به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در قم، علامه حسن‌زاده، در سال ۱۳۰۷ شمسی، در یکی از روستا‌های لاریجان آمل در استان مازندران متولد شد. در ۶ سالگی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه آموخت و در سال ۱۳۲۳ شمسی آموختن دروس حوزوی را آغاز کرد. ادبیات عربی و درس‌های مقدماتی را در آمل نزد محمد غروی، عزیزالله طبرسی و دیگران آموخت.
آیت‌الله حسن‌زاده در شهریور ۱۳۲۹ شمسی برای ادامه تحصیل، وارد تهران شد. سیداحمد لواسانی، یکی از اساتید او در تهران بود که علامه بخش‌هایی از کتاب‌های شرح لمعه و قوانین الاصول را نزد وی فرا گرفت.
او از جمله فیلسوفان و عارفان شیعی بود که آثار بسیاری در فلسفه، عرفان، ریاضی، نجوم، ادبیات فارسی و عربی از خود به جای گذاشت. همچنین برخی از مهم‌ترین آثار فلسفی و عرفانی، چون اشارات، شفا و شرح فصوص الحکم را تصحیح و بر آنها شرح و حاشیه نوشته است.
حسن‌زاده آملی علاوه بر تلمذ نزد استادانی همچون مهدی الهی قمشه‌ای، علامه شعرانی، علامه طباطبایی و سیدمحمدحسن الهی، آثار مهم فلسفی و عرفانی مانند شرح منظومه، اشارات، اسفار اربعه و شرح فصوص قیصری را در دوره‌های متعدد تدریس کرده است. همچنین پس از سکونت در قم، ۱۴ دوره شرح منظومه، ۴ دوره اشارات، یک دوره اسفار اربعه و ۴ دوره شرح فصوص قیصری را تدریس کرده است.
شرح تمهید و مصباح الانس نیز از جمله تدریس‌های اوست. وی همچنین حدود سالهای متمادی دروس ریاضیات، هیأت، وقت و قبله را درس داده که کتاب دروس «معرفه الوقت و القبله» محصول آن درس‌هاست.
بخشی از آثار حسن‌زاده آملی، تألیفات ادبی فارسی و عربی است. کتاب‌هایی چون «تصحیح کلیله و دمنه»، «تصحیح گلستان سعدی»، «مصادر اشعار منسوب به امیرالمؤمنین (ع)»، «تقدیم و تصحیح و تعلیق نصاب الصبیان»، «دیوان اشعار»، «ده رساله فارسی»، «هزار و یک نکته» و «الهی نامه» از این جمله آثارند.
آیت‌الله حسن‌زاده آملی، آثار فلسفی فراوانی دارد. از جمله این آثار کتاب‌های «الاصول الحکمیه»، «رساله جعل»، «رساله رؤیا»، «رساله نفس الأمر»، «رساله نهج الولایه»، «رساله فی التضادّ»، «ترجمه و تعلیق الجمع بین الرّأیین»، «ترجمه و شرح سه نمط آخر اشارات»، «تصحیح و تعلیق شفا»، «تصحیح و تعلیق اشارات»، و «تقدیم و تصحیح و تعلیق آغاز و انجام کلامی» است.
بخش دیگری از آثار حسن‌زاده آملی، درباره عرفان است. می‌توان از این میان به «الهی نامه»، «رساله لقاءالله»، «رساله إنه الحق»، «شرح فصوص الحکم»، «عرفان و حکمت متعالیه»، «تصحیح رساله مکاتبات، «رساله مفاتیح المخازن» و «رساله‌ای در سیر و سلوک» اشاره کرد.
حسن‌زاده آملی، به تصحیح بسیاری از آثار مهم و همچنین حاشیه‌نگاری بر آنها پرداخته است؛ از جمله «تصحیح نهج البلاغه»، «تصحیح تفسیر خلاصة المنهج»، «تصحیح کتاب شفا»، «تصحیح اسفار اربعه»، «تصحیح کتاب کشف المراد»، «تصحیح و حاشیه بر تمهید القواعد صائن الدین» و «شرح بر فصوص قیصری».
از جمله شاگردان علامه می‌توان به مهدی شب‌زنده‌دار، سیدمحمدرضا مدرسی یزدی، اسماعیل منصوری لاریجانی. داوود صمدی آملی، حسن رمضانی، مهدی احدی، سیدیدالله یزدان پناه، نورالله طبرسی، سیدحسن شجاعی کیاسری اشاره کرد.
علامه «حسن حسن‌زاده آملی» سوم مهر ۱۴۰۰ در بیمارستان امام رضا (ع) آمل به علت عارضه ریوی دعوت حق را لبیک و دار فانی را وداع گفت.
آیت‌الله حسن‌زاده در شهریور ۱۳۲۹ شمسی برای ادامه تحصیل، وارد تهران شد. سیداحمد لواسانی، یکی از اساتید او در تهران بود که علامه بخش‌هایی از کتاب‌های شرح لمعه و قوانین الاصول را نزد وی فرا گرفت.
او از جمله فیلسوفان و عارفان شیعی بود که آثار بسیاری در فلسفه، عرفان، ریاضی، نجوم، ادبیات فارسی و عربی از خود به جای گذاشت. همچنین برخی از مهم‌ترین آثار فلسفی و عرفانی، چون اشارات، شفا و شرح فصوص الحکم را تصحیح و بر آنها شرح و حاشیه نوشته است.
حسن‌زاده آملی علاوه بر تلمذ نزد استادانی همچون مهدی الهی قمشه‌ای، علامه شعرانی، علامه طباطبایی و سیدمحمدحسن الهی، آثار مهم فلسفی و عرفانی مانند شرح منظومه، اشارات، اسفار اربعه و شرح فصوص قیصری را در دوره‌های متعدد تدریس کرده است. همچنین پس از سکونت در قم، ۱۴ دوره شرح منظومه، ۴ دوره اشارات، یک دوره اسفار اربعه و ۴ دوره شرح فصوص قیصری را تدریس کرده است.
شرح تمهید و مصباح الانس نیز از جمله تدریس‌های اوست. وی همچنین حدود سالهای متمادی دروس ریاضیات، هیأت، وقت و قبله را درس داده که کتاب دروس «معرفه الوقت و القبله» محصول آن درس‌هاست.
بخشی از آثار حسن‌زاده آملی، تألیفات ادبی فارسی و عربی است. کتاب‌هایی چون «تصحیح کلیله و دمنه»، «تصحیح گلستان سعدی»، «مصادر اشعار منسوب به امیرالمؤمنین (ع)»، «تقدیم و تصحیح و تعلیق نصاب الصبیان»، «دیوان اشعار»، «ده رساله فارسی»، «هزار و یک نکته» و «الهی نامه» از این جمله آثارند.
آیت‌الله حسن‌زاده آملی، آثار فلسفی فراوانی دارد. از جمله این آثار کتاب‌های «الاصول الحکمیه»، «رساله جعل»، «رساله رؤیا»، «رساله نفس الأمر»، «رساله نهج الولایه»، «رساله فی التضادّ»، «ترجمه و تعلیق الجمع بین الرّأیین»، «ترجمه و شرح سه نمط آخر اشارات»، «تصحیح و تعلیق شفا»، «تصحیح و تعلیق اشارات»، و «تقدیم و تصحیح و تعلیق آغاز و انجام کلامی» است.
بخش دیگری از آثار حسن‌زاده آملی، درباره عرفان است. می‌توان از این میان به «الهی نامه»، «رساله لقاءالله»، «رساله إنه الحق»، «شرح فصوص الحکم»، «عرفان و حکمت متعالیه»، «تصحیح رساله مکاتبات، «رساله مفاتیح المخازن» و «رساله‌ای در سیر و سلوک» اشاره کرد.
حسن‌زاده آملی، به تصحیح بسیاری از آثار مهم و همچنین حاشیه‌نگاری بر آنها پرداخته است؛ از جمله «تصحیح نهج البلاغه»، «تصحیح تفسیر خلاصة المنهج»، «تصحیح کتاب شفا»، «تصحیح اسفار اربعه»، «تصحیح کتاب کشف المراد»، «تصحیح و حاشیه بر تمهید القواعد صائن الدین» و «شرح بر فصوص قیصری».
از جمله شاگردان علامه می‌توان به مهدی شب‌زنده‌دار، سیدمحمدرضا مدرسی یزدی، اسماعیل منصوری لاریجانی. داوود صمدی آملی، حسن رمضانی، مهدی احدی، سیدیدالله یزدان پناه، نورالله طبرسی، سیدحسن شجاعی کیاسری اشاره کرد.
علامه «حسن حسن‌زاده آملی» سوم مهر ۱۴۰۰ در بیمارستان امام رضا (ع) آمل به علت عارضه ریوی دعوت حق را لبیک و دار فانی را وداع گفت.
نظر شما