گفتوگوی ایبنا با نویسنده کتاب «سدرهنشین»؛
کتاب «سدرهنشین» بر نقش الگوی مطلوب خانواده در تربیت جوانان دفاع مقدس تأکید دارد
نویسنده کتاب «سدرهنشین» گفت: کتابهای دفاع مقدس بیشتر حول محور رزمندگی شهدا پرداختهاند، اما در نگارش این کتاب با خودم فکر کردم که باید به بر نقش الگوی مطلوب خانواده در تربیت جوانان دفاع مقدس تأکید شود که چگونه یک شهید به این نتیجه میرسد که جانش را در راه عقیدهاش فدا کند.
شهید قاسم حاتمی، متخلص به موحد در زمره یاران در گهواره امام خمینی(ره) بود. پروردگار الهی چنین مقدر کرده تا علاوه بر برخورداری از شرایط تربیت صحیح، لطف و عنایت خداوند نیز شامل حالش شود تا قبل از اینکه به تکلیف شرعی برسد، خود را مکلف به انجام واجبات شرعی و دوری از محرمات بداند. شهید قاسمی در نوجوانی توفیق یافت تا حقانیت امام خمینی(ره) را درک کند و امام را نه فقط به عنوان رهبر سیاسی یک انقلاب بزرگ، بلکه ایشان را به عنوان عارف دلباختهای بشناسد که از امام زمان(عج) فرمانبرداری میکند. با حسین خادمی، نویسنده کتاب «سدرهنشین» به گفتوگو پرداختیم. خادمی پیش از این کتاب «در قاب کویر» را به رشته تحریر درآورده است.
کتاب «سدرهنشین» به چه موضوعی میپردازد؟
کتاب «سدره نشین» مربوط به زندگینامه شهید قاسم حاتمی مجومرد است. شهید سال 1360 در عملیات محرم به شهادت رسیده و تأکید من در این کتاب بر این بوده که بگویم «شهید، به بهانه شهید نمیشود و باید به درجاتی برسد تا بتواند جان خود را در راه آمال و آرزوهایش فدا کند».
همچنین در این کتاب مختصری از زندگینامه پدر و مادر شهید بیان شده تا مخاطب بداند شهید در چه محیطی به دنیا آمده و رشد کرده و در بخشی از کتاب نیز به زندگینامه خود شهید از تولد تا زمانی که بزرگ میشود، به بلوغ فکری میرسد، جنگ اتفاق میافتد و داوطلبانه در جنگ شرکت میکند و به شهادت میرسد، پرداخته شده است.
بخش دوم کتاب «سدره نشین» به تفسیر وصیتنامه شهید حاتمی پرداخته شده است و بر اساس تجزیه و تحلیلی که انجام دادم به این نتیجه رسیدم که هر جمله از وصیتنامه شهید از نهجالبلاغه، قرآن، روایات و احادیث معصومین(ع) الهام گرفته شده و در نهایت نیز نگاه مختصری به عملیات محرم و نحوه شهادت ایشان شده است.
چه شد که تصمیم گرفتید درمورد شهید حاتمی بنویسید؟
با توجه به نسبت آشنایی که با شهید داشتم آرزویم بود که بتوانم زندگینامه ایشان را بنویسم. تا اینکه سال 1395 جرقه آن خورد و انگیزهای که من را به نوشتن کتاب ترغیب کرد، این بود که من احساس میکنم در جامعه ما خصوصاً جوانان با جوانان اوایل انقلاب فاصله گرفتهاند و بهنظرم آمد شاید داستان زندگینامه این شهید بتواند برای نسل جوان جرقهای باشد.
در زمینه تألیف سدرهنشین چقدر سعی کردید از نوآوری در کارتان استفاده کنید؟
کتابهای دفاع مقدس بیشتر حول محور خاطرهنویسی و رزمندگی شهدا پرداختهاند. من در نگارش این کتاب با خودم فکر کردم که باید به این مسأله پرداخته شود که چگونه یک شهید به این نتیجه میرسد که جانش را در راه عقیدهاش فدا کند و بهنظرم این وجه تمایز کتاب «سدره نشین» با سایر کتابهایی است که در حوزه دفاع مقدس نگاشته شده است.
همچنین یک مسأله که من خیلی مایل بودم در کتاب ذکر شود، مسأله تربیت خانوادگی است. بسیاری از صاحبنظران معتقدند که تربیت قبل از تولد آغاز میشود و من سعی کردم در کتاب «سدره نشین» به این موضوع بپردازم که چگونه شهدا از مرگ نترسیدند و برای رسیدن به اهدافشان شهادت را انتخاب کردند، بنابراین خانوادهای که شهید حاتمی در آن رشد کرده و اعتقاداتی که داشته در این کتاب ذکر شده است.
نوشتن در حوزه دفاع مقدس تا چه میزان به نسل جوان ما تأثیرگذار بوده است؟
کتابهای دفاع مقدس از جمله کتابهای تأثیرگذار در زمینه فرهنگی است و کتاب زندگینامه و خاطرات شهدا که برگرفته از واقعیتهای زندگی انسانهایی است که قهرمانهای واقعی دنیای ما هستند؛ از بهترین منابع تربیتی و انسانسازی است. البته گاهی بزرگنمایی صورت میگیرد که طبیعی است و مقداری غلو و بزرگنمایی معمولاً در ادبیات داستانی وجود دارد؛ مخصوصاً اینکه موضوع حماسی باشد؛ اما باید توجه شود که در کتابهای مستند نباید این موضوع زیاد نمود داشته باشد.
شهدا مثل قهرمانهای ملی هستند و وقتی درمورد قهرمان میخواهیم صحبت کنیم طبیعتاً تعریف و تمجید صورت میگیرد. در کتاب «سدرهنشین» هم سعی شده تا جایی که امکان دارد، بزرگنمایی و قهرمانسازی نشود. اما وصیتنامه شهید کاملاً گویاست و هرکه مطالعه کند، متوجه میشود که شهید، صاحب قلم بوده و در سن 19 سالگی شعرهایی میسروده که الان قابل بحث هست.
با توجه به فراگیرشدن فضای مجازی در بین افراد جامعه ادبیات دفاع مقدس چگونه میتواند تأثیر خود را نمایان کند؟
نویسندگان در حوزه دفاع مقدس تلاش خود را میکنند، اما متأسفانه مخاطب این این ادبیات، مخاطب خاصی هستند و هنوز نتوانستهایم این ادبیات را به گونهای جذاب برای نسل جوان ارائه کنیم و عمومیت ببخشیم. با اینکه زحمات زیادی کشیده میشود و در همین استان یزد در سال گذشته آثار فاخری از شهدا چاپ شد، اما آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفت. البته بر اساس آمار ارائهشده میزان مطالعه به طور کلی در سطح پایینی قرار دارد.
به نظر شما محتوای آثار دفاع مقدس به ویژه آثار مکتوب باید دارای چه ویژگی باشد؟
مراجعی که مربوط به این حوزه میشوند باید ریشهیابی کنند و ببینند علاقه نسل جوان به چه ژانری است. مثلاً خاطرهنگاری بیشتر طرفدار دارد یا غیره. به نظر من زندگینامه شهدا و آزادگان واقعاً خواندنی است و حضور نویسندگان صاحب سبک در این عرصه میتواند کمک بزرگی برای جذب اقشار مختلف باشند. همانطور که وقتی یک کارگردان صاحب نام یک فیلم بسازد، همه سعی میکنند آن فیلم را ببینند. در مورد کتاب هم همینگونه است.
نظر شما