به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در ایلام، «سعید پرهیزکاری» مدیر کتاب‌فروشی فرهنگ، متولد 1353 و دارای مدرک کارشناسی علوم اجتماعی است. او در سال 1382 این کتاب‌فروشی را در مساحت 20 مترمربع در شهرستان ایوان راه‌اندازی کرد و پس از 18 سال فعالیت در این شهر کوچک با جمعیت حدود 30 هزار نفر، فضای آن را به حدود 60 متر توسعه داد. می‌گوید مهم‌ترین دلیلش برای ادامه فعالیت، علاقه شخصیی و ترویج کتابخوانی و همچنین وجود افراد کتابخوان در شهر بوده است. او دغدغه‌مند است تا همین تعداد کتاب‌خوان، نگران تهیه کتاب از جاهای مختلف نباشند و خوشبختانه کتاب‌فروشی‌اش جایی مطمئن‌‌ برای تهیه کتاب مشتریان همیشگی کتاب بوده است. او باور دارد که اگر این شهر کوچک، کتابفروشی فعال داشته باشد، موجب ترویج و تشویق قشر کودک و نوجوان می‌شود که با دیدن یک کتاب‌فروشی حضور کتاب را همیشه احساس کنند.

با سعید پرهیزکاری درخصوص تلاش‌ها و دغدغه‌هایش در مدیریت این مرکز فرهنگی گفت‌‌وگویی انجام داده‌ایم که تقدیم نگاه‌تان می‌شود.
 
ابتدا کمی از وضعیف فرهنگی شهرستان ایوان برایمان بگوئید.

شهرستان ایوان دارای جمعیت کم ولی تعداد کتابخوان نسبتاً خوبی است، همچنین در چند سال اخیر نوجوانان علاقه خود را نسبت به کتاب خوب نشان داده‌اند و همین امر نویدبخش روزهای خوبی در آینده اوضاع کتاب این شهر خواهد بود.
 
با عنایت به اینکه زبان عمده مردم ایوان کلهری است، میزان استقبال از آثار به زبان کُردی و گویش‌های زیرمجموعه آن چگونه است؟

در ایوان از کتاب‌های کُردی و گویش کلهری نیز استقبال می‌شود و تعدادی علاقه‌مند مخصوص و پیگیر این کتاب‌ها همواره وجود دارد، اما مشکل کتاب‌های کردی نحوه تهیه و پخش آنها ازسوی ناشران این کتاب‌هاست.
 
میزان استقبال مردم ایوان از کتاب را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ اغلب چه کتاب‌هایی مورد استقبال و خریداری قرار می‌گیرند؟

از یک شهر با این جمعیت، انتظار بیشتری نداریم و یکی از دلایل دیگر در این مبحث کمبود شغل و نبود درآمد برای بیشتر جوانان و قشر کتابخوان است. مخاطبان ما از کتاب‌های رمان و ادبیات کلاسیک جهان بیشترین استقبال می‌کنند و بعد از آن نیز کتاب‌های انگیزشی و روان‌شناسی مورد توجه علاقه‌مندان است.
 
از تاثیر کرونا بر فعالیت‌های کتاب‌فروشی فرهنگ بگوئید. این تاثیر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

کرونا تاثیر منفی خود را در تمامی اصناف از جمله کتاب‌فروشی‌ها گذاشته، اما در این ایام ما با یکسری اقدامات و کارها سعی کردیم ضرر کمتری متحمل شده تا به دوستان کتابخوان نیز کمکی در تهیه کتاب کرده باشیم‌. از جمله این اقدامات، اطلاع‌رسانی از طریق فضای مجازی و ارتباط با مشتریان جهت تهیه و ارسال کتاب بوده است.
 
آیا در جریان کم‌رونقی کتاب‌فروشی ازسوی مسئولان و اتحادیه و صنف حمایت شدید؟

هیچ‌گونه حمایتی به عمل نیامده و اتحادیه کتاب‌فروشی کشور، فقط یک اسم را یدک می‌کشد که هیچگونه نظارتی در رابطه با مشکلات کتاب‌فروشان ندارد.
 

 

به عنوان یک فعال فرهنگی، فضای فرهنگی و سرانه پایین مطالعه را چگونه آسیب‌شناسی و بررسی می‌کنید؟

بحث سرانه پایین مطالعه کشور، یک مشکل بزرگ اجتماعی است که باید به صورت ریشه‌ای و با برنامه مدون و استفاده از روش‌های کشورهای پیشرفته روی آن کار کرد، زیرا نیازمند یک تحول اساسی در نظام آموزشی کشور هستیم. کتاب‌های خوب و با کیفیت از جمله نوع ترجمه و چاپ روانه‌ی بازار شوند و با خیلی از ناشرانی که فقط به فکر چاپ هر نوع کتابی هستند، باید برخورد شود؛ چون که مردم با خواندن یک کتاب بی‌کیفیت ممکن است از کتاب دور شوند. نسبت کتاب‌فروشان و ناشران در کشور ما دقیقاً برعکس تمام کشورهای پیشرفته است. یعنی تعداد ناشران خیلی بیشتر از کتاب‌فروشان است.
 
متاسفانه به دلایل مختلف از جمله کم‌رونقی و کم‌توجهی به کتاب و گرانی و نیز شیوع ویروس کرونا شاهد تغییر کاربری و تعطیلی کتاب‌فروشی‌ها هستیم. راهکار شما برای برون‌رفت از این مشکل چیست؟ آیا در کنار فروش کتاب خدمات دیگری هم مانند برگزاری محدود نشست‌های ادبی، رونمایی و... انجام می‌دهید؟

تعطیلی یک کتاب‌فروشی، نشانه فقر فرهنگی یک جامعه است و اینکه یک کتابفروشی مجبور به تعطیلی یا برای جبران کمبودهایش، محصولات دیگری همچون اسباب‌بازی وارد فروشگاه می‌کند، مایه تاسف است. دلایل زیادی در این امر دخیل بوده است که به چند مورد خلاصه وار اشاره می‌کنم:

الف: فروشگاه‌های اینترنتی و سایت‌هایی که تعداد آنها از کتاب‌فروشان بیشتر است، به دلیل اینکه هزینه‌های جانبی ندارند، کتاب‌ها را با تخفیف عرضه می‌کنند. من مخالف فروش اینترنتی و سایت‌های مربوطه نیستم، ولی این کار باید به صورت سازماندهی شده و میزان آن (تخفیف) به صورت متعارف و مثل کتاب‌فروشان باشد. همچنین تخفیف‎‌های همیشگی و دائمی را باید بردارند، زیرا همین تخفیف‌ها کتاب را به عنوان کالایی بی‌ارزش نشان می‌دهد که همیشه باید با تخفیف آن را خرید.

ب: برخی ناشران به‌صورت مستقیم وارد بازار شده و با مشتریان در ارتباط هستند و علاوه بر فروش تکی کتاب، حتی تخفیف هم می‌دهند، در حالی که کار یک ناشر چاپ کتاب است.

ج: بحث قاچاق کتاب به عنوان یک پدیده جدید در کشورمان مشکلات زیادی را در حوزه کتاب به وجود آورده است. این افراد کتاب‌های خوب بازار را به صورت زیرزمینی چاپ کرده و با تخفیف بالا به مردم عرضه می‌کنند، در حالی که همان کتاب توسط ناشر با تخفیف کمی به دست کتاب‌فروش می‌رسد که همین دوگانگی باعث عدم اعتماد برخی کتاب‌خوان‌ها نسبت به کتاب‌فروشی‌ها شده است.

د: مسئله آخر، عدم نظارت از سوی واحدها و نهادهای مربوط از جمله اتحادیه کتاب‌فروشان است که هیچگونه فعالیتی ندارد و باعث می‌شود این مشکلات ادامه داشته باشند.

سخن پایانی شما را این گفت‌و گو می‌شنویم.

از شما و مجموعه خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) تشکر می‌کنم که حرف دل کتابفروشان و اهالی کتاب و نشر را به گوش مردم و مسئولین می‌رسانید و در ترویج کتاب و احیای کتاب‌فروشی‌ها کمک می‌کنید.