به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، در میان انبوه داستان‌ها و رمان‌های تاریخی که از گذشته تا کنون نگاشته شده، جای خالی بسیاری از موضوعات و وقایع مهم به چشم می‌خورد. از جمله این وقایع، جریان وقف و پدیدآمدن فرقه‌ای به نام واقفیه است که شاید به جرئت بتوان گفت تا به امروز رمانی صرفاً به این موضوع و تحلیل ابعاد مختلف آن اختصاص نیافته است.

در منابع ارزشمندی همچون الغیبة و اختیار معرفة الرجال طوسی، علل الشرایع شیخ صدوق، الارشاد شیخ مفید، اعلام الوری طبرسی و ... به دلایل و عوامل انحراف واقفیه اشاره شده است. این منابع مهم‌ترین عامل انحراف را انباشتِ ثروت نزد وکلای امام‌کاظم علیه‌السلام می‌دانند که بعد از شهادت حضرت، ادعای قائمیت را مطرح کردند و برای اینکه بتوانند اموال را نزد خودشان حفظ کنند، از بیعت با امام‌رضا عليه‌السلام سر باز زدند.

البته وجود بعضی روایات که فهم آن‎ها دشوار بود نیز به این قضیه دامن می‌زد؛ اما همه این‎ها ناشی از سوء برداشت بودند. از طرفی، عامل اصلی انحراف سران واقفیه، نفهمیدن یا بدفهمیدن احادیث و روایات ائمه علیهم‌السلام نبود، بلکه سران واقفیه با این ترفند به جذب و به عبارتی درست‌تر، به منحرف کردن شیعیان پرداختند؛ به این معنا که افرادی همچون زیاد بن مروان قندی به خاطر سوء برداشت از احادیث شریف منحرف نشدند، بلکه انگیزه آن‎ها همان حفظ اموال بود، اما با شبهاتی که ایجاد می‎کردند و به احادیث مشکوک استناد می‌کردند، می‌توانستند مردم را با خود همراه سازند.

در منابع مختلف از آثار شیعیان به این شبهات پاسخ داده شده. به عنوان مثال مهم‌ترین دستاویز واقفیه برای اثبات ادعای خود، وجود این حدیث از امام‌صادق علیه‎السلام بود که می‎‌‌‌‌‌فرمود: «امام را جز امام بعدی کسی غسل نمی‌دهد». شیخ صدوق در عیون اخبار الرضا به تفصیل به دفع این شبهه می‎‌پردازد و آن را با دلایل منطقی و متقن رد می‌کند. در این کتاب بیان شده که اولاً واقفیه دلیلی مبنی بر اینکه کس دیگری بدن مطهر امام را غسل داد، ندارند و چه‌بسا خود حضرت رضا علیه‌السلام این کار را کرده باشد. الله اعلم.

در ثانی امام‌صادق نفرمود: هرکس امام را غسل بدهد، حتماً او امام است یا اینکه امامت کسی که امام قبلی را غسل ندهد، باطل می‌شود، بلکه نهی فرمود از اینکه این مهم را کس دیگری انجام دهد. شیخ مفید نیز در کتاب ارزشمند الارشاد در رد این شبهه می‌فرماید این حدیث در حالت عادی صادق است، نه در شرایط اضطراری همچون زمان شهادت امام‌ کاظم در محاصره و حبس حکومت طاغوتی.

فاطمه الیاسی که پیشتر با نام «تونل سوم» شناخته شده بود، این بار سراغ موضوع متفاوتی رفته و پس از مطالعه و بررسی منابع تاریخی، آن‎ها را در قالب رمان «من خواب دیده‌ام» به رشته تحریر در آورده تا بخشی از تاریخ را پوشش دهد که در عرصه رمان کمتر بدان پرداخته شده بود. ما در این اثر با تحقیق و مقاله علمی یا کتاب تاریخی مواجه نیستیم، بلکه رمانی پیش رویمان است که مانند بسیاری از رمان‌های تاریخی دیگر، عناصر داستان در آن گرد هم آمده‎اند و روایتی خلق کرده‌اند که ریشه در تاریخ و واقعیت دارد.

این اثر که در ژانر رئال نوشته شده، از سبک کلاسیک داستان‌نویسی و خلق شاه‎پیرنگ پیروی می‌کند. داستان با دو شخصیت محوری که زاویه دید متفاوتی دارند، شکل می‌گیرد. دو شخصیتی که برخورد چندانی با هم ندارند و بیش از یکی دو بار در تمام طول رمان با هم مواجه نمی‌شوند.

«نسیبه» که در اصطلاح سیاسی و جاسوسی امروز با عنوان «پرستو» شناخته می‎شود، زنی است زیبا و آموزش‌دیده که برای به انجام رساندن مأموریتی، مجبور می‎شود خانه و زندگی و کودک نوپایش را رها کند و راهی کوفه شود. اتفاقاتی که زیر پوست شهر در جریان است، از چشمان تیزبین نسیبه دور نمی‌ماند؛ اما تیزبینی برای برنده شدن در بازی سیاست کافی نیست.

«حیان» نقطه‎ مقابل «نسیبه» است. داستان نسیبه با سفر آغاز می‌شود و داستان حیان با سفر پایان می‌‎پذیرد. او که خود در گذشته از قماش اراذل بود و چشمش را در این راه از دست داده بود، حال برای دیدن یک دست‌نوشته از امامِ زمانش حتی حاضر است جان خود را فدا کند.

داستان پر است از این تقابل‎ها و تضادها، خوبی‌ها و بدی‌ها، زشتی‌ها و زیبایی‌ها؛ اما شخصیت‌ها در این رمان، سفید یا سیاه نیستند. خوب مطلق معنایی ندارد و بد مطلق جایگاهی. به همین دلیل است که شخصیت‌ها مورد قضاوت قرار نمی‌گیرند. گویی هرکدام چند صباحی روی صحنه می‌آیند و اعمال و تصمیمات خود را به اجرا می‌گذارند تا خواننده، خود عاقبت آن‎ها را ببیند.

رمان «من خواب دیده‌‎ام» اولین رمان تاریخی است که محور اصلی بحث خود را به جریان واقفیه یا همان فرقه‎ ممطوره اختصاص داده و علل و انگیزه‌های این فرقه را با بیانی داستانی و زبانی شیوا به رشته‎ تحریر درآورده‌است. «من خواب دیده‌ام»، نوشته فاطمه الیاسی در 314 صفحه، با شمارگان 1000 نسخه و با قیمت 61500 تومان توسط شرکت چاپ و نشر بین‌الملل به‌تازگی روانه بازار شده‌است.

قرار است مراسم رونمایی از این کتاب، با حضور نویسنده، شنبه 13 آذر، ساعت 16 در فروشگاه کتاب بین‌الملل واقع در ضلع شمال شرقی میدان فلسطین برگزار شود. در این مراسم هادی خورشاهیان، مسئول واحد نظارت بر ضوابط چاپ و نشر کتاب کودک و نوجوان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مؤلف آثاری چون «برهنه در برهوت»، «دختری که نبود» و «فرشته‌ای در تانک» سخنرانی خواهد کرد.