به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در گیلان، گیلان با 31 کتابفروشی در طرح زمستانه کتاب، که از 9 تا 16 اسفند 99 برگزار گردید؛ شرکت و در میان پرفروش‌ترین استان‌ها بر اساس تعداد کتاب، رتبه ششم و در میان پرفروش‌ترین استان‌ها بر اساس مبلغ فروش، رتبه هشتم را کسب کرد. همچنین کتابفروشی «فرازمند رشت» رتبه سوم پرفروش‌ترین کتابفروشی‌ها بر اساس تعداد کتاب را کسب کرد. در این گزارش سراغ کتابفروشان و مردم رفتیم تا کم و کیف اجرای طرح زمستانه کتاب را در گیلان از زبان آنها جویا شویم.
 

شمیم شاهبندری، مدیر کتابفروشی «روشنان» رشت در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا طرح‌های فصلی کتاب را تاثیر گذار دانست و گفت: با توجه به تاسیس کتابفروشی روشنان از آذر 1398 تا کنون، در تمامی طرح‌های فصلی حضور و بیشترین فروش را در همین ایام داشته است. او همچنین متذکر شد که طرح زمستانه کتاب با دارابودن تخفیف 25 درصدی شرایط خوبی را هم برای فروشنده کتاب و هم خریدار ایجاد کرد.

وی همچنین گفت: طرح زمستانه کتاب برای کودک و نوجوان خیلی تاثیر گذار بود و ما شاهد بازتاب‌های خوبی در کتاب‌فروشی روشنان بودیم. او معتقد است در قیاس با بزرگسال، قشر کودک و نوجوان از اشتیاق و انگیزه‌ی بیشتری برای مطالعه برخوردار است، به گونه‌ای که افرادی که در طرح‌های فصلی گذشته کتابی را خریده باشند در دفعات بعدی حضور در کتابفروشی، از تجربیات و احساساتشان در مورد کتاب و مطالب آن صحبت می‌کنند.

محمد علی اسلام‌دوست، مدیر کتابفروشی «روشنا» بندر انزلی در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا طرح‌های فصلی کتاب را در شرایط کرونایی بسیار مطلوب دانست چراکه معتقد است محدودیت‌های ایجاد شده در شرایط امروز فرصت بیشتری برای مطالعه کتاب فراهم کرده است. او در کنار تخفیفات طرح زمستانه کتاب، 20 درصد تخفیف هم از کتابفروشی به کتاب‌ها اختصاص داد، اقدامی که خود در مورد آن این‌گونه گفت: هدف من از این کار تسهیل خرید کتاب و استفاده بهینه از تخفیفات بود تا همه اقشار جامعه بتوانند کتاب های مورد نیازشان را به‌راحتی تهیه کنند.

وی همچنین در پاسخ به این سوال که آیا اختصاص‌دادن سقف خرید 2 میلیون ریالی برای هر کد ملی با توجه به قیمت بالای کتاب ناشی از گرانی کاغذ، برای هر فرد کافی است؟، پاسخ داد: همان‌طور که کتاب‌ها گران می‌شوند، سبد خانوار و قدرت خرید علاقه‌مندان نیز کاهش می‌یابد، پس حداقل اگر برای تخصیص این یارانه نوع مخاطب در نظر گرفته شود، بهتر است. شاید برای یک کودک این میزان یارانه مناسب باشد؛ اما، برای یک بزرگسالِ دانشجو، معلم و استاد این میزان کفایت نکند. 
 

اسلام‌دوست همچنین به بیان یکی از دغدغه‌های این روزهای کتابفروشان پرداخت و گفت: ورود مستقیم انتشاراتی‌ها در امر فروش گاهی باعث تداخل در امور فروشندگی و فعالیت در حوزه کتاب می‌شود و اثر منفی این اقدام را می‌توان بر روی دیدگاه خریدار نسبت به کتابفروشی دید؛ چون گاهی قیمت فروش مستقیم انتشارات از طریق وبسایتش پایین‌تر از قیمتی است که کتاب در کتابفروشی به فروش می‌رسد. 

حمید وثیرش، مدیر کتابفروشی «باز باران» رشت از استقبال طرح زمستانه کتاب راضی بود؛ اما معتقد است این چنین طرح‌ها برای یک جامعه 80 میلیونی و با این میزان کتابفروشی در سطح کشور تنها یک تلنگر است و اساسا افرادی که اهل کتاب و کتابخوانی هستند منتظر بهانه‌هایی مانند طرح تخفیف ناشران و یا کتابفروشان نمی‌مانند و در سبد خرید خانوادگی آنها سهمی نیز برای تهیه کالای فرهنگی تعریف شده است.
 

وثیرش در مورد نقاط قوت و ضعف طرح زمستانه کتاب به مواردی اشاره کرد و گفت: مهمترین نقطه قوت طرح زمستانه کتاب حمایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از کتابفروشان است که به عنوان حلقه آخر زنجیره‌ای نشر، نقش انکارناپذیری در ترویج کتاب و کتابخوانی دارد. همچنین نقطه ظعف کلیدی طرح تخفیف فصلی کتاب، تبلیغات نامناسب است، به‌طوری که به نظر من بیش از 85 درصد شهروندان، اطلاعی از اجرای طرح نداشته‌اند به همین خاطر کتابفروشی ما به صورت مجازی و حضوری تمام تلاشش را کرد تا میزان قابل توجهی از خلأ به‌وجودآمده را پر کند، زیرا تبلیغات درست و برنامه‌ریزی‌شده، امر بسیار مهمی در حوزه کتاب و کتابخوانی است.

 

این کتابفروش نیز وجود چنین طرح‌هایی را تنها کمکی برای وضعیت نشر دانست تا این صنعت فرهنگی با بحران بیشتری روبرو نشود، او در ادامه گفت: برای بیش از 20 میلیون کودک و نوجوان ایرانی، کتاب‌ها با تیراژ 1000 الی 1500 نسخه منتشر می‌شود و این بزرگترین نشانه است که افزون بر 80 درصد کودکان ایرانی، از دسترسی به کتاب‌های با کیفیت محروم هستند. برای ترویج کتابخوانی راه‌های مطمئن دیگری نیز وجود دارد که در راس آن توجه آموزش و پرورش و نهاد مدرسه به پدیده کتاب و کتابخوانی و نقش آن در تعلیم و تربیتِ غیرمستقیم بچه‌ها است که متاسفانه هنوز این باور در مسئولان تراز اول ما شکل نگرفته است.
 

کتابفروشی «باز باران» از جمله کتابفروشی‌هایی بود که یک روز قبل از اتمام طرح، اعتبار و سهمیه خود را به اتمام رساند، مدیر این کتابفروشی در این مورد گفت: اساسا در طرح زمستانه کتاب و طرح تخفیف ناشران، تمدید معنای خوبی ندارد و نشانه استقبال نیست. در بدو امر می‌بایست تکلیف ناشران، کتابفروش‌ها و خانواده‌ها با مدت زمان و میزان تخفیف مشخص باشد و تحت هیچ شرایطی تبصره و شرط جدیدی گذاشته نشود چرا که باعث سردرگمی همه می‌شود.

شقایق مرادی کارشناس ارشد کتابداری و اطلاع‌رسانی در زمستانه کتاب از مرکز فرهنگی «آسمان» یکی دیگر از کتابفروشی‌های عضو طرح، کتاب‌هایی با موضوع روانشناسی و رمان‌های خارجی خریداری کرد. او در جواب این سوال ما که اجرای چنین طرح‌هایی می‌تواند مفید باشد و یا بیشتر جنبه نمادین و آمار سازی دارد اینگونه پاسخ داد: اجرای چنین طرح‌هایی حتی اگر جنبه نمادین هم داشته باشد از نظر بنده بسیار مفید است. چون اشتیاق و انگیزه‌ای برای خرید کتاب و مطالعه کتاب‌های مورد علاقه ایجاد می‌کند که برای من به منزله نمایشگاه کتابی است که عادت کردم چهار بار در سال منتظرش باشم.

عسل میرزایی مقدم، دختری 12 ساله است که مجموعه‌ای از کتاب‌های انتشارات هوپا و افق را خریداری کرد و پس از اتمام سقف خرید کد ملی خود، پدر و مادرش را نیز مجبور به حضور در کتابفروشی و استفاده از تخفیف کد ملی آن‌ها کرد. او در هر دوره از برگزاری طرح‌های فصلی استقبال خوبی از آن کرده و معتقد است باید با توجه به گروه سنی تخفیفات متفاوتی در نظر گرفته شود. همین طور خواهر بزرگ تر این نوجوان، که دانشجو است در ادامه این نکته را متذکر می‌شود که برای قشر دانشجو مبلغ 2 میلیون ریال بسیار ناچیز است و باید دست‌اندرکاران برنامه تدبیری برای این موضوع بی‌اندیشند.