش از ۱۳ سال حتی پایتخت افغانستان گاه شبانه در تاریکی فرو می‌رود و سیستم آبرسانی سالم در بسیاری از نواحی وجود ندارد.

انگیزه‌های این پژوهش
مولف در مقدمه کتاب درباره چرایی انتخاب موضوع این پژوهش می‌نویسد: «بعد از خروج افغانستان، از قید نظام سیاه طالبانی و آنارشی حاکم در کشور توقع می‌رفت این کشور قدم‌های ابتدایی را در مسیر دولت سازی و ملت سازی ایجاد نهادهای اداری و نظم بروکراتیک با ویژگی‌های مدرن به سرعت بر دارد و عقب ماندگی‌های طولانی این کشور حکومتداری خوب را جبران کند اما ناکامی‌ها و ناتوانی‌های زمامداران کشور انگیزه کنجکاوی مولف شد و این پرسش‌ها بارها در ذهن و ضمیر من خلجان کرد که چرا چنین ضعف‌ها و ناتوانی‌هایی باید وجود داشته باشد. ضرورت فهم علل و عوامل این وضعیت به عنوان پیش زمینه ارائه طرح عملی عبور از چالش‌های حکومتداری خوب برای من برجسته شد. فقر موجود در زمینه پژوهش‌های علمی در ساحه ادبیات مربوط به دولت سازی و حکومت داری و مخصوصاً حکومت داری خوب نیز با کمبود منابع روبرو است و تاکنون هیچ اثر علمی و پژوهشی در این زمینه نشر و وارد بازار کتاب و فرهنگ مکتوب کشور نشده است. انگیزه انتخاب این موضوع کمک به میان عرصه دانش سیاسی اجتماعی و پر کردن خلأ است که در این زمینه وجود دارد.»

ساختار کتاب
 فصل اول به بحث نظری در مورد کارآمدی حکومت می پردازد. فصل دوم به پیشینه دولت‌سازی از ۲۰۰۱ تا ۲۰۱۵ در افغانستان اختصاص دارد. در فصل سوم ساخت اجتماعی و کارآمدی حکومت در افغانستان مورد بررسی قرار می‌گیرد و در فصل چهارم فرهنگ سیاسی و کارآمدی حکومت در افغانستان مورد توجه بوده است. وضعیت اقتصادی و کارآمدی حکومت در افغانستان به عنوان فصل پنجم است. در فصل ششم مداخلات خارجی و کارآمدی حکومت در افغانستان بررسی شده است و فصل هفتم به نظام انتخاباتی و کارآمدی حکومت در افغانستان نتیجه گیری و ارائه راه کارها اختصاص دارد.
 
کتاب «موانع پیدایش حکومت کارآمد در افغانستان از ۲۰۰۱ به بعد با تاکید بر دور سوم انتخابات ریاست جمهوری» نوشته فاضل سانچارکی با شمارگان هزار نسخه در 359 صفحه به بهای ۷۷ هزار تومان از سوی نشر کلکین به تازگی منتشر شده است.