به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پنجمین «نشست تخصصی اصطلاح‌شناسی» مرکز نشر دانشگاهی با سخنرانی فرزانه سخایی، عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی، با موضوع «نقشه‌های مفهومی در واژه‌گزینی» 8 دیماه 1400 برگزار شد.

 سخایی گفت: واژه‌‎‎گزینی و اصطلاح‌‎‎شناسی و مدیریت اصطلاحات، پیش‌‎‎شرط ارتباطات تخصصی و فنی و انتقال دانش است.

وی افزود: اصطلاح‎‎‌شناسیِ حرفه‌ای و کارآمد جنبه‎‎‌های مثبت بسیاری به‎‎‌همراه دارد، چراکه خطاهای کمتری را موجب می‌‎‎شود؛ علاوه بر این در برقراری ارتباط‎‎، تسهیل ارتباطات، بهبود کیفیت در تألیف متون‎‎، ایجاد تأثیرات مثبت بر ترجمه و بهبود جریان کار دبیزش (مستندسازی) موثر است.

عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی ادامه داد: اصطلاح‌‎‎شناس باید از مهارت‎‎‌ها و دانش‌های خاصی برخوردار باشد. به‌‎‎نظر می‎‎‌رسد آشنایی با ترسیم نقشه‎‎های مفهومی نیز مهارتی است که به اصطلاح‎‎‌شناس در تهیه شبکه مفهومی که نقش کلیدی در کار واژه‎‎‌گزینی دارد یاری می‎‎‌رساند. در حقیقت نقشه مفهومی ابزاری نگاشتاری برای سازماندهی و بازنمود دانش است که روابط معنادار میان مفاهیم را با استفاده از گره‎‎‌ها و خطوط پیونددهنده‎‎(پیوندی) که برچسب‌‎‎گذاری می‎‎‌شوند نشان می‎‎‌دهد. نوعی بازنمایی دانش برای توسعه طرح‎‎های ذهنی یا نقشه‎‎‌های ذهنی است که به‎‎عنوان مرجعی برای اقدامات و تفکرات آینده عمل می‌‎‎کند. نقشه مفهومی در مراحل مختلف آموزش، از طراحی و تهیه محتوای برنامه درسی گرفته تا مرحله اجرا و ارزشیابی قابل استفاده است.

وی افزود: بنابراین تهیه نقشه‎‎ مفهومی در کنار دیگر فعالیت‌‎‎های واژه‌‎‎گزینی می‌‎‎تواند،
 شیوه ارايه واژه‎‎‌های مصوب را علاوه بر نمایش الفبایی به‎‎‌صورت نگاشتاری و شبکه مفهومی برای متخصصان هر حوزه امکان‎‎‌پذیر سازد؛ همچنین به‎‎‌دلیل دیداری‎‎‌سازی مفاهیم، متخصصان هر حوزه راحت‎‎‌تر می‌توانند معادل‎‎‌های انتخابی فرهنگستان را بپذیرند یا راحت‎‎‌تر آن‌ها را مورد نقد قرار دهند و کاستی‌‎‎‎‎های آن‌ها را سریع‎‎‌تر شناسایی کنند

عضو هیات علمی فرهنگستان زبان و ادب فارسی اداهم داد: تهیه نقشه‎‎ مفهومی در کنار دیگر فعالیت‌‎‎های واژه‌‎‎گزینی می‌‎‎تواند مقدمه‎‎‌ای برای تهیه شبکه‎‎‌های معنایی، هستی‌‎‎شناسی‎‎‌ها و در آموزش اصطلاحات تخصصی هر حوزه بسیار کارآمد باشد.

سخایی گفت: آنچه استفاده از نقشه‎‎‌های مفهومی را محدود می‌‎‎سازد، یکی زمان‎‎بر بودن و دیگری دشواری ارزیابی نقشه‎‎‌های مفهومی مختلف است. چراکه حتی یک متخصص نیز نمی‎‎‌تواند به‎‎‌طور قطعی بگوید که یک نقشه مفهومی درست، چگونه است.

نشست‌های اصطلاح‌شناسی و واژه‌گزینی چهارشنبه هر هفته با همکاری مرکز نشر دانشگاهی، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، و انجمن زبانشناسی ایران برگزار می‌شود. اطلاعات بیشتر درباره این نشست‌ها در سایت مرکز نشر دانشگاهی(www.iup.ac.ir)  موجود است.