انجام چنین تلاشهای پژوهشی اگر در مسیر صحیح علمی قرار گیرد، میتوانند لایههایی پنهان از زندگی، اندیشه و دنیای افراد و شخصیتهای اقوام مختلف در سالهای گذشته را برای نسل آینده به یادگار بگذارد. البته گاه احساس فردی و تعصب قومی بر محتوا غالب و مسیر متن از مدار پژوهندگی خارج میشود. اغلب اینگونه کتابها از تصاویر مختلف بهره مندند و بر جذابیت متن در ذهن و دنیای مخاطب بسیار تاثیرگذارند.
در استانها و مناظقی که بافت غالب اجتماعیشان بر قبیلهگرایی و ایل و عشیره تباری استوار است چنین آثاری با کمیت روبه روست و میزان استقبال از این گونه آثار بالاست. استان ایلام با توجه با تعدد بافت قبیلهای و ایلی و عشایری و تنوع گویشی و زبانی و لهجهای؛ نویسندگان، محققان و پژوهشگرانی در این حوزه کتابهای مختلفی نوشته و گردآوری کرده و لایههایی پنهان از اندیشه، نوع زندگی و رفتار و منش و ویژگیهای فردی و اجتماعی شخصیتهای نام آشنا را برای مخاطبان و علاقهمندان با تالیف و انتشار کتاب آشکار کردهاند.
کتاب «آسیه» متنی خواندنی و روان دارد. نویسنده با عنایت به شناخت مناسب از رویدادها، حوادث و شخصیتهای فرعی و اماکن و برهههای زمانی و تاریخی، آداب و رسوم و خرده فرهنگهای موجود، این اثر را نوشته و تلاش داشته خواننده را در لا به لای سطرهای کتاب با افراد و تاریخ و دنیای شخصیتهای کتاب آشنا و همراه کند.
البته بهتر بود نویسنده در ویرایش و بازنویسی، از تصاویر خانوادگی مرتبط با متن و اسناد و دستنوشتهها و نسخههای خطی خانوادگی (قابل انتشار) در بخشی جداگانه، استفاده کند تا اثربخشی متن بر خواننده و جذابیت بصری و همچنین همذاتپنداری خواننده با فضاهای تاریخی و همراهی با شخصیتهای کتاب، بهتر تقویت شود.
نکته بعد آنکه در این کتاب، اصطلاحات و تعابیر کُردی، بومی و نام اقوام و قبایل و مکانهایی وجود دارد، که ضروری است که اصول فنوتیک کلمات برای خوانندگانی که با تعابیر و اصطلاحات کردی آشنایی زیادی ندارند، رعایت و در بخش پایانی کتاب، نیز واژه نامه (کردی-فارسی) با شرح واژگان آورده شود.
این کتاب از پیشگفتار و بخشهایی همچون: ازدواج آسیه با جمشید بیگ، تولد فرزندان، مرگ خورشید خانم و ... تشکیل شده است.
نویسنده در بخشی از پیشگفتار کتاب چنین نوشته است:
«...در 140-150 سال پیش در دیار ما در منطقه پشتکوه قدیم (ایلام امروزی) کمتر زنی از آزادی و موقعیت اجتماعی بهرهمند بوده است. اگر هم خود را لایق و رشد و نمو دانسته مشوقی نداشته که بتواند در اجتماع آن روز ظاهر شود. غیر از نبود مشوق فاصله و بعد مکانی با دیگر شهرهای پیشرفته مانع از رشد و بالندگی آنها شده است از داشتن سواد علم و دانش محروم بوده و حتی نتوانسته اند به مکتب راه یابند. آنها با الفبای سواد بیگانه بوده اند اما در همان مقطع زمانی زنان میزیسته اند که منهای سواد و علم و دانش، به گونهای از خود لیاقت و کارایی نشان داده اند که در میان ایل و تبار خود سرآمد روزگار بودهاند. یکی از آن زنان که توانسته در شهر و دیار خود برجسته باشد «آسیه» مادربزرگ ما و همسر جمشیدبیگ بوده است.آسیه از همان اوان همسرداری، از آزادی مطلق برخوردار بوده است. توانسته با تیز فهمی و ذکاوت خود در زندگی بر دیگران تقدم یابد و با شناخت کامل و درک و فهم و وافر ابراز وجود نماید... آسیه به گونه ای رفتار نموده که توانسته خود را به تاریخ شفاهی زمان و روایت سینه به سینه بسپارد کسانی که او را میشناخته اند، از او به نیکی وخوشنام یاد نموده اند...»
نشر «رامان» در ایلام، با مدیریت علی روشنیزاده، کتاب «آسیه» نوشته: آفاق بختیاری را با ویراستاری محمدحسین بختیاری، در 1000 جلد و به قیمت 40 هزار تومان در 104 صفحه منتشر کرده است.
نظر شما