به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، روزهای مهم، کتاب‌های مهم می‌خواهند. یکی از این روزهای مهم، سالروز پیروزی انقلاب اسلامی است و پیشرفت‌های روزافزون این انقلاب نیز باعث می‌شود، اهمیت این روز بیشتر و بیشتر شود.
 
کتاب‌های زیادی درباره انقلاب اسلامی نگاشته شده، اما این‌بار به سراغ محمد حقی؛ دانش‌آموخته حوزه علمیه، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی البرز و نویسنده کتاب «انقلاب اسلامی، مبانی و ویژگی‌ها» رفته‌ایم که ماحصل این گفتگو را می‌خوانید.
 
درباره کتاب «انقلاب اسلامی، مبانی و ویژگی‌ها» و موضوعات مطروحه در آن توضیح بفرمایید.
کتاب «انقلاب اسلامی، مبانی و ویژگی‌ها»، برگرفته از مقالات علمی پژوهشی و کتاب‌های منتشر شده در این زمینه است و به مباحثی ازجمله ماهیت انقلاب اسلامی، ضرورت حکومت اسلامی، مبانی فلسفی فقهی و عرفانی انقلاب اسلامی، نظریه انقلاب اسلامی، نظریه ولایت فقیه، پیشینه، دلایل عقلی و نقلی، شرایط ولی فقیه و مفهوم ولایت مطلقه فقیه، عوامل پیروزی انقلاب اسلامی، مردم‌سالاری اسلامی، اهداف فرهنگی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی انقلاب اسلامی، ویژگی‌های ممتاز انقلاب اسلامی و مقایسه انقلاب اسلامی با دیگر انقلاب‌های جهان می‌پردازد.
 
نحوه جمع‌آوری اطلاعات چگونه بود؟
این کتاب ازجمله طرح‌هایی بود که در قالب برنامه‌های چهل‌سالگی انقلاب اسلامی اجرا شد و بنده موظف شدم که کتابی در این زمینه تدوین کنم. فرایند تدوین این اثر طولانی بود. کارگروه‌های مختلف با حضور متخصصان و کارشناسان تشکیل و جلسات تخصصی برگزار شد تا سرفصل‌هایی که برای کتاب در نظر گرفته می‌شود، جامع باشد و از منابع معتبر بهره گرفته شود. در نهایت این کار ذیل عناوین متعدد و فصول مختلف انجام شد.
 
در این کتاب سعی شده، مبانی نظری انقلاب اسلامی و دیدگاه‌ها و نظریاتی که در جامعه اسلامی مطرح است، مورد بررسی قرار گیرد. همچنین به اهداف انقلاب اسلامی و ویژگی‌های آن پرداخته شده و تدوین این اثر با توجه به  آثار علمی و پژوهشی چه کتب و چه مقالات صورت گرفته است. کتاب «انقلاب اسلامی، مبانی و ویژگی‌ها» تاکنون دو مرحله به چاپ رسیده و به زبان‌های مختلف از جمله فرانسوی، انگلیسی، روسی، اسپانیولی و سواحلی ترجمه شده است.
 
در ترجمه‌هایی که صورت گرفته آیا محتوا تغییری داشته است؟
این کتاب با نگاه بین‌المللی تدوین شده؛ یعنی نگاهش این بوده که انقلاب اسلامی برای افراد خارج از کشور معرفی شود و چون از ابتدا نگاه بین‌المللی در انتشار این اثر بوده، با ترجمه آن، تغییری در محتوا صورت نگرفته است. به هرحال بحث‌های مطرح شده برای افرادی که منابع داخلی را مطالعه کرده باشند، شاید تازگی نداشته باشد، ولی چون با نگاه بین‌المللی منتشر شده و ویژه افرادی که می‌خواهند با اهداف و اندیشه‌های انقلاب اسلامی آشنا شوند، نگاشته شده، طبیعتا در ترجمه هم تغییری در محتوا رخ نداده است.
 


برای مخاطب جهانی که با مفاهیم انقلاب ما آشنا نیست برقراری ارتباط با این کتاب تا چه اندازه ممکن است؟
در این اثر سعی شده ضمن تعریف انقلاب اسلامی، اهداف و نظریه‌های مختلف پیرامون آن مورد بررسی قرار گیرد. درواقع مباحث در کتاب به‌گونه‌ای مطرح شده که به افرادی که شناختی از جامعه و انقلاب اسلامی ما ندارند، بگوییم که امام(ره) و رهبر معظم انقلاب اسلامی چه مبانی نظری داشته و دارند و سعی کردیم مباحث انقلاب را برای افرادی که هیچ شناختی از ایران، انقلاب اسلامی و امام(ره) ندارد، ملموس‌تر و به تناسب نگاه‌ها در عرصه بین‌المللی با توجه به تبلیغاتی که صورت گرفته به خوبی با زبان، ادبیات و پیش‌فرض‌های خودشان معرفی کنیم.

اولویت این اثر چیست؟ اقناع افکار عمومی یا جامعه نخبگانی؟
بحث‌های کتاب مقداری تخصصی است. البته مخاطب عام هم می‌تواند داشته باشد، اما چون منابعی که استفاده شده و ادبیاتی که در اثر بکار برده شده با نگاه نخبگانی بوده، به نظر می‌رسد بیشتر مورد توجه مخاطب تحصیل‌کرده، دانشگاهی و نخبگانی قرار گیرد، ولی این‌طور هم نیست که مخاطب عام نتواند با آن ارتباط برقرار کند. درواقع اولویت جامعه نخبگانی بوده، اما برای افرادی هم که علاقه و انگیزه دارند که درباره انقلاب اسلامی مطالعه کنند، مناسب خواهد بود.
 
«انقلاب اسلامی، مبانی و ویژگی‌ها» از محتوای بسیار غنی و مستند برخوردار است، از چه منابعی برای تألیف این اثر استفاده کردید؟
برای تدوین این اثر، قرار نبود که فی‌البداهه کاری را انجام دهیم و در عنوان کتاب هم اگرملاحظه کنید، می‌بینید که آورده‌ایم برگرفته از آثار موجود، بنابراین بنده چندماهی درباره آثاری که پیرامون مبانی و ویژگی‌های انقلاب نگاشته شده، تحقیق کردم، به این موضوع متمرکز شدم، مقالات علمی و تخصصی بویژه پیرامون مبانی انقلاب اسلامی، اندیشه سیاسی امام(ره)، اندیشه سیاسی رهبر معظم انقلاب اسلامی، مقالات علمی و تخصصی و منابع آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها را مطالعه و ارزیابی کردم و ذیل عناوینی که مصوب شد با استفاده از مقالات، این اثر تدوین شد.
 
در نگارش اثر سعی کردیم فصول ادغامی باشد، به عنوان مثال، در فصل اول با عنوان «مبانی نظری» از یکی از مقالات تخصصی استفاده شده، در بحث نظریه‌های انقلاب از مقالات دیگر استفاده کرده‌ایم، همچنین در بحث «ولایت فقیه» از آثار امام خمینی(ره) بهره گرفته شده است. در رابطه با اهداف انقلاب اسلامی که بنده چند کتاب قبل از این نگاشته‌ام از جمله کتاب «فلسفه انقلاب اسلامی» که یک فصل آن با عنوان اهداف و آرمان‌های انقلاب اسلامی است که فصل پنجم این کتاب را برگرفته از فلسفه انقلاب نگاشته‌ام. یعنی در تدوین این اثر، هم از عصاره و چکیده مقالات و هم آثار و کتبی که بخشی آموزشی و بخشی پژوهشی است استفاده کرده‌ایم و در اول فصول آورده‌ایم که این فصل برگرفته از چه منابعی است.
 
در انتشار این اثر سعی کرده‌ایم در عین حال که رعایت امانتداری صورت گرفته باشد، اشاره‌ای به نویسنده و اثری که از آن استفاده شده، بشود و دخل و تصرف‌هایی که صورت گرفته مشخص باشد که هم از نویسنده حقی ضایع نشود و هم مخاطب که اثر را مطالعه می‌کند، بداند این مطالب برگرفته از کدام آثار است.

آیا شرایطی ایجاد شده که این اثر به مدارس و دانشگاه‌ها نیز راه یابد؟
در مراسم مختلف مثل همایش‌های علمی، بویژه پیرامون انقلاب و ایام دهه فجر دیده‌ام که کتاب در بین شرکت‌کنندگان توزیع شده، همچنین با توجه به اینکه اصل تدوین اثر در پژوهشگاه جامعة‌المصطفی العالمیه صورت گرفته، در بخش‌های پژوهشی و آموزشی این مرکز استفاده می‌شود، اما این‌که به‌عنوان متن درسی و آموزشی مورد بهره‌برداری قرار گیرد، این‌گونه نبوده، اما به‌صورت کمک‌آموزشی و پژوهشی با توجه به چاپ‌های متعدد مورد استفاده قرار گرفته است.
 
متأسفانه با کمبود آثار فاخر در حوزه انقلاب اسلامی مواجه هستیم، نظرتان در این زمینه چیست؟ آیا دلیل آن را در کم‌کاری نویسندگان می‌دانید یا عدم علاقه مخاطب؟
آثار فاخر در حوزه انقلاب اسلامی کم نیستند، اما از سطح انتظارمان در این زمینه فاصله داریم. درواقع با توجه به اینکه آثار کلیشه‌ای و بازاری با ‌عنوان انقلاب اسلامی زیاد منتشر شده و در سایت‌های مختلف مشاهده می‌کنید که این آثار پررنگ‌تر هستند که با پررنگ‌شدن این آثار، آثار فاخر به حاشیه می‌روند و دیده نمی‌شوند، ولی این‌گونه نیست که بگوییم پیرامون انقلاب اسلامی آثار فاخر وجود ندارد یا کم است.
 
اساتید مختلفی پیرامون موضوع انقلاب اسلامی فعالیت می‌کنند و آثار متنوعی برای افرادی که انگیزه داشته باشند، پیرامون انقلاب اسلامی مطالعه کنند، وجود دارد، اما چون جنبه کلیشه‌ای آثار پررنگ شده و بعضا مباحث تکراری در سال‌های متمادی منتشر شده، آثار فاخر را به حاشیه رانده است.
 
من با سابقه 12 سال فعالیت در این حوزه، احساس می‌کنم، آثار خوبی در در رابطه با انقلاب اسلامی وجود دارد، ولی طبیعتا با سطح انتظارات فاصله زیاد است و باید بیشتر و بهتر از این‌ها باشد و البته نیاز است، افرادی که در زمینه آموزشی و پژوهشی در این حوزه فعالیت می‌کنند، بیشتر مورد توجه قرار گیرند  تا انگیزه‌ در نویسنده‌ها بیشتر شود.
 
کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران برگرفته از انقلاب اسلامی است و امروزه لازم است، آثاری پیرامون انقلاب اسلامی تدوین شود، سرمایه‌گذاری‌های مادی و معنوی خوبی صورت گیرد تا آثار ارائه شده برازنده انقلاب اسلامی باشد و نویسندگان هم انگیزه بیشتری داشته باشند.