21 فروردین‌ماه 1378، سپهبد علی صیاد شیرازی پس از 32 خدمت صادقانه، از سوی گروهک منافقین ترور و به درجه رفیع شهادت نائل آمد. در بیست‌ودومین سالگرد شهادت این فرمانده بااخلاص، با امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان؛ رئیس مرکز مطالعات راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران و از همرزمان شهید صیاد شیرازی به گفت‌وگو نشستیم.
.gif)
امیر سرتیپ احمدرضا پوردستان
پس از شهادت سپهبد صیاد شیرازی به‌ویژه در یک دهه اخیر، ده‌ها عنوان کتاب درباره این شهید و نقش تأثیرگذار ایشان در برهه‌های مختلف، در قالب‌هایی همچون رمان، خاطره یا روایت مستند نوشته و منتشر شده است. آیا این آثار توانسته‌اند وجوه مختلف شخصیتی و فعالیت‌های تأثیرگذار این فرمانده نخبه نظامی را به جامعه معرفی کنند یا هنوز وجوهی ناگفته باقی مانده است؟
قطعا چاپ این کتاب‌ها برای معرفی و شناساندن شهید صیاد و دیگر شهدای گرانقدر ما، کار بسیار ارزنده‌ای است که می‌تواند برای جامعه به‌ویژه نسل جوان درس‌آموز باشد. این آثار می‌تواند تصویر بهتری از برهه‌های حساسی که نسل امروز آن‌را ندیده و حس نکرده، ارائه کند و دلاوری‌های امثال شهید صیاد شیرازی برای حفظ عزت ایران را بهتر به تصویر بکشند.
اما همانطور که مقام معظم رهبری فرموده‌اند، باید روی محتوا بیشتر کار کنیم؛ چه در قالب کتاب و چه در فضای مجازی و دیگر رسانه‌ها. امروز کتاب‌هایی که درباره شهدا نوشته شده‌اند، از نظر کمیت وضعیت نسبتا خوبی دارند، اما نیاز است روی کیفیت و محتوای آثار بیشتر توجه و تمرکز کنیم. در کتاب‌ها باید شهید را نزد جوان امروز باورپذیر کنیم تا بتواند از شهید الگو بگیرد.
امروزه دشمن هزینه‌های زیادی در حوزه جنگ نرم صرف می‌کند و مستقیما فرهنگ، تاریخ و اعتقادات ما را نشانه گرفته است، لذا اهمیت دارد که در این حوزه با دقت و توجه بیشتری کار کنیم و شهدا را به‌عنوان چراغ راه به جوانان معرفی کنیم تا با الگو قرار دادن مسیر زندگی شهدا، در راه عزت و اقتدار ایران حرکت کنند و برای کشور و نظام افتخار بیافرینند.
درباره جایگاه شهید علی صیاد شیرازی به‌عنوان یک فرد نخبه در بدنه نظامی کشور، پیش و پس از انقلاب بگویید.
شهید صیاد، یک نظامی نمونه، بااخلاص و تمام‌عیار بود. پس از ورود به ارتش دوره‌های مختلف نظامی را در داخل و خارج از کشور گذراند و در تمام دوره‌ها نیز جزو نفرات برتر بود. در تمام سال‌های خدمت، به‌عنوان فرمانده و استادی نمونه مطرح بوده و همواره تلاش می‌کرد که دانش نظامی خود را ارتقاء دهد تا در شرایط سخت، نیروهای تحت امر خود را به بهترین نحو هدایت کند.
در بحبوحه انقلاب به دلیل فعالیت‌هایی که در مخالفت با رژیم داشت، دستگیر و زندانی شد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در سال 1358 در نبردهای کردستان به همراه شهید چمران نقش مهمی ایفا کرد و به‌عنوان یک افسر با قابلیت‌های بالای نظامی مطرح شد. تدوین و اجرای طرح‌های عملیاتی موفق و تلاش‌‌های صیاد شیرازی در ساماندهی ارتش و ساختار نیروهای مسلح به شکستن حصر شهرهای سنندج و پادگان‌های مریوان، بانه و سقز منجر شد. پس از اجرای موفق این طرح‌ها، ایشان با 2 درجه ارتقاء با درجه سرهنگی به فرماندهی عملیات غرب کشور منصوب شد. اما به دلیل اعتراض به فرماندهی بنی‌صدر در مدیریت جنگ غرب کشور، دستور خلع 2 درجه از شهید صادر شد.
پس از برکناری بنی صدر و در دوران ریاست‌‌جمهوری شهید رجایی، مسئولیت قرارگاه حمزه سیدالشهداء برای هماهنگی میان ارتش و سپاه به صیاد شیرازی سپرده شد و به دلیل رشادت‌هایی که از خود نشان داد، در سال 1360 به‌عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش منصوب شد. هماهنگی بین ارتش و سپاه، ایجاد وحدت میان قوای مسلح کشور و نیروهای دفاعی برای حفاظت از تمامیت ارضی کشور و فتح جبهه‌ها در عملیات‌های مختلف ازجمله ثامن‌الائمه، طریق‌القدس، فتح‌المبین، بیت‌المقدس و مرصاد از مهم‌ترین خدمات صادقانه شهید صیاد در سال‌های پس از انقلاب و دوران دفاع مقدس بود.
نقش محوری شهید صیاد شیرازی را در دوران دفاع مقدس و در روند جنگ چگونه توصیف می‌کنید؟
زمانی که شهید صیاد شیرازی به‌عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش خدمت می‌کرد، چند کار عمده انجام داد که در روند جنگ تأثیرات مثبت زیادی داشت. تشکیل و ساماندهی قرارگاه مشترک ارتش و سپاه، دعوت از اساتید دانشگاه فرماندهی و ستاد ارتش به‌عنوان طراحان نظامی عملیات‌ها، انتصاب فرماندهان مومن و انقلابی در رأس یگان‌های نیروی زمینی و موفقیت‌های بسیار در عملیات‌های حساس جنگ، ازجمله اقدامات موثر شهید صیاد شیرازی به‌عنوان فرمانده نیروی زمینی ارتش بود.
ایشان در زمینه‌های مختلف ازجمله واگذاری تجهیزات، مدیریت نظامی و هماهنگی عملیات‌ها، همدلی و همکاری بسیار نزدیکی با سپاه پاسداران داشت که این همدلی، موجب حفظ اقتدار و تمامیت ارضی ایران در طول جنگ و در منطقه شد.
.jpg)
از دیدگاه شما، مهم‌ترین دلایل ترور سپهبد صیاد شیرازی از سوی گروهک منافقین چه بود؟
منافقین از فرماندهان نظامی ایران کینه به دل داشتند و یکی از این فرماندهان صیاد شیرازی بود. ایشان زمانی که در کردستان و منطقه غرب کشور حضور داشت، در کنار دلاورمردانی همچون شهید چمران و سردار رحیم صفوی، باعث شد که منافقین و چریک‌های فدایی خلق در اهداف خود ازجمله جدایی کردستان از ایران، ناموفق باشند. در دوران جنگ نیز موفقیت در عملیات‌های حساس تودهنی محکمی به منافقین بود که اوج ناکامی و سرشکستگی منافقین نیز در عملیات مرصاد رقم خورد. شهید صیاد در این عملیات با نبوغ خود، خلبانان هوانیروز و پایگاه نوژه همدان را هماهنگ و از آسمان آتش بر سر منافقین فرود آوردند و همزمان نیروهای زمینی ارتش و سپاه نیز از زمین عرصه را بر منافقین تنگ کرده و با یورش زمینی و هوایی نیروهای نظامی ایران، بیش از 2 هزار تن از نیروهای منافقین در عملیات مرصاد کشته شدند. این عملیات کینه منافقین از صیاد شیرازی را بیشتر کرد و مدت‌ها مترصد فرصتی برای ضربه زدن به این فرمانده نظامی ایران بودند که سرانجام در 21 فروردین 78 به این نیت شوم خود رسیدند.
(1).jpg)
مهم‌ترین ویژگی‌های شخصیتی و سازمانی شهید صیاد شیرازی کدامند؟
ایشان سرپرست دانشگاه افسری بود و ما شاگردانش بودیم و در دوران دفاع مقدس نیز افتخار مصاحبت و همرزمی ایشان را داشتم. اعمال، رفتار و گفتار این شهید والامقام برای همه ما درس‌آموز بود. به نظم و انضباط و آراستگی ظاهر بسیار اهمیت می‌داد و به نماز اول وقت و نماز شب بسیار علاقه‌مند بود. در حساس‌ترین شرایط عملیات‌ها، با خونسردی وضو می‌گرفت و نماز می‌خواند. معتقد بود که پس از نماز خواندن، خداوند پنجره‌ها را به ذهنش باز می‌کند و بهتر می‌تواند تصمیم بگیرد.
نسبت به وظایفی که برعهده داشت، همچنین نسبت به نیروهای تحت امر خود بسیار احساس مسئولیت می‌کرد و اولویت اول ایشان همیشه وظیفه، کار و پرسنل بودند. اما مهم‌ترین ویژگی شخصیتی شهید، اخلاص بود. صیاد شیرازی یک نظامی برجسته و نخبه بوده که توانست قابلیت‌ها و جایگاه نیروی زمینی ارتش را با نبوغ خود به همه ثابت کند. اما در تمام دورانی که مسئولیت‌های مهمی بر دوش ایشان نهاده شده بود، هیچ‌گاه به دنبال نام یا حفظ صندلی و مقام خود نبود و با اخلاص و صادقانه خدمت می‌کرد. همین اخلاص بود که موجب شد خداوند نام ایشان را برای همیشه در قلب مردم ایران ثبت کند. امیدوارم همه ما بتوانیم مسیر زندگی و تفکرات و اخلاص این شهید را سرلوحه زندگی خود قرار دهیم.
.jpg)
بیست‌ویکم فروردین‌ماه، علاوه بر خاطره تلخ شهادت امیر دلاور سپهبد صیاد شیرازی، یادآور شهادت چهار تن از شهدای مدافع حرم ارتش نیز هست. درباره جایگاه شهدای مدافع حرم به‌ویژه شهدای مدافع حرم ارتش که برای دفاع از ناموس، حفظ حرم اهل بیت(ع) و امنیت کشور از جان خود گذشتند، بگویید.
حضور ارتش در عملیات‌های مستشاری، نشان از قابلیت، صلاحیت و توانمندی نیروهای ارتش دارد. ارتش علاوه بر حضور تأثیرگذار در هشت سال دفاع مقدس، در این عرصه نیز توانست برای کشور افتخارآفرینی کند. دفاع از ناموس، حریم وطن و مقدسات و باورهای دینی، ریشه در تاریخ ما دارد. بهترین نمونه دلاوری در دفاع از آب و خاک را در هشت سال دفاع مقدس می‌توان دید. اما در سال‌های اخیر، مرزها فراتر از خاک ایران تا عراق و سوریه پیش رفتند و نوع دیگری از مدافعان پا به عرصه گذاشتند. در طول چندین سال از گذشت این جبهه مقاومت، شاید کمتر از شهدای مدافع حرم ارتش جمهوری اسلامی ایران سخن به میان آمده باشد.
یکی از علاقه‌مندی‌های شخص من به‌عنوان فرمانده وقت نیروی زمینی ارتش این بود که نیروی زمینی با توجه به ظرفیت‌هایی که دارد در این مأموریت‌ها شرکت کند. پس از پیگیری، توانستیم تعدادی از نیروهایمان را به آن مناطق مأمور کنیم. با ظرفیت‌ها و قابلیتهایی که در این نیروها وجود داشت، وقتی سردار شهید حاج قاسم سلیمانی این قابلیت‌ها را دید، مأموریت‌های مهمی ازجمله مأموریت یک تیپ مستقل را به آنها محول کرد. فرماندهان تیپ مالک‌اشتر از کارکنان ارتش و نیروها نیز از فاطمیون بودند. این تیپ در جنوب خان‌طومان مستقر و در مأموریت‌ها شرکت می‌کردند.
عصر 21 فروردین 1395، فرمانده تیپ 65 نیروی زمینی که بیشتر بچه‌های اعزامی ارتش از آنجا بودند، در تماس تلفنی اعلام کرد که جبهه النصرة عملیاتی را آغاز کرده است. از همان ساعت تا هشت صبح فردا، لحظه به لحظه با فرمانده در تماس بودیم. در این عملیات که بیش از یک‌هزار و 500 نفر از جبهه النصرة حضور داشتند، مقاومت سختی از سوی نیروهای ایرانی صورت گرفت و به بیان فرمانده سپاه، نیروهای تیپ مالک‌اشتر توانستند بیش از 400 نفر از نیروهای جبهه النصرة را به هلاکت برسانند. چهار نفر از مدافعان حرم ارتش به نام‌های سرهنگ مجتبی ذوالفقارنسب، سرهنگ دوم مرتضی زَرهَرَن، سروان مجتبی یداللهی منفرد و ستوان‌یکم محسن قوطاسلو نیز در این عملیات به فیض شهادت نائل آمدند.
.jpg)
در راستای معرفی رشادت و دلاوری این مردان بزرگ، انتشارات سوره سبز در قالب مجموعه هشت جلدی «روایت عشق»، زندگینامه داستانی هشت شهید مدافع حرم ارتش را با عنوان‌های «ببر بلندی‌های جولان»، «حاجت روا»، «سفیر ثامن»، «شیر زیتان»، «کاری می‌کنم که به من افتخار کنید»، «ماموریت مخصوص»، «تکاور» و «سرباز مادرزاد» به چاپ رساند. با استقبال مخاطبان اکنون این کتاب‌ها به چاپ پنجم رسیده‌اند. چاپ این کتاب‌ها و آثاری از این‌دست چه اندازه می‌تواند به شناخت بهتر جامعه در این زمینه کمک کند؟
شایسته است از انتشارات سوره سبز برای این حرکت مقدس و گام بلندی که برداشته، تشکر کنم. از خبرگزاری کتاب نیز برای پرداختن به این موضوع و انعکاس این کتاب‌ها قدردانی می‌کنم. اما جا دارد دیگر نهادها به‌ویژه سازمان عقیدتی - سیاسی و متولیان فرهنگی ارتش که رسانه و امکانات لازم را در اختیار دارند، بیشتر به این موضوع مهم بپردازند. خیلی ارزشمند است که این کتاب‌ها با استقبال مردم به چاپ پنجم رسیده‌اند، اما این موضوع آنقدر حرف و زوایای مختلف در خود دارد که می‌توان ده‌ها کتاب جدید درباره آن نوشت. ملت ایران باید بدانند نیروهای ارتش جمهوری اسلامی ایران چه قابلیتهایی دارند.
جا دارد اهالی قلم و رسانه به‌ویژه متولیان فرهنگی ارتش، جدی‌تر این حرکت مهم تاریخی را به سمع و نظر جامعه برسانند تا از این طریق، دل ملت ایران قرص و محکم باشد که فرزندانشان در هر جغرافیایی می‌توانند با رشادت و توانمندی‌های خود، از امنیت کشور و اسلام دفاع کنند.
نظر شما