مطالعه علمی فرگشت (تکامل) از نیمه سده نوزدهم آغاز شد، زمانی که پژوهش‌ها روی ثبت سنگواره‌ای و گوناگونی جانداران، بسیاری از دانشمندان را متقاعد کرد که می‌بایست گونه‌ها به‌نحوی تکامل یابند. سازوکارهای پیش‌برنده تکامل همچنان نامشخص باقی ماندند تا سال 1858 که نظریه انتخاب طبیعی، به‌طور مستقل توسط چارلز داروین و آلفرد راسل والاس ارائه شد. در اوایل قرن بیستم، تئوری‌های داروینی تکامل با ژنتیک، دیرین‌شناسی و سامانه‌شناسی ادغام شدند که با پیوستن یافته‌های بعدی چون زیست‌شناسی مولکولی به اوج رسید. این تلفیق به یک بنیان اصلی در زیست‌شناسی بدل شد، چنان‌که تبیینی منسجم و یکپارچه، برای تاریخ و تنوع زیستی حیات روی زمین، فراهم کرد.
امروزه تکامل در شاخه‌های مختلف علوم زیستی همچون زیست‌شناسی بقا، جنین‌شناسی، بوم‌شناسی، فیزیولوژی، دیرین‌شناسی و پزشکی، مطالعه و به‌کار بسته می‌شود. تکامل بر دیگر حیطه‌های مطالعات بشری، همچون کشاورزی، انسان‌شناسی، فلسفه و روان‌شناسی نیز اثرگذار بوده‌است. همزمان در جزئیات اختلاف‌نظر هست و پرسش‌های بسیاری نیازمند پاسخ هستند که زیست‌شناسان تکاملی به آن‌ها می‌پردازند. زیست‌شناسان تکاملی، واقعیت وقوع تکامل را مستند کرده و نظریاتی در شرح علل آن توسعه داده و می‌آزمایند.
«تکامل: نظریه‌ای همچنان در بحران» کتابی نوشته پروفسور مایکل جان دنتون؛ دارای مدرک دکترای بیوشیمی و عضو ارشد در مرکز علوم و فرهنگ انستیتوی دیسکاوری است.
دنتون در سال 1985 کتاب «تکامل: نظریه‌ای همچنان در بحران» را با ارائه انتقادی سیستماتیک از نئو داروینیسم اعم از دیرین‌شناسی، فسیل‌شناسی، همسانی نوشت، زیست شناسی مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی و شواهد طراحی که در طبیعت وجود دارد، نوشت. این کتاب هم بر فیلیپ ای. جانسون؛ پدر طراحی هوشمند و مایکل بهه؛ طرفدار پیچیدگی غیرقابل کاهش و هم بر جورج گیلدر از بنیانگذاران موسسه دیسکاوری تأثیر گذاشت. از زمان نوشتن این کتاب، بسیاری از دیدگاه‌های او در مورد تکامل تغییر کرده، با این‌حال او هنوز هم معتقد است که وجود حیات یک امر طراحی است.
دفاعی جامع از دیدگاه جایگزین نوع‌شناسانه یا ساختارگرایانه
دنتون در بخشی از یادداشتی که بر ترجمه فارسی کتاب نوشته، می‌گوید: «چالش اصلی که در کتاب «تکامل: نظریه‌ای همچنان در بحران» درباره داروینیسم ایجاد کرده‌ام از این حقیقت منشأ می‌گیرد که تنوع سازشی موجود در حیات، مجموعه محدودی از اشکال یا انواع تغییرناپذیر است... کتاب پیشین من «تکامل: نظریه‌ای در بحران» به‌طور عمده نقدی درباره انتخاب تدریجی طبیعی داروینی بود و کتاب جدیدم هرچند نقد مهمی به انتخاب طبیعی به‌عنوان مسئول اصلی تکامل موجودات است، اما در وهله نخست دفاع جامعی از دیدگاه جایگزین نوع‌شناسانه یا ساختارگرایانه از طبیعت است که بسیاری از زیست‌شناسان، پیش از انقلاب داروین، در قرن نوزدهم به آن باور داشتند...
اکنون زمان مناسبی برای بازنگری جایگزینی ساختارگرایانه است، زیرا بسیاری از پیشرفت‌های چشمگیر در زمینه زیست‌شناسی بنیادی (مانند ظهور زیست‌شناسی تکاملی تکوینی و آشکار شدن این حقیقت که طرح‌های تکوینی بسیار محافظت شده‌اند) راه‌های تکامل را محدود می‌کند. تحقق این امر که بسیاری از نیروهای بیوفیزیکی و بیومکانیکی اصلی نقش مهمی در تکوین موجودات ایفا می‌کنند، از این مفهوم که بخش عظیمی از نظم زیستی فراتر از توضیحات بیرونی کارکردگرایی است، حمایت می‌کند و به بازگشت به زیست‌شناسی طبیعی درون‌گرای قرن بیست‌ویکم کمک می‌کند.»
.jpg)
نقش‌های حیاتیِ فاکتورهای علی در روند تکامل
«روندهای طولانی‌مدتِ تکامل هدفمند موجود در گزارش‌های فسیلی، همبستگی شواهد علیه داروین را تقویت کرده‌اند و برای این ادعای ساختارگرایان که می‌گوید فاکتورهای علّی درونی، نقش‌های حیاتی در تکامل بازی کرده‌اند، شواهد بیشتری فراهم کرده‌اند. این روندها خود را به‌صورت تغییر یک‌سویه پیوسته در همه اعضای متوالی تبار خاصی نشان می‌دهند؛ گاهی در طول میلیون‌ها یا صدها میلیون سال. این‌گونه تغییر جهت‌دار پیوسته، براساس نوداروینیسم قابل توضیح نیست، زیرا براساس نظریه داروین، ارگانیسم‌ها تنها به وسیله انتخاب انباشتی برای کاربرد بلافاصله یا روزبه‌روز شکل می‌گیرند. برای اینکه بتوانیم این روندهای یک‌سویه را با عبارات سفت و سخت داروینی توضیح دهیم، نیاز به ادعایی به‌شدت نامحتمل داریم؛ اینکه محدودیت‌های انتخابی مداومی بر تمام اعضای متوالی و اغلب متفاوت یک شجره، طی میلیون‌ها سال در محیط‌های گوناگون زیست‌شان اعمال شده باشد.»
نخستین چاپ کتاب «تکامل: نظریه‌ای همچنان در بحران» با ترجمه زینب خدایی در 416 صفحه با شمارگان 600 نسخه به بهای 83 هزار تومان از سوی انتشارات پارسیک راهی بازار نشر شده است.
نظر شما