ناشران کاملا دانسته دست به حذف کتابفروش میزنند، به بیان شفاف فروش اینترنتی خیلی از ناشران، مهر تأییدی شده بر اینکه خودشان میتوانند کتاب را بفروشند بی نیاز به کتابفروش.
متن این یادداشت به شرح زیر است؛
فروش اینترنتی همیشه آسیبهایی برای فروشگاهای فیزیکی داشته و خواهد داشت، آسیبهایی که کتابفروشها در اولویت آن هستند و دلیلش استقبال کم از کتاب در شهرستانها است. از سوی دیگر همین تعداد محدود خریدار نیز با مراجعه به سایتهای فروش کتاب و عدم مراجعه حضوری خود عامل نابودی همان تعداد انگشتشمار کتابفروشی فعال میشوند.
جذابیت خرید اینترنتی در درجه اول برای جوامع در حال توسعه از نظر روانی حس مدرنیته و هیجان ایجاد ميکند و در درجه دوم تخفیفهای تبلیغاتی فروشندگان از عوامل استقبال از آن است؛ تخفیفهایی که از بنیاد واقعی نبوده و بر اساس قیمتگذاری بالای کتاب در زمان تولید تعریف شدهاند.
تولیدکننده کالای خود را با ارزشی بالاتر از قیمت تمام شده قیمتگذاری کرده و به دست مصرف کننده میرساند تا با تخفیفهای فصلی مشتری را جذب خود کند، درحالی که مشتری در طرحهای تخفیفی، کتاب را تازه به قیمت واقعی تهیه میکند و در موارد دیگر کتاب را گرانتر از قیمت واقعی.
تجربه کشورهای پیشرفته خود نشاندهنده این مهم است، کشورهای مدرنی که هم اینترنت قویتر و صنعت حمل و نقل بهروزتری دارند کتاب را به این شکل که ما شاهد آن هستیم نميفروشند. شاهد این سخن همین که در هیچ جای دنیا، چیزی به عنوان نمایشگاه کتاب که کتاب در آن به فروش برسد نداریم. همه نمایشگاهها مخصوص ارائه کتابهای جدید و معرفی آنها هستند و برای خرید مراجعهکننده را به نمایندگی و کتابفروشی هدایت میکنند.
در این میان جالبتر از همه توجیهی است که ناشران بر این امر دارند: ما کتابی را میفروشیم که کتابفروش ندارد، یا کتاب میفروشیم که برایمان نقدینگی ایجاد شود. پرواضح است کتابفروش هیچوقت نمیتواند همه تولیدات یک ناشر را در فضای محدودش موجود کند اما بیشک هر کتاب پرفروشی که اتفاقا ناشر همان عناوین در سایتش میفروشد را موجود دارد.
اما باید گفت بهانه برگزاری جشن امضا که جدیدا بهانه فروش ناشران نامی برای کتابهای پرفروششان شده است نیز خود جذبهای است افزون بر تخفیف. من معتقدم ناشران کاملا دانسته دست به حذف کتابفروشان میزنند، به بیان شفاف فروش اینترنتی خیلی از ناشران، مهر تأییدی شده بر اینکه خودشان میتوانند کتاب را بفروشند بینیاز به کتابفروش. در این مسیر تاریخ برای کتاب و کتابفروش هیچ راه نجاتی نخواهد داشت جز ورود نظارتهای قانونی و برخوردهای جدی با این فعالان مجازی.
البته درد کتابفروش، فروش کتاب توسط ناشران با تخفیفهای بالا نیستند چون راه و جریان آنها مشخص و مشتری آنها هم جدا از مشتری کتابفروشیهاست و اگر هم باشد تعدادشان بسیار کماست؛ بلکه حرف ما چیز دیگری است. ما سالهاست به بهانه تولید و ممانعت از چرخه کارآفرینی خودرو بی کیفیت داخلی را به مصرف کننده داخلی میفروشیم فقط به دلیل اینکه تعدادی از کارگران از کار بیکار نشوند یا ارز از کشور خارج نشود (هرچند امروز هم برای تهیه قطعات بی کیفیت همین تولیدات داخلی این اتفاق دارد میافتد) پس چرا مراجع قانونی ورود به این بخش نمیکنند و مانع بیکاری صدها فروشنده و بنگاه اقتصادی کوچک نمیشوند؟
مگر نه اینکه هر بنگاه اقتصادی برابر با یک خانواده است و نابودی آن مساوی با از هم پاشیدگی خانوادههای افرادی است که به امید ایجاد یک فعالیت آزاد وارد بخش فروش شدهاند؟ این سکوت و این چشمپوشی هزینه سنگینی بر دوش اقتصاد و امنیت روانی و اجتماعی ما خواهد گذاشت که سالهای آینده شاهدش خواهیم بود.
امروز خود مراجع و مراکز دولتی مردم را به خریدهای مجازی هدایت میکنند؛ بیخبر از این مهم که اساس اقتصاد را بنگاههای محلی میسازند. کتابفروشان نیز در این بزنگاه از این موضوع آسیب دیدهاند. گاهی در مقابل اعتراضات ما جواب میدهند که خودتان هم وارد شوید و فروش اینترنتی داشته باشید.
اما اگر واقعبینانه امکان عملی شدن یک فروشگاه کتاب اینترنتی در شهرستان را بررسی کنیم، میبینم نخستین مساله تهیه کتاب از مرکز، سپس هزینه ارسال بار به دست فروشنده و بعد هزینه ارسال برای خریدار است. در صورتی که خریدار میتواند کالا را به شکل مستقیم از خود تولیدکننده بخرد و فقط در بدترین حالت یک هزینه ارسال پرداخت کند(گاهی در برخی خریدها هزینه ارسال با فروشنده است) و در زمان خیلی کمتر از خرید اینترنتی از فروشگاه محلی کالا به دستش برسد.
حالا شما خود قضاوت کنید کدام خریدار به فروشگاه اینترنتی محلی مراجعه میکند تا او کتابش را از تولیدکننده بخرد و بعد از یک هفته که به دستش رسید دوباره برای خریدار و مصرف کننده ارسال کند؟ این درحالی است که اگر خریدار کتاب در همان شهر باشد همان روز و اگر در شهرهای اطراف باشد طی یکی دو روز کتاب را با قیمت پایینتر(گاهی قیمت خرید کتابفروش) در زمانی کمتر میتواند کتاب را تهیه کند و در این میان هیچ اقبالی برای فروشگاههای محلی در این باب نیست.
نظر شما