به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا) در کردستان، برنامه انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران هر ساله با مشارکت شهرهای سراسر کشور و با هدف ترویج فرهنگ مطالعه بر اساس ظرفیت‌های بومی هر منطقه برگزار می‌شود. امسال در هفتمین برنامه پایتخت کتاب، پس از پایان یافتن مرحله اول داوری و در نظر گرفتن شاخص‌هایی چون بهره‌گیری از مشارکت و ایجاد همگرایی میان نهادها و سازمان‌های دولتی، استفاده از مشارکت همگرایانه صنایع محلی، سازمان‌های خصوصی و مردم‌نهاد، بهره‌گیری از مشارکت همه اجزای نشر، توجه به طیف وسیعی از مخاطبان، وجود ظرفیت‌ها و زیرساخت‌های اولیه برای فعال شدن در حوزه ترویج کتاب‌خوانی، کیفیت ارائه و رعایت اصول برنامه‌نویسی در نگارش طرح‌ها و برنامه، تناسب با نیازهای محلی، ارزش‌های دینی و ملی، خلاقیت، ابتکار و نوآوری، قابلیت و ضمانت اجرا، پنج شهر به‌ عنوان شهرهای راه یافته به مرحله ‌نهایی این طرح معرفی شدند؛ شهر سنندج یکی از پنج نامزد راه یافته به مرحله نهایی است.

سنندج که پیشتر به عنوان یکی از ۳۶ شهر حاضر در مرحله نیمه نهایی هفتمین برنامه انتخاب و معرفی پایتخت کتاب ایران معرفی شده بود، حالا در کنار اِوَز، نجف‌آباد، بم و سمنان، برای کسب این عنوان رقابت می‌کند.

به بهانه این موفقیت و با هدف معرفی ظرفیت‌ها و توانمندی‌های شهر سنندج برای کسب این عنوان با مدیر‌کل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان و شهردار سنندج به گفت‌وگو نشتیم که ماحصل آن را در ادامه می‌خوانید.

در زمینه نشر کتاب کُردی، سنندج گوی سبقت را از اقلیم کردستان ربوده است
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان در گفت‌وگو با خبرنگار ایبنا با بیان اینکه در کردستان نویسندگان و مترجمین بزرگی در خدمت به فرهنگ و هنر این مرز و بوم ظهور و بروز جهانی داشته‌اند، گفت: در چند دهه اخیر جهش بزرگی در تولید کتاب و آثار مکتوب در کردستان آغاز شده است؛ قبلاً مرجعیت کتاب‌ها و آثار به زبان کُردی متعلق به اقلیم کردستان عراق بود ولی در حال حاضر با وجود ناشران و نویسندگان برجسته و اصحاب فرهنگ و هنر استان و مناطق کردنشین غرب کشور، این مرجعیت به کردستان و مناطق کردنشین غرب کشور برگشته است.

عبیدالله رستمی با ارائه آماری از وضعیت صادرات کتاب به اقلیم کردستان عراق، گفت: در سال گذشته 765 عنوان کتاب در شمارگان 734 هزار جلد به کردستان عراق صادر شده است.

وی درباره نخبگان و مترجمین برجسته کُرد که به زبان فارسی و ادبیات کُردی خدمت کرده‌اند، گفت: مرحوم ابراهیم یونسی مترجم و نویسنده برجسته 80 عنوان کتاب در موضوعات ادبیات و تاریخ سیاسی به جامعه ایران تقدیم کرده است. همچنین مرحوم محمد قاضی نیز یکی از نخبگان مترجم کُرد که با ترجمه شاهکارهای ادبیات جهانی خدمت شایان توجهی به زبان و ادبیات فارسی و کُردی ارائه کرد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان تاکید کرد: یکی از نخبگان اخیر کُرد که مورد تایید مقام معظم رهبری هستند و گل سرسبد حوزه کتاب و آثار مکتوب بودند، ماموستا عبدالرحمن شرفکندی متخلص به هژار بود که با ترجمه کتاب قانون در طب ابن سینا به زبان فارسی و ترجمه قرآن کریم به زبان کُردی خدمت شایان توجهی به ایران و زبان فارسی کرد.

رستمی ضمن اشاره به نویسندگان معاصر این منطقه از ایران زمین، عنوان کرد: عطا نهایی نویسنده برجسته معاصر کُرد با آخرین اثر داستانی خود تحت عنوان «آخرین روزهای زندگی هلاله» برنده جایزه ویژه مهرگان ادب کشور شد. این کتاب به زبان فارسی نیز ترجمه شده است.
 

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کردستان همچنین گفت: در این چند سال اخیر همایش‌ها و برنامه‌های فرهنگی با موضوع کتاب از جمله همایش مترجمین کُرد با تاکید بر آثار ابراهیم یونسی که بازتاب جهانی نیز داشت، در شهر سنندج برگزار شد. همچنین ابتکارات و برنامه‌های فرهنگی حوزه کتاب به صورت ویژه در حال برنامه‌ریزی اجرا است.

وی اضافه کرد: علاوه بر موارد مذکور ما در کردستان پایگاه خبری تخصصی ویژه معرفی کتاب‌های منتشر شده در سراسر جهان به زبان کُردی داریم که در آخرین تعیین ضریب کیفی یکی از پایگاه‌های فعال و برتر کشور معرفی شد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی کردستان در خصوص روستاها و شهرهای دوستدار کتاب استان گفت: در کردستان در نقطه صفر مرزی روستاهایی داریم که اکثراً امرار معاش مردم آنها از طریق کولبری است اما این دو روستا، سردوش و ینگیجه در شهر مریوان در چند سال اخیر با طرح‌های خلاقانه جزو روستاهای دوستدار کتاب در سطح کشور معرفی شده‌اند.

رستمی یادآوری کرد: ما در استان با همکاری نهادهای عمومی و سازمان‌ها و ادارات دولتی و بخش خصوصی برنامه و فعالیت‌های خلاقانه‌ای برای توسعه کتاب و ترویج فرهنگ کتابخوانی تدوین و تدارک دیده‌ایم که با این برنامه‌ها سنندج به واقع شایسته اعطای عنوان پایتخت کتاب در ایران است.
  
ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی در بستر فضاهای شهری و محیطی سنندج
شهردار سنندج هم در گفت‌وگویی با خبرنگار ایبنا به بهانه راهیابی این شهر به جمع شهرهای نامزد هفتمین دوره طرح پایتخت کتاب ایران، با اشاره به ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های این شهرستان در ترویج و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی، گفت: از تمام ظرفیت‌ها و پتانسیل شهر سنندج در جهت ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی بهره گرفته می‌شود.

سید انور رشیدی با اشاره به جایگاه کتاب و کتابخوانی در شهر سنندج اظهار کرد: جایگاه کتاب در بین خانواده‌های سنندجی و استان کردستان سابقه تاریخی دارد و قطعاً وجود نویسندگان، شاعران، ادبا، بزرگان و مفاخر استان نشانه جایگاه بلند و رفیع کتاب است.
 
وی ادامه داد: مجموعه شهرداری سنندج به عنوان خدمتگزار مردم قطعاً تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد که ادامه‌دهنده راه اساتید، نویسندگان، اُدبا و ماموستایان کُرد در ارج نهادن به جایگاه کتاب باشد و با آنچه در پتانسیل شهرداری است، وظیفه خود می‌داند که در راستای خدمت به مردم انجام دهد.

شهردار سنندج با بیان اینکه سنندج امروز در جایگاهی قرار دارد که جزو پنج نامزد پایتخت ‌کتاب ایران است، افزود: این مهم به واسطه اهمیت دادن به کتاب و کتابخوانی به دست آمده است و شهرداری این آمادگی را دارد که جدا از فعالیت‌هایی که در گذشته در این راستا صورت گرفته، ادامه‌دهنده این برنامه‌ها باشد و بتوانیم از فضای فیزیکی شهر سنندج مثل پارک‌ها، میادین، بوستان‌ها و معابر با تولید و نصب اِلِمان‌ها و فضاسازی محیطی با بهره گرفتن از تمام زوایای هنر، مروج فرهنگ کتابخوانی در سطح شهر باشیم.

رشیدی، حمایت مادی و معنوی از نویسندگان، ناشران و ادبای شهر سنندج، راه‌اندازی کتابخانه‌های عمومی در مناطق کم‌برخوردار شهری با همکاری ادارات و دستگاه‌های فرهنگی، بهره‌مندی از توان و پتانسیل مساجد در تاسیس کتابخانه و تقویت کتابخانه‌های عمومی مساجد، بهره‌گیری از مشارکت دستگاه‌های متولی کتاب با برگزاری برنامه‌های فرهنگی، نصب اِلِمان‌های نویسندگان در فضاهای محیطی را از جمله برنامه‌های شهرداری در کسب عنوان پایتخت کتاب ایران برشمرد.
 

وی همچنین اضافه کرد: نصب اِلِمان سردیس بزرگان و نویسندگان، نامگذاری میادین، پارک‌ها و پروژه‌های عمرانی آینده به نام کتاب‌ها و نویسندگان و شاعران بزرگ، اختصاص فضای محیطی و فیزیکی از جمله بیلبوردها و فضای تبلیغاتی شهری به امورات فرهنگی و ترویج کتاب و کتابخوانی از دیگر برنامه‌های شهرداری برای کسب عنوان پایتختی کتاب ایران است.
 
شهردار سنندج از حمایت این مجموعه از کتابخانه‌های کودک‌محور به صورت زیرساختی خبر داد و افزود: راه‌اندازی باشگاه کتابخوانی کودک در شهر سنندج از جمله برنامه‌های پیش‌بینی شده حوزه فرهنگی شهرداری است و بنا داریم با اجرای برنامه‌های قصه‌خوانی برای کودکان با توجه به بیماری کرونا در فضاهای باز شهری مثل بوستان‌ها و پارک‌ها اوقاتی خوشی را برای آنها رقم بزنیم.

رشیدی در پاسخ به سوالی درباره کتابخانه پارک آی. تی سنندج هم گفت: با توجه به توافقنامه شهرداری سنندج با کانون بازنشستگان، این پارک به خانه امید اختصاص داده شده است و کتابخانه آن نیز عمومی است و جدای از آن در طبقه اول ساختمان شورای شهر سنندج نیز کتابخانه عمومی برای آحاد مردم اختصاص یافته است.

وی به توسعه رویدادهای فرهنگی برون مرزی نیز اشاره و اظهار امیدواری کرد با برگزاری فستیوال‌ها، بهره‌گیری از ظرفیت‌های اقلیم کردستان عراق و مبادلات فرهنگی بتوانیم با هدف حمایت از چهره‌های فرهنگی در راستای کتاب و کتابخوانی همکاری داشته باشیم.

شهردار سنندج با بیان اینکه پیاده‌راه فردوسی سنندج نیز زمینه‌ و ظرفیتی برای پررنگ‌ترشدن رویدادهای فرهنگی است، عنوان کرد: تجلیل از نویسندگان، شاعران و چهره‌های فرهنگی، رونمایی از کتاب، اجرای برنامه‌های باشگاه‌ کتابخوانی کودک در فضای پیاده‌راه فردوسی با حضور کودکان و نوجوانان، راه‌اندازی نمایشگاه کتاب و فروشگاه دائمی کتاب با همکاری نهاد کتابخانه‌های عمومی با توجه به وجود ساختمان کتابخانه عمومی در مسیر این پیاده‌راه، از دیگر برنامه‌های پیش‌بینی شده شهرداری در ترویج و توسعه فرهنگ کتاب و کتابخوانی سنندج است.

رشیدی در خاتمه یادآوری کرد: با توجه به اینکه شهر سنندج جزو پنج شهر نامزد هفتمین دوره پایتخت کتاب ایران است، در صورتی که موفق به کسب این عنوان شود، مجموعه شهرداری سنندج این آمادگی را دارد که در استان تهران مروج رویدادهای فرهنگی از جمله معرفی نویسندگان، شاعران، رونمایی از کتاب و .. در سطح ملی باشد.