به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، فروغ فرخزاد بی شک یکی از قلل شعر معاصر و از افتخارات ادبی مشرق زمین است که توانست در دورانی که بخش قابل توجهی از جامعه شاعران را مردان تشکیل می‌دادند، به عنوان بانویی آوانگارد در عالم ادبیات مطرح شود و طرحی نو دراندازد. هشتم دی ماه، زادروز فروغ شعر معاصر فارسی بهانه‌ای شد تا دقایقی در گفت‌وگو با فاطمه طارمی، شاعر، نویسنده و پژوهشگر ادبی نیم نگاهی بر اندیشه و شعر فروغ داشته باشیم.
طارمی در گفت‌وگو با ایبنا از فروغ به عنوان آوانگاردترین شاعر معاصر یاد کرد و گفت: فروغ هم عصر شاعرانی چون سهراب، نیما و ابتهاج و در عین حال آوانگاردترین آنها بود؛ چراکه چارچوب‌ها و موانع پیش روی خود را در جامعه بسته زمانه‌اش شکست و طرحی نو را به منصه ظهور رساند. در آن دوران جامعه مردسالار بود و شاعران مرد از نظر فرهنگی آزادی بیشتری در ابراز عقاید داشتند و زنان در محدودیت و حصار بودند. فروغ توانست با شعر و جسارت قابل تحسینش این حصارها و محدودیت‌ها را از میان بردارد.
این پژوهشگر ادبی با اشاره به چند بُعدی بودن فعالیت‌های متنوع فرهنگی فروغ افزود: فروغ غیر از شاعری، فیلمساز، نویسنده و بازیگری موفقی نیز بود. همچنین در بررسی نامه‌های شخصی وی از جمله نامه‌هایش به همسرش شاپور درمی‌یابیم که به زیبایی و در ساده‌ترین شکل ممکن به روایت زندگی می‌‌پرداخت و آن فروغ راوی نامه‌ها همان بود که تولدی دیگر را سرود. به عبارتی فروغ همان گونه که می‌زیست شعر می‌گفت.
وی تاکید کرد: اغلب شاعران به گونه دیگری هستند و اشعارشان سنخیتی با خود واقعی آنها ندارد. همین نزدیک بودن شعر فروغ به حقیقت زندگی در رستگاری و عاقبت بخیری وی به تعبیر مقام معظم رهبری تاثیر داشته است.
طارمی همچنین بر تسلط و آشنایی کامل فروغ با ادبیات کلاسیک فارسی تاکید کرد و افزود: در جای جای اشعار فروغ با مفاهیمی مشابه در اشعار ناصرخسرو و حافظ و دیگران برخورد می‌کنیم که نشان دهنده آشنایی و تسلط فروغ بر شعر کهن فارسی است. به عنوان نمونه فروغ در جایی تاکید می‌کند «هیچ صیادی در جوی حقیری که به مرداب می‌ریزد مرواریدی صید نخواهد کرد» که این جمله در معنای کلی این پیام را القا می‌کند که برای رسیدن به حقیقت نباید به امور سطحی دل ببندیم. سنایی نیز در همین مضمون آورده «ماهی از تابه صید نتوان کرد».
وی عنوان کرد: از سوی دیگر فروغ فرخزاد در اشعارش تلاش می‌کرد، زندگی را با تمام واژگانی که زیسته وارد شعر کند و حتی واژگانی را که از جنس شعر نبودند وارد شعر و بازآفرینی کرد.
این شاعر با اشاره به جامعه مردسالار دوران فروغ گفت: در دورانی که فروغ می‌زیست، جامعه مردسالار و ادبیات نیز مردسالار بود ولی فروغ با پیشرو و آوانگاردبودن یعنی به نوعی بدعت‌گذاری در واژگان و اشعارش توانست در شعر، فرزند زمان خود شود و تصاویری را از واژگان مستعمل در جامعه بسازد که جذابیت و تازگی عجیبی داشت. فروغ بانویی نوآور و خلاق بود که توانست در عصری که به زنان اجازه نمی‌دانند حتی همگام با برادر و پدرشان باشند، قدرت شاعری و کمال زنان را به نمایش بگذارد و حرکت‌های ادبی جدیدی را خلق کند.
این پژوهشگر ادبی به اخلاق‌مداری فروغ نیز اشاره کرد و افزود: فروغ در بیان مشکلات جامعه در ابعاد مختلف جانب ادب و اخلاق را نگه می‌داشت و همین عامل نیز در عاقبت‌بخیری وی به تعبیر مقام معظم رهبری موثر بوده است. به عنوان یک زن شاعر می‌گویم که پس از فروغ بانوان شاعر بسیاری ظهور کردند ولی به نظرم هیچ یک نتوانستند به قدرت ادبی و کمال هنر وی برسند.
چهارشنبه ۸ دی ۱۴۰۰ - ۱۲:۲۲
نظر شما