به‌گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، محمود آموزگار، نائب رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران در برنامه «گفت‌وگو فرهنگی» رادیو گفت‌وگو با موضوع حقوق مولفان در ایران گفت: به‌طور جدی در سال 1348 قانون حمایت از حقوق مولفان تصویب شد که مقارن باتصویب الحاقیه کنوانسیون برن بود. از آن زمان تا به امروز این قانون اصلی در کشور است که در رابطه با تنظیم مناسبات بین ناشران و مولفان و اشخاص ثالث ملاک عمل قرار می‌گیرد و بعد از قانون سال 1348 قانونی درباره ترجمه و تکثیر و بعد هم قانونی در رابطه با تولیدات یارانه‌ای تصویب شده است.
قانون حقوق مالکیت 50 سال نیاز به بازنگری دارد
آموزگار در ادامه افزود: بر اساس قانون مصوب سال 1348مدت استفاده از حقوق مادی پدیدآورنده و مولف کتاب که به موجب وصیت با وراثت منتقل می‌شود از تاریخ مرگ پدیدآورنده 30 سال است. در حالی که در قوانین همه کشورها در هر موردی که آن زمان استفاده می‌شود، یکسان است. یعنی 70 سال در ترجمه 70 سال در کار مشارکتی است؛ ولی در قانون ما در سال 1348 ، 30 سال را انتخاب کردند و به محض اینکه این مدت منقضی شد، مولف در قید حیات باشد، حقوق به آن بر می‌گردد در غیر این‌صورت به ورثه‌اش تعلق می‌گیرد.
نائب رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران به چرایی ناپیوستن کشور به کنوانسیون برن اشاره کرد و گفت: حقوق مالکیت فکری به دو شاخه تقسیم می‌شود، یکی حقوق مالکیت صنعتی است که اتفاقاً کشور ما به کنوانسیون مربوط به آن پیوسته و کنوانسیون پاریس را پذیرفته است و درحال حاضر در کشور ما عمل می‌شود و کسی حق تقلید یا کپی بدون اجازه صاحب اثر را ندارد و تحت تعقیب واقع می‌شود. آن بخشی که کشور ما نپیوسته، حقوق مالکیت ادبی و هنری است که مربوط به کنوانسیون برن است.
آموزگار اشاره کرد: داستان حقوق مالکیت صنعتی به کنوانسیون برن ارتباطی ندارد و مهم‌ترین مخالفان پیوستن یا مراعات این حقوق در کشور اتفاقاً روشنفکران نویسنده و مترجم بوده‌اند؛ چراکه معتقد بودند اگر به این موضوع تمکین کرده و پولی هم به ناشر خارجی پرداخت کنیم، این باعث بالا رفتن قیمت تمام شده کتاب شده، کتاب گران‌تر می‌شود و قاعدتاً در سرانه مطالعه تأثیر منفی می‌گذارد چون تیراژ چاپ کتاب پایین است و سرانه مطالعه کم است و به نوعی کتابخوانی رونق ندارد. اگر هم ما این هزینه اضافی را انجام دهیم، قیمت کتاب افزایش پیدا می‌کند، بنابراین از میزان کتابخوانی کاسته می‌شود.
متوسط شمارگان ما 1100 نسخه است
وی با بیان اینکه دانشجویان ما ناگزیر بودند متون اصلی را بخوانند، گفت: کم کم عده‌ای شروع به ترجمه کتاب‌های خارجی کردند. منتها تحریم‌ها اجازه نداد. برای اینکه اینجا کپی نشود، گفتیم همزمان ترجمه فارسی آن انجام و در کشور منتشر شود؛ به طوری که اصل کتاب در همان کشور و صرفا ترجمه آن در ایران نشر پیدا کند.
آموزگار توضیح داد: در رابطه با وضعیت مالی 97 درصد هزار عنوان گاهی کم وبیشتر کتاب منشر می‌کنیم. این شامل ترجمه و کتاب‌های درسی است. متوسط شمارگان ما 1100 نسخه است. ناشران آموزشی و کمک آموزشی سالانه تولید می‌کنند. سال دیگر کتاب‌هایشان را جدیدتر می‌کنند؛ برای هر نفر 25/1 کتاب است.
حدود نیمی از درآمد ناشران خارجی از کپی رایت است/ ما به واسطه قانون از این درامد محروم هستیم
آموزگار با بیان اینکه یکی از مراکز اصلی در تمام نمایشگاه بین‌المللی کتاب، بخش رایت سنتر است، گفت: ناشران در بخش رایت سنتر می‌نشینند و تبادل رایت می‌کنند. هرناشری به‌طور متوسط در جهان حدود چهل تا پنجاه درصد درآمد نشر را از فروش حقوق نشر و کپی رایت دارد. چیزی که ما از آن محرومیم و به موضوع کنوانسیون و کپی رایت از منظر آکادمیک و سیاسی و فرهنگی دقت نداریم. بدون اجازه صاحب اثر آثاری را منتشر می‌کنیم. تمام سال داوطلبانه همکاران‌مان راتشویق می‌کنیم کتابی را ترجمه کنید و رایتش را بخرید اما این درآمد در ایران کم است.
یکشنبه ۲۴ اسفند ۱۳۹۹ - ۱۵:۵۴
نظر شما