در ابتدای نشست مجازی «سپیده قیومی» با اشاره به پرسش مطرح شده ویژه این نشست که «چرا باید کتاب بخوانیم» به برخی از واکنشهای مخاطبان صفحه «بوکستون» اشاره کرد و گفت: در پی طرح این پرسش، برخی از مخاطبان اظهار داشتند که با کتاب به دنیای دیگری سفر می کنند یا کتاب مسکن دردهایشان است و یا دایره ی لغاتشان افزایش پیدا میکند و مواردی دیگر که این مورد آخر خودش جای صحبت دارد.
قیومی در ادامه ضمن معرفی مهمان نشست مجازی، پرسش نشست را مجددا مطرح کرد و چرایی کتاب خوانی در این دوره را مورد سوال قرار داد.
سپس «سعید صدقی» در ابتدای سخنانش،گفت: پرسیدن چرایی یک موضوع بی شک یک فعالیت فکری و فلسفی است. حال اگر فرض بگیریم فعل کتاب خواندن خوب است و به عنوان یک مهارت در زندگی نهادینه کرد؛ در این میان با نکته و پرسش مهمی روبه رو میشویم که چرا باید در عصر پر شتاب و سهولت در دسترسی به اطلاعات و ... باید کتاب بخوانیم؟ اینکه در میان این همه هیاهو و دسترسی بسیار ساده، گوشه ساکت و دنجی را انتخاب کنیم و کتاب بخوانیم.
وی افزود: به این موضوع از جنبههای مختلفی میشود وارد شد؛ اینکه من با کتاب خواندن چه بهرههایی خواهم برد و چه فوایدی نصیب من خواهد شد و یا به من چه اضافه میکند که با نگاهی به بحث «انگیزش» در علم روان شناسی به پاسخهایی میرسیم. مثال میزنم؛ مثلا شما میگویید تمایل دارید زبان فرانسه بیاموزید و من میپرسم انگیزهآت چیست، یعنی چه چیزی منجر شده این رفتار و تصمیم را از خود نشان بدهی. پس به نظر من به این پرسش از طریق جستجوی انگیزهها میتوان به پاسخی رسید که من خود به شخصه به حدود دستکم 10 فایده برای کتاب خوانی رسیدهام که عرض خواهم کرد.
صدقی ادامه داد: اما میخواهم به زمانی از تاریخ اشاره کنم؛ زمانی که هنوز دستگاه چاپ اختراع نشده بود و ما نمیتوانستیم به وفور به کتاب دسترسی داشته باشیم. افلاطون هشدار میداده کتاب زیاد نخوانید چون باور داشت شما زمانی که متن مکتوب را میخوانید و جایگزین محاوره و دیالکتیک میکنید نویسنده و صاحب نظر نیست که از ایده و نظر خودش دفاع کند در نتیجه مستعد سوء تفاهم هستید که معتقدم ایرادی است که وارد بوده و حتی سنکا فیلسوف میگفت شما اگر 2 تا 3 تا کتاب داشته باشید و آنها را خوب بخوانید کفایت میکند.
وی افزود: نکته جالب در این میان این است زمانی که دسترسی به کتاب کم بود؛ هشدار میدادند همینهای موجود را نخوانید اما الان که به وفور کتاب در اختیار است میگوییم بیایید لطفا لطفا لطفا کتاب بخوانید.
صدقی گفت: حال میخواهم به سخن نخست نشست برگردم؛ آنجایی اشاره شد که کتاب میخوانند چون دایره لغاتشان افزایش پیدا میکند. من موافقم؛ چون با خواندن کتاب شما با کلمات بیشتری آشنا میشوید و این کلمات دنیای اندیشه شما را میسازند و با ساخت و کنار هم قرار دادن این کلمات، امکان اندیشدن و در پی آن گفت و گو و... بیشتر و روانتری را پیدا میکنید.
در این هنگام قیومی وارد بحث شد و گفت: من در این باره حرف و نظر دارم؛ معتقدم ما از کلمات در دو قسمت کار و زندگی شخصیمان استفاده میکنیم؛ با نگاهی ساده به این مسئله مثلا اگر ما دایره کلمات روزمرهمان 10 تا باشد قاعدتا دشوارتر میتوانیم مقصودمان را برسانیم و سوء تفاهمهای مختلفی پیش میآید که اگر این عدد مثلا 50 بشود به مراتب با این چالشهای کمتری روبهرو میشویم؛ پس در سادهترین حالت خواندن کتاب به افزایش این دایره ی واژگانی و افزایش امکان ارتباط و گفت و گو کمک می کند تا ما زندگی ارتباطی بهتر و با سوء تفاهم کمتر را تجربه کنیم.
سپس صدقی ادامه داد: وقتی ما مطالعه میکنیم مشخصا یک موضوعی را پیش روی خود میگذاریم و در آن عمیق میشویم و وقتی بسراغ چندین کتاب میرویم آرام آرام میتوانیم عمیقتر به یک موضوع بیندیشیم که این خود از جمله فواید کتاب خوانی است و معتقدم مطالعه فرآیند تبدیل اطلاعات به آگاهی و دانایی است.
وی افزود: یکی از بهترین رمانهایی که خواندم «تنهایی پر هیاهو» اثر «بهومیل هرابال» است؛ باید عرض کنم که کتاب خواندن ما را به یک تنهایی میبرد که پر از هیاهو است و به ما یک امکان وجودی میدهد که گاهی وقتها فراغتی از این همه هم همه پیدا کنیم. بشخصه گاهی این تنهایی جذاب است و گاهی حس میکنم در این تنهایی نویسنده حتی محرم راز من میشود. من خودم را در نویسندهای پیدا میکنم؛ البته معمولا در هنگام خواندن رمان بیشتر اتفاق میافتد و گاهی این خود را پیدا کردن در آینه کتاب خیلی جذاب است.
به باور من در این زمانه هیاهو و ملال، کتاب خواندن یکی از مسکنها بوده و امکانی برای فراغت است و همانند خواب که به ما امکان میدهد در شبانه روز چند ساعتی را فارغ از دنیا باشیم، کتاب هم این امکان را میدهد چند ساعتی را در این دنیا نباشیم و وارد جهان متفاوتی شویم؛ جهان کلمات مکتوب، جهان صفحات سفید، جهان عمیق ترین لحظات یک آدم را تجربه کنیم.
صدقی با اشاره به اینکه برای تبیین دیگر فواید کتاب خوانی نیازمند نشست دیگری است، گفت: کتاب به ما امکان فراغت میدهد، امکان اینکه ملال هستی شناختی خودمان را گاهی وقتها به مرخصی بفرستیم و وارد جهان دیگری شویم.
وی در پایان گفت: باور دارم معرفی کنندگان کتاب یکی از آیندهسازان حوزه فکر و اندیشهاند و من احساس میکنم ما در آینده نیازمند مشاورین مطالعه هستیم که فلان کتاب را بخوان یا نخوان و یا به این روال پیش برو؛ چیزی که من همیشه دوست داشتم در زندگی شخصیام داشتم.
نظر شما