منبع انرژی تجدیدپذیر همچون خورشيد، باد و امواج، زمین‌گرمایی، هيدروژن و زیست‌توده، قابلیت آن را دارد که توسط طبیعت در یک بازه زمانی کوتاه مجددا به‌وجود آمده یا به عبارتی تجدید شود. این انرژی‌ها، روزبه‌روز سهم بيشتری را در تأمين انرژی جهان بر عهده می‌گیرند. لذا در برنامه‌ها و سیاست‌های بين‌المللی ازجمله در برنامه‌های سازمان ملل متحد در راستای توسعه پايدار جهانی، نقش ويژه‌ای به منابع تجدیدپذیر انرژی محول شده است.
کتاب «آشنایی با انرژی‌های نو، پاک و تجدیدپذیر» اثر مشترک سجاد خدایاری، الهام مظفر و محمدرضا اسماعیل‌پور در 6 فصل انرژی‌های خورشیدی، بادی، آبی، زمین‌گرمایی، جذر و مد و بیوماس را به‌صورت همه‌جانبه مورد بررسی قرار می‌دهد.
.jpg)
در نخستین صفحات این کتاب می‌خوانیم که محدودیت انرژی‌های فسیلی و رشد روزافزون تقاضای انرژی، افزایش استانداردهای زندگی، گرم شدن کره زمین و در نهایت مشکلات زیست‌محیطی سبب شده تا هر روز شاهد پیشرفت‌هایی در فناوری و استفاده از انرژی‌های نو باشیم. رشد و توسعه جوامع انسانی همواره موازی با تولید و مصرف انرژی بوده است. طبق آمارهای به ثبت رسیده، طی 30 سال گذشته، احتیاجات انرژی جهان به مقدار قابل‌توجهی افزایش یافته است. از سال 1960 تا 1990 مصرف انرژی جهان در مجموع 166 درصد افزایش نشان می‌دهد. مصرف انرژی جهان که در ابتدای قرن GTOe 10 بود، این رقم در سال‌های 2010 و 2020 به 12 تا 14 افزایش یافته است. این ارقام نشان می‌دهند که میزان مصرف انرژی جهان در قرن حاضر بالا است. این سوال مهم مطرح است که آیا منابع انرژی‌های فسیلی در قرن‌های آینده، جوابگوی نیاز انرژی جهان برای بقاء، تکامل و توسعه خواهند بود یا نه؟
بهره‌برداری سودمند از انرژی باد
انرژی باد یکی از انرژی‌های پاک و تجدیدشونده است که به‌ویژه در دهه‌های اخیر به‌عنوان یک جایگزین مناسب برای سوخت‌های فسیلی، بسیار مورد توجه قرار گرفته است. در این‌باره در کتاب حاضر آمده است که نیروگاه‌های بادی در سراسر جهان به سرعت در حال گسترش هستند، به‌طوری‌که انرژی باد در میان دیگر منابع و گزینه‌های انرژی، عنوان سریع‌الرشدترین صنعت را به خود اختصاص داده است... از برتری‌های نیروگاه بادی این است که در طول مدت زمان عمر خود، سال‌های زیادی را بدون نیاز به هزینه، سوخت تولید خواهد کرد. درحالی‌که هزینه دیگر منابع تولید انرژی در طول این سال‌ها افزایش داشته است. فعالیت‌های گسترده بسیاری از کشورهای جهان برای تولید الکتریسیته از انرژی باد، سرمشقی برای دیگر کشورهایی است که در این زمینه راه درازی را در پیش دارند.
درباره دورنمای آینده اقتصادی استفاده از انرژی باد در ایران باید گفت که استفاده از این انرژی موجب صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی به‌عنوان سوخت می‌شود. صرفه‌جویی حاصل، در درجه اول موجب حفظ فرآورده‌های نفتی گشته که امکان صادرات و مهم‌تر اینکه تبدیل آن به مشتقات بسیار زیاد پتروشیمی با ارزش افزوده بالا را فراهم می‌سازد. در درجه دوم، تولید الکتریسیته از این انرژی فاقد هرگونه آلودگی زیست‌محیطی بوده که همین عامل، کمک شایانی به حفظ طبیعت سالم محیط زیست بشری کرده و در نتیجه مسیر برای نیل به توسعه پایدار اقتصادی اجتماعی فراهم می‌شود.
انرژی امواج دریا
«انرژی امواج دریا عبارت است از انرژی مکانیکی منتقل شده از باد که امواجی با پریود کوتاه، آن‌را به‌صورت انرژی پتانسیل و جنبشی در خود ذخیره می‌کنند. در میان منابع متعدد انرژی‌های اقیانوسی، انرژی حمل شده توسط امواج دارای بیشترین درصد انباشتگی است. به‌عنوان نمونه، انرژی موثر موج در حالت‌های عمومی، نسبت به انرژی حاصل از تابش مستقیم خورشید در شدیدترین تابش‌ها، از تراکم بسیار بالاتری برخوردار است. بنابراین ابزاری که به‌عنوان مبدل‌های انرژی امواج مورد استفاده قرار می‌گیرند، انرژی خود را با چگالی به مراتب بالاتر نسبت به تجهیزات انرژی خورشیدی، تولید و عرضه می‌نمایند.
موج‌ها به‌خاطر جرم آبی که نسبت به سطح متوسط دریا جابجا شده، انرژی پتانسیل و خاطر سرعت ذرات آب، انرژی جنبشی با خود حمل می‌کنند. انرژی ذخیره شده از طریق اصطکاک و اغتشاش و با شدتی که بستگی به ویژگی امواج و عمق آب دارد، تلف می‌شود. موج‌های بزرگ در آب‌های عمیق انرژی خود را با کُندی بسیار از دست می‌دهند، در نتیجه سیستم‌های امواج بسیار پیچیده هستند و اغلب هم از بادهای محلی و هم از طوفان‌هایی که روزهای قبل در دوردست اتفاق افتاده‌اند، سرچشمه می‌گیرند.»
نخستین چاپ کتاب «آشنایی با انرژی‌های نو، پاک و تجدیدپذیر» در 569 صفحه با شمارگان یک‌هزار نسخه به بهای 90 هزار تومان از سوی انتشارات آذرفر راهی بازار نشر شده است.
نظر شما