به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قزوین، جلسه نقد و بررسی کتاب «پیچاپیچ» یک اثر تلفیقی از سیاست، هنر و سینما صبح امروز با حضور مسئولان استانی و علاقه‌مندان کتاب و کتاب‌خوانی در محل اداره‌کل کتابخانه‌های عمومی استان قزوین برگزار شد.
محسن جلیلوند نویسنده کتاب «پیچاپیچ» در ادامه این جلسه گفت: بحث اصلی ما در کتاب «پیچاپیچ» توجه به ارتباط فیلم‌ساز با سینمای سیاسی است و بدون توجه به حواشی و اما و اگرها، تلاش کردیم تا واقعیات موجود را به تصویر بکشیم. تعریفی که از سینمای سیاسی در این کتاب داریم، به دو نکته «تبلیغ به معنای ترویج یک آرمان» و «نقد یک آرمان که به معنای توهین و سرکوب نیست»، توجه دارد. آنچه از سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا به‌وضوح قابل‌مشاهده است، اینکه سینمای او همواره مفاهیمی مثل تبلیغ و آرمان‌گرایی را به تصویر کشیده است.
وی گفت: سینمای حاتمی‌کیا از ابتدا تا امروز یک منحنی سینوسی داشته و بالا و پایین‌های زیادی را تجربه کرده است اما مسئله مشترک در همه این بالا و پایین‌ها همین عقیده و آرمان ابراهیم حاتمی‌کیا بوده است، آرمانی که در آثار او به‌عنوان یک فیلم‌ساز سیاسی قابل‌مشاهده است، این است که سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا تعریف جدیدی از سینمای سیاسی ایجاد کرده است.
نویسنده کتاب «پیچاپیچ» بیان کرد: سینمای حاتمی‌کیا از منظر من یکی از فنی‌ترین و قوی‌ترین انواع سینما در کشور است ولی همواره حاشیه‌های حوالی سینمای حاتمی‌کیا وجود دارد، صحبت‌هایی انجام شده که ارزش برخی از این فیلم‌ها را کاهش داده است ولی تلاش کردم تا آثار را تحلیل و ارتباط آن را با گفتمان سیاسی کشور به تصویر بکشیم.
آرمان‌های حاتمی‌کیا در آثارش به وضوح قابل مشاهده است
جلیلوند افزود: کتاب می‌خواهد تلاش کند نشان دهد که در کدام‌یک از بخش‌های سینمای حاتمی‌کیا تبلیغ الگوهای اسلام فقاهتی، باور به تشیع، ولایت‌فقیه، ولایت‌پذیری به کار گرفته شده است و در کنار آن هر زمان که احساس کرده، شرایط را نقد کرده است؛ نظیر «آژانس شیشه‌ای» یا «به رنگ ارغوان» یا «ارتفاع پست» که یکی از بهترین کارهای تولیدشده سینمای ایران است که توانست نقدی بسیار روان را ارائه کند.
وی عنوان کرد: ابراهیم حاتمی‌کیا از شور و غریزه‌ای برخوردار است که توانسته نسخه انقلابی کیمیایی باشد و نقد را چاشنی کار خود کند تا درباره آینده کشور کاملاً شفاف سخن بگوید.
این نویسنده کتاب قزوینی گفت: تلاش ما در این کتاب این بوده است که حاشیه‌ها را از سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا کنار بزنیم و از معبری عبور کنیم و بتوانیم یک نقد علمی و دقیق به این آثار ارائه کنیم.
جلیلوند ادامه داد: حاتمی کیا آنجا موفق است که کمتر حرف بزند و بیشتر فیلم خوب بسازد، فیلمی که شاخصه‌های تبلیغ و نقد را به‌موازات در کنار هم به تصویر بکشد، که فیلم‌های «به رنگ ارغوان» و «آژانس شیشه‌ای» و حتی «به نام پدر» از همین گروه آثار است.
وی تصریح کرد: این کتاب پایان‌نامه من بوده در رشته علوم سیاسی و سختی کار این بود که بتوانیم همراه کنیم علوم سیاسی دانشگاهی را با هنر و سینما و یکی از چالش‌های ما ایجاد تعریفی خوب از تئوری بوده است که بتوانیم در این خصوص به ایجاد یک هارمونی مناسب دست پیدا کنیم.
نویسنده کتاب «پیچاپیچ» گفت: به‌عنوان یک نویسنده کتاب معتقدم منتقدین می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند در جهت رفع نقاط ضعف این کتاب و قطعاً در آثار بعدی بسیار به آن نیازمند هستیم.
محسن جلیلوند نویسنده کتاب «پیچاپیچ» در ادامه این جلسه گفت: بحث اصلی ما در کتاب «پیچاپیچ» توجه به ارتباط فیلم‌ساز با سینمای سیاسی است و بدون توجه به حواشی و اما و اگرها، تلاش کردیم تا واقعیات موجود را به تصویر بکشیم. تعریفی که از سینمای سیاسی در این کتاب داریم، به دو نکته «تبلیغ به معنای ترویج یک آرمان» و «نقد یک آرمان که به معنای توهین و سرکوب نیست»، توجه دارد. آنچه از سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا به‌وضوح قابل‌مشاهده است، اینکه سینمای او همواره مفاهیمی مثل تبلیغ و آرمان‌گرایی را به تصویر کشیده است.
وی گفت: سینمای حاتمی‌کیا از ابتدا تا امروز یک منحنی سینوسی داشته و بالا و پایین‌های زیادی را تجربه کرده است اما مسئله مشترک در همه این بالا و پایین‌ها همین عقیده و آرمان ابراهیم حاتمی‌کیا بوده است، آرمانی که در آثار او به‌عنوان یک فیلم‌ساز سیاسی قابل‌مشاهده است، این است که سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا تعریف جدیدی از سینمای سیاسی ایجاد کرده است.
نویسنده کتاب «پیچاپیچ» بیان کرد: سینمای حاتمی‌کیا از منظر من یکی از فنی‌ترین و قوی‌ترین انواع سینما در کشور است ولی همواره حاشیه‌های حوالی سینمای حاتمی‌کیا وجود دارد، صحبت‌هایی انجام شده که ارزش برخی از این فیلم‌ها را کاهش داده است ولی تلاش کردم تا آثار را تحلیل و ارتباط آن را با گفتمان سیاسی کشور به تصویر بکشیم.
آرمان‌های حاتمی‌کیا در آثارش به وضوح قابل مشاهده است
جلیلوند افزود: کتاب می‌خواهد تلاش کند نشان دهد که در کدام‌یک از بخش‌های سینمای حاتمی‌کیا تبلیغ الگوهای اسلام فقاهتی، باور به تشیع، ولایت‌فقیه، ولایت‌پذیری به کار گرفته شده است و در کنار آن هر زمان که احساس کرده، شرایط را نقد کرده است؛ نظیر «آژانس شیشه‌ای» یا «به رنگ ارغوان» یا «ارتفاع پست» که یکی از بهترین کارهای تولیدشده سینمای ایران است که توانست نقدی بسیار روان را ارائه کند.
وی عنوان کرد: ابراهیم حاتمی‌کیا از شور و غریزه‌ای برخوردار است که توانسته نسخه انقلابی کیمیایی باشد و نقد را چاشنی کار خود کند تا درباره آینده کشور کاملاً شفاف سخن بگوید.
این نویسنده کتاب قزوینی گفت: تلاش ما در این کتاب این بوده است که حاشیه‌ها را از سینمای ابراهیم حاتمی‌کیا کنار بزنیم و از معبری عبور کنیم و بتوانیم یک نقد علمی و دقیق به این آثار ارائه کنیم.
جلیلوند ادامه داد: حاتمی کیا آنجا موفق است که کمتر حرف بزند و بیشتر فیلم خوب بسازد، فیلمی که شاخصه‌های تبلیغ و نقد را به‌موازات در کنار هم به تصویر بکشد، که فیلم‌های «به رنگ ارغوان» و «آژانس شیشه‌ای» و حتی «به نام پدر» از همین گروه آثار است.
وی تصریح کرد: این کتاب پایان‌نامه من بوده در رشته علوم سیاسی و سختی کار این بود که بتوانیم همراه کنیم علوم سیاسی دانشگاهی را با هنر و سینما و یکی از چالش‌های ما ایجاد تعریفی خوب از تئوری بوده است که بتوانیم در این خصوص به ایجاد یک هارمونی مناسب دست پیدا کنیم.
نویسنده کتاب «پیچاپیچ» گفت: به‌عنوان یک نویسنده کتاب معتقدم منتقدین می‌توانند بسیار کمک‌کننده باشند در جهت رفع نقاط ضعف این کتاب و قطعاً در آثار بعدی بسیار به آن نیازمند هستیم.
«پیچاپیچ» «حاتمی کیا»ی واقعی را به تصویر می‌کشد
حسن لطفی زبان‌شناس و کارشناس کتاب در استان قزوین گفت: ابراهیم حاتمی‌کیا یکی از فیلم‌سازانی است که می‌تواند نقدهای مختلف را در فیلم خود به تصویر بکشد و همین نگاه او موجب شده تا آدم‌های مختلف اجازه نگارش نقد کتاب را داشته باشند.
وی اظهار کرد: زمانی که کتابی از آقای جلیلوند منتشر شد، به این فکر کردم که ایشان یکی از مهم‌ترین دوستداران کتاب است و می‌توان کتاب را بهترین دوست او دانست و ازاین‌رو اگر کسی مثل جلیلوند در خصوص ابراهیم حاتمی‌کیا کتاب می‌نویسد، می‌تواند به‌عنوان مخاطبی که کتاب‌های دیگر را خوب خوانده است، آگاهی کامل به مخاطبین ارائه دهد.
این زبان‌شناس گفت: پس از مطالعه این 5 فصل بعد از اینکه می‌توانیم با گفتمان سینمایی، نشانه‌شناختی در سینما، رابطه سینما و سیاست، تعریف سینما در زندگی آشنا شویم و در کنار آن محسن جلیلوند به تعاریف دقیق واژگان پرداخته است و از این روست که می‌توان این کتاب را یک کتاب برای آگاهی با سینما دانست.
لطفی بیان کرد: جرقه‌هایی از تاریخ سینمای ایران، رابطه سینما و سیاست و نشانه شناختی سینما که در این کتاب آورده شده است، می‌تواند با منابع دقیقی که ایشان از آن ذکر کرده مخاطب را برای تخصصی‌تر شدن به این بحث فراهم کند.
وی تصریح کرد: البته می‌توان با افتخار سر بلند کرد و گفت که کتاب «پیچاپیچ» جزو کتاب‌های پرمخاطب و عامه‌پسند نیست بلکه علمی، دقیق و قابل استناد نگاشته شده است و می‌تواند برای مخاطبین خاص و آشنایان به سینما کتابی بسیار مطرح و مورد توجه باشد.
این استاد دانشگاه و زبان‌شناس فارسی گفت: شما می‌توانید این کتاب را با خیال راحت بخوانید و به این درک برسید که کتابی را مطالعه کردم که نویسنده همه دانسته‌های خود را در خصوص موضوع را نظرات دیگر نویسندگان به اشتراک گذاشته است و توانسته به یک جمع‌بندی منطقی برسد.
لطفی افزود: فصل پایانی این کتاب نیز به تحلیل آثار ابراهیم حاتمی‌کیا پرداخته است و اندیشه و تفکری دقیق و تحلیلی به کار گرفته تا صاحبان خرد و اندیشه بتوانند در این فصل به آثار ابراهیم حاتمی‌کیا نگاهی دوباره بیندازد و با توجه به آموخته‌هایش در 4 فصل نخست در فصل پایانی به یک تحلیل دست پیدا کند.
این زبان‌شناس قزوینی ادامه داد: در ابتدای کتاب با مطالعه مقدمه مخاطب به علاقه نویسنده کتاب به شخصیت ابراهیم حاتمی‌کیا پی می‌برد اما این مسئله موجب نشده است که کتاب به یک «شیفته‌گری» تبدیل شود، بلکه حتی نقدهایی دقیق نیز به این آثار ارائه شده است.
وی گفت: من احساس می‌کنم هنوز ابراهیم حاتمی‌کیا همان آدم خالص و صادق باقیمانده است، اما می‌توانست خود را پنهان کند و چهره واقعی خود را کمتر به تصویر بکشد تا کمتر نیز مورد انتقاد قرار گیرد.
این کارشناس هنر و ادبیات فارسی افزود: ابراهیم حاتمی‌کیا خود را نماینده نسلی می‌داند که نگاهی خاص به انقلاب دارد و دِین خود را به این مسائل با دیدی بسیار دقیق ارائه می‌کند.
ابراهیم حاتمی‌کیا سال‌ها از زمان خود جلوتر است
روح‌الله شریفی، مدیر هنری و سینمایی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قزوین و نویسنده فعال در حوزه ادبیات پایداری هم گفت: بررسی آثار ابراهیم حاتمی‌کیا نشان از درک و هوش بالای ایشان دارد و با مرور این آثار به این نکته می‌رسیم که ابراهیم حاتمی‌کیا سال‌ها از زمان خود جلوتر حرکت می‌کرده است و ازاین‌رو نمی‌توان در مورد ایشان کلماتی نظیر «سفارشی‌سازی» را به کار برد.
وی افزود: حاتمی‌کیا همواره در آثار خود به مسائل دقیق و جزئیات جاری در جامعه پرداخته است و نشانه‌هایی از گسست‌های اجتماعی، ناهنجاری‌ها و پیش‌بینی‌های دقیق او در خصوص معضلات اجتماعی در آینده می‌توان مشاهده کرد.
مدیر هنری و سینمایی بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان قزوین گفت: کتاب‌های زیادی در خصوص شخصیت ابراهیم حاتمی‌کیا تولید شده که سال‌ها در قفسه‌های کتابخانه‌ها در حال خاک خوردن است. بسیار قابل ستایش است که یکی از جوانان علاقه‌مند استان در این خصوص به تولید اثری فاخر پرداخته است.
نظر شما