به مناسبت این روز، دکتر فردین شورج؛ کارآفرین و استاد دانشگاه که تألیف 15 عنوان کتاب ازجمله «کارآفرینی»، «کارآفرینی روستایی»، «رابطه حسابرسی داخلی و کارآفرینی» و «باشگاه مشتریان» را در کارنامه علمی خود دارد، در گفتوگو با خبرنگار ایبنا درباره مفهوم و اهمیت کارآفرینی، چالشهای کارآفرینی در کشور و وضعیت کمی و کیفی منابع و کتابهای این حوزه، توضیحاتی علمی ارائه کرد.
چرا روز تولد شیخ بهایی در تقویم کشور بهعنوان روز کارآفرینی نامگذاری شد؟
شیخ بهایی در عصر خود شخصیتی بود که توانست دانش را به فناوری تبدیل کند و در سایه دانش خود توانست خدمات بزرگ علمی، فرهنگی و عمرانی از خود به یادگار بگذارد. بسیاری از ابداعات و ابتکارهای شیخ بهایی، با گذشت بیش از چهار قرن، امروز هم موجب حیرت اهالی علم و فناوری هستند. ازجمله این ابتکارهای به ظاهر ساده اما مهم و کاربردی به طراحی تنور سنگکی و متعاقب آن ساخت نان سنگک، حلوا شکری و فرنی، طراحی قنات، معماری منارجنبان و مسجد شاه در اصفهان، طراحی و ساخت گلخن شیخ که سیستم گرمایش آن هنوز هم بهعنوان یک معما مطرح است، میتوان اشاره کرد.
در واقع این روز به نام کسانی است که در شرایط دشوار و با امکانات محدود تلاش میکنند که ارزشآفرینی کنند. زنان و مردان کارآفرین، رفع مشکلات را در اولویت برنامه زندگی خود قرار میدهند و در مواجهه با سختیها و کمبودها دلسرد نمیشوند.
کارآفرینی در مفهوم عام و ساده آن چگونه تعریف میشود و اهمیت کارآفرینی در چیست؟
بر خلاف برداشت غلط عمومی که کارآفرینی را به معنای اشتغالزایی معرفی میکنند، کارآفرینی فرایند استفاده از فرصتهای جدیدی است که با استفاده از منابع محدود و بسیج امکانات موجود در راهاندازی کسبوکار همراه با ریسک و پذیرش خطر به نوآوری و ارزشآفرینی میپردازد. کارآفرینان، زنان و مردانی هستند که در شرایط سخت اقتصادی با اراده و تلاش خستگیناپذیر، کارهایی را انجام میدهند که گاهی از دست دولتها هم برنمیآید. شاید مهمترین ویژگی کارآفرین، خودباوری است. کارآفرینان از عمق وجود خود معتقدند کسی که خودش را باور داشته باشد و افکار و برنامههای او همجهت با خواستههایش باشد، حتما در حوزه کاری خود بهترین خواهد بود.
امروزه در همه جوامع ازجمله کشور ما، کارآفرینی بهعنوان یک محرک اصلی برای ایجاد یک شغل و کسب درآمد مناسب و تولید ثروت در ابعاد فردی و سازمانی مطرح است. نقش اساسی کارآفرینی در جامعه این است که باعث رشد و شکوفایی افراد میشود. افراد کارآفرین با تأسی از شیوههای خلاقانه به انواع موفقیتهای فردی، مالی و شغلی دست پیدا میکنند. مهمترین کارکردهای کارآفرینی عبارتند از: اشتغالزایی، انتقال فناوری؛ ایجاد خلاقیت و نوآوری در کسبوکار، تشویق به امر سرمایهگذاری و جلوگیری از راکد ماندن سرمایه، شناخت و ایجاد بازارهای جدید و کاهش هزینه در بلندمدت و جلوگیری از اتلاف منابع.
دلایل متعدد و مهمی برای روی آوردن با کارآفرینی در کشورهای مختلف وجود دارد، اما بهنظر من، سه عامل مهم که ضرورت کارآفرینی و گسترش آن را در همه جوامع ازجمله ایران بیش از پیش نمایان میکند، تولید ثروت، توسعه تکنولوژی و اشتغال مولد و پایدار است. این در حالی است که در کشور ما، کارآفرینی را فقط اشتغالزایی معرفی کردهاند، آنهم نه اشتغال مولد و پایدار. حتی سرفصلهای مباحث درسی و دانشگاهی نیز چندان کاربردی نیست و ضرورت علم کارآفرینی در عمل مغفول مانده است.
چگونه میتوان کارآفرین شد؟
کارآفرینی امری ذاتی نیست که در ژن عدهای از انسانها وجود داشته باشد. امکان کارآفرین شدن برای همه وجود دارد. برای کارآفرینی و راهاندازی یک کسبوکار، وجود سه عاملِ سرمایه، ایده خاص و عالی و پشتکار و عزم، ضروری است. برای اینکه کارآفرینی در مسیر موفقیت قرار گیرد باید مراحل زیر طی شود: 1- انتخاب تجارت و کسبوکار درست 2- فراگیری مراحل و شناخت ساختار تجارت مورد نظر 3- برنامهریزی صحیح 4- شناخت گروه هدف و مخاطبان تجاری 5- استفاده از علم ارتباطات در شناسایی محصول تجاری 6- بازاریابی دقیق و قوی 7- انجام فعالیت تجاری طبق قوانین جاری.
چالشهای کارآفرینی در کشور ما کدامند؟
کارآفرینان بهطور کلی با دو دسته مشکل روبهرو هستند: 1- یک بخش مربوط به قوانین و مقررات، زیرساختها و امکانات است. 2- بخش دیگر مربوط به مشکلات ناشی از اکوسیستم امروزی جامعه و عدم سنخیت روحیات مردم با کارآفرینی است.
بیشک ایجاد تفاهم بین رشد و توسعه کارآفرینی و اعتمادسازی کارآفرینان از طریق اصلاح قوانین و مقررات کاری بسیار سخت است. اگرچه در کشور ما فرصتهای بسیاری برای کارآفرینی وجود دارد، اما راهاندازی یک کسبوکار و ایجاد زمینههای خلاقیت و موفقیت بسیار سخت است. حال آنکه در کشورهای پیشرفته، فرصتهای خلاقیت و نوآوری بسیار سخت و کم پیدا میشود، اما مسیر راهاندازی یک کسبوکار با کمترین مشکل و مانع همراه است.
سطح آثار تألیفی و ترجمهای در حوزه کارآفرینی در کشور چگونه است؟
در جهان حدود 15 هزار شغل داریم، اما در کشور ما تنها 3 هزار نوع شغل وجود دارد. بنابراین میتوان پیشبینی کرد که به همین تعداد میتوان کارآفرین هم داشت، اما منابع لازم و کافی برای ایجاد کارآفرینی، راهاندازی کسبوکار و دستیابی به دانش مربوط به آن وجود ندارد. کتابهای زیادی در حوزه کارآفرینی از کارآفرینان و نخبگان حوزههای مختلف صنعت و تجارت و کسبوکار در دنیا به فارسی ترجمه و در کشور منتشر شدهاند، اما بسیاری از این آثار با وضعیت و شرایط ما تطابق و سازگاری ندارند. لذا معتقدم که بیشتر این کتابها کمک چندانی به کارآفرینان و کسانی که قصد ورود به این عرصه را دارند، نمیکنند.
از طرفی کتابهای تألیفی این حوزه نیز بیشتر جنبه تئوری و نظری داشته و عملی و کاربردی نیستند. بنابراین توجه به تولید آثار تألیفی کاربردی و انتخاب کتابهای مناسب برای ترجمه، یک امر ضروری است.
نظر شما