چه موضوعی شما را تشویق به ترجمه این کتاب برای نوجوانان کرد؟
قبلا از سارا کروسان دو کتاب ترجمه کرده بودم با عنوان‌های «من یک نفر» و«یک دقیقه بعد از نیمه‌شب». به نظر من فرمت کار، سبک و نوع قلم سارا کروسان خیلی تاثیرگذار است. براین اساس با نشر افق صحبت کردم تا این کتاب را ترجمه کنم.
من معمولا پیگیر کتاب‌های سارا کروسان هستم و سعی می‌کنم همه کتاب‌های حوزه نوجوان او را بخوانم. سارا کروسان دررشته فلسفه و ادبیات تحصیل کرده و در رشته نوآوری و نویسندگی هم مدرک کارشناسی ارشد دارد. برخی از آثار او برنده جوایز مختلف ادبی شده‌اند. او همچنین در سال ۲۰۱۸ به‌عنوان سفیر ادبیات نوجوانان در ایرلند معرفی شد و مدال کارنگی را نیز در کارنامه ادبی‌اش دارد. فرم و سبک نوشتنش شعر آزاد است. کروسان نویسنده سرشناسی است و مخاطب‌های فارسی زبان را هم می‌شناسد.
موضوعی که در کتاب مطرح شده به نوعی دوستی غیرمعمول و از سویی دغدغه‌ای اشاره دارد که برخی از نوجوان‌های امروز با آن درگیر هستند، فکر می‌کنید نویسنده چقدر در پرداختن به این موضوع‌ها موفق بوده است؟
نویسنده درباره «تافی» می‌گوید موضوع این کتاب، دوستی است. حالا این دوستی بین زن میان‌سالی که بیماری دیمنشیا(زوال عقل) دارد با دختر نوجوانی که از خانه به دلیل آزارهایی که از پدرش می‌دیده فرار کرده، خیلی غیرمعمول است اما به نظر من، سارا کروسان در نوشتن این کتاب موفق عملکرده است، در ایجاد دوستی و ایجاد انگیزه و امید برای نوجوانی که در خانه و خانواده‌اش محیط امنی نداشته و بعد توانسته راهش را پیدا کند و دغدغه‌ها و رنج‌هایش در دوستی با این زن میانسال تخلیه می‌شود و بیرون می‌ریزد و به نوعی درمان می‌شود و بعد راهش را پیدا می‌کند که چه کاری می‌تواند انجام دهد.
آیا قلم نویسنده در شخصیت‌پردازی و ایجاد تعلیق در داستان به گونه‌ای بوده که مخاطب نوجوان گریزپای امروزی را مجاب کند که داستان را تا آخر بخواند؟
به نظر من قلم سارا کروسان در شخصیت‌پردازی، اصلا نقص ندارد و داستان طوری است که تصاویر آن مانند فیلمی از ذهن مخاطب و جلوی چشمش می‌گذرد. از سویی به‌صورت شعر آزاد روایت شده و خواندنش خیلی راحت است. همچنین زبان زیبایی دارد و همان تعلیقی که داستان نیاز دارد تا مخاطب بفهمد چه اتفاقی افتاده در آن دیده می‌شود. افرادی که قبلا از سارا کروسان کتاب خوانده‌اند مسلما با سبک او آشنا هستند و می‌دانند این نویسنده چقدر داستان را تاثیرگذار، روان و پرکشش می‌نویسد.
به‌نظر شما نوجوانانی که با این‌گونه مشکلات دست و پنجه نرم می‌کنند چه تاثیراتی از این مطالعه کتاب می‌گیرند؟
به نظر من نوجوانان با خواندن این داستان به نوعی از آرامش می‌رسند و اینکه دنیا به آخر نرسیده است و گرچه خانواده‌ای درکار نیست اما کماکان افرادی وجود دارند که می‌توانند پناه آنها باشند. کما اینکه در داستان «تافی» هم می‌بینیم که نامادری‌اش برای او پناه است باتوجه به اینکه تافی بعد از تولد، مادرش را از دست داده و هرگز مادرش را ندیده و وجود مادر و محبت او را در زندگی احساس نکرده است. درواقع تافی در انتهای داستان دوباره متولد می‌شود و این پیام بسیار زیبایی است.
این داستان به گونه‌ای متفاوت از رمان‌ها و داستان‌های معمول روایت شده یعنی در بخش‌های کوتاه و در قالب شعر آزاد، نظرتان درباره این شیوه روایت متفاوت چیست؟
شیوه روایت متفاوت در قالب شعر آزاد، شیوه بسیار زیبایی است. کروسان معتقد است خیلی راحت‌خوان است چون بخش‌ها و جمله‌ها و پاراگراف‌ها کوتاه است و برای نویسنده‌ای که قلم زیبایی دارد و قدرت تصویرسازی بالایی برای مخاطب دارد، این شیوه مناسب است.
هنگام ترجمه اثر کدام قسمت از داستان برایتان هیجان بیشتری داشت و در ذهنتان ماندگار شده است؟
قسمتی از داستان که تافی اعتراف می‌کند به چیزهایی که از زندگی‌اش پنهان می‌کرده و برای زن میانسال داستان اعتراف می‌کند و جایی که این دو آنقدر با هم صمیمی می‌شوند که شب به تخت این زن می‌رود و سرش را روی شانه او می‌گذارد و هردو به آرامش زیبایی می‌رسند، چیزی که تافی همیشه درباره محبت مادر کم داشته، خیلی صحنه زیبایی است.
به نظر شما آثاری که با موضوعات اجتماعی نوشته می‌شود و به مشکلات و دغدغه‌های نوجوان‌ها می‌پردازد در مقایسه با آثاری که در ژانرهای ترس و وحشت و پلیسی و فانتزی و ... نوشته می‌شود چه جایگاهی در میان نوجوانان دارد؟
بچه‌هایی که کتابخوان‌های حرفه‌ای هستند و سلیقه و ذائقه‌شان پرورش یافته و در سطح خوبی است به داستان‌هایی مانند «تافی» بیشتر توجه دارند ولی متاسفانه ژانرهای وحشت و سرگرم‌کننده که تاریخ مصرف کوتاه‌تری دارند ممکن است پرفروش‌تر باشند و برای بچه‌ها جذاب‌تر باشند اما به نظر من مخاطب کتابخوان به آثاری که با موضوعات اجتماعی نوشته می‌شود و به مشکلات و دغدغه‌های نوجوان‌ها می‌پردازد، توجه بیشتری دارد.
مطالعه این کتاب را به چه گروه سنی پیشنهاد می‌کنید؟
این کتاب گروه سنی ندارد و درواقع از 12 سال تا 90 سال می‌توانند این کتاب را بخوانند و از آن لذت ببرند. کلا ادبیات کودک و نوجوان و آنچه که به‌عنوان ادبیات ناب مطرح است کلا گروه سنی ندارد و به این دلیل است که در داستان‌هایی که اخیرا نوشته می‌شود در این دو دهه نویسنده‌ها توجه به مخاطبان سن‌های مختلف از گروه‌های اجتماعی مختلف، از طبقات مختلف و از نهادهای اجتماعی مختلف دارند یعنی هم خانواده در داستان، مطرح است هم جامعه، هم مدرسه و هم جامعه بزرگتر. در این داستان اینقدر پدر و مادر پررنگ هستند که والدین هم می‌توانند مخاطبان این کتاب باشند و همه گروه‌های سنی می‌تواند با شخصیت‌های داستان همزادپنداری کند. الان مثل گذشته نیست که شخصیت داستان‌های کودک و نوجوان فقط یک کودک یا نوجوان باشد و فقط حضور او پررنگ باشد. امروزه در داستان‌ها حضور همه افراد خانواده و حضور نهادها و جامعه پررنگ است و همه گروه‌های سنی می‌توانند مخاطب داستان باشند.
آیا تمایل دارید اثر دیگری از این نویسنده ترجمه کنید؟
من شیوه روایت این نویسنده را خیلی دوست دارم و معتقدم که با قلمش معجزه می‌کند. بخصوص اینکه داستان‌هایش خیلی خوش‌خوان هستند. الان هم مشغول خواندن یکی دیگر از کتاب‌های سارا کروسان هستم که مربوط به گروه سنی بزرگسال است و احتمالا آن را ترجمه کنم.
نشرافق، کتاب «تافی» را در 420 صفحه با شمارگان هزار و 100 نسخه و قیمت 62 هزار تومان منتشر کرده است.
نظر شما