جلال ذکایی، فعال و کارشناس حوزه چاپ دیجیتال در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، با اشاره به تاثیر کرونا بر تغییر الگوی چاپ کتاب در میان ناشران، عنوان کرد: چاپ دیجیتال در این مدت روال و روند طبیعی خود را طی می‌کرد و از سال‌ها قبل یکسری ناشران براساس اقتضائاتشان روش چاپ دیجیتال را برای چاپ کتاب‌های خود انتخاب کرده بودند که با ورود کرونا این روند تسریع شد.
 
وی افزود: علاوه بر کرونا، شرایط اقتصادی حاکم بر بازار که سرمایه‌گذاری و انتشار کتاب در شمارگان بالا را سخت کرده بود، این روند صعودی شد زیرا برخی ناشران یا خودشان برای ورود به حوزه چاپ دیجیتال سرمایه‌گذاری کردند یا حجم سفارشات بیشتر شد.
 
ذکایی با طرح این موضوع که کرونا مشکلات زیادی ایجاد کرد و آسیب‌هایی به اقتصاد کشورها ازجمله ایران وارد کرد، گفت: اما در این میان یک زیست اقتصادی جدیدی ایجاد کرد و حداقل می‌توان گفت که در حوزه نشر، ناشران را با شرایطی مواجه کرد که این روند را بعد از کرونا کماکان ادامه خواهند داد، به طوری که ناشران حتی در پساکرونا چاپ دیجیتال را به‌عنوان یکی از گزینه‌های اصلی انتخاب خواهند کرد.
 
وی یادآور شد: ناشران در این مدت با مزیت‌های چاپ دیجیتال بیش از پیش آشنا شدند، مزیت‌هایی مثل سرمایه‌گذاری محدود، بی‌نیاز به انبارداری، کاهش خواب سرمایه و .. موجب شد روند رجوع ناشران به سمت چاپ دیجیتال بیشتر شود.
 
مزیت‌های چاپ دیجیتال برای ناشران
ذکایی با بیان اینکه امروز ناشران به فعالیت و استفاده از مزیت‌های چاپ دیجیتال عادت کرده‌اند، گفت: این موضوع موجب شده است که ناشران دیگر به همین سادگی‌ها از این شیوه چاپی دست نکشند و برای کنترل هزینه‌های خود به سراغ این حوزه خواهند رفت.
 
وی همچنین با طرح این موضوع که استفاده از شیوه چاپی افست و دیجیتال تفاوتی در نرخ و قیمت کتاب ندارد، توضیح داد: بیش از 70 درصد هزینه چاپ هر کتاب به مواد اولیه برمی‌گردد و قیمت مواد اولیه مثل کاغذ و مقوا و سایر خدمات چاپ و صحافی متاثر از بازار است و چون بخش عمده آن وارداتی است، به دنبال نوسانات ارزی تعیین می‌شود.
 
ذکایی تاکید کرد: تا زمانی که نوسانات نرخ ارز لحظه‌ای است و قدرت تصمیم‌گیری و سرمایه‌گذاری را از ناشر می‌گیرد، نمی‌توانیم شاهد کاهش قیمت کتاب باشیم، یعنی اگر شاهد افزایش قیمت هم نباشیم، باید انتظار سکون و رکود در قیمت کتاب را داشته باشیم.
 
وی با بیان اینکه در چنین شرایطی یک بنگاه اقتصادی نشر نمی‌تواند برای کتاب‌های کاهش قیمت داشته باشد، گفت: ناشر نمی‌تواند خیلی کاهش قیمت داشته باشد زیرا به وضعیت بازار کاغذ و خدمات چاپ و وصحافی اطمینان ندارد و به همین دلیل انتظار تثبیت قیمت منطقی‌تر است.
 
ذکایی درباره روند استقبال ناشران از چاپ دیجیتال در دوران پساکرونا نیز افزود: بعید است که ناشران چاپ دیجیتال را پس بزنند به جز در مواردی که استفاده از این شیوه چاپی گران تمام شود و شامل کتاب‌های رنگی مثل کتاب کودک و نوجوان باشد اما کتاب‌های خطی با همین روند و حتی آمار رو به رشد در بخش دیجیتال چاپ خواهد شد.
 
وی با اشاره به اینکه امروز حتی کتاب‌های دانشگاهی هم که مصرف زیادی دارد، به شیوه دیجیتال چاپ می‌شود، گفت: ناشر امروز دیگر ریسک نمی‌کند که بخواهد کتاب را در تیراژ یک هزار نسخه چاپ کند، بلکه از هر کتاب 300 نسخه و بر اساس نیاز مشتری چاپ می‌کند و با این استراتژی که به صورت خرد خرد سرمایه‌گذاری می‌کند تا زودتر به پول فروش کتاب‌ها دست پیدا کند.
 
ذکایی در پایان یادآور شد: این روال طبیعی است که حتی گسترش پیدا می‌کند و شاهد زیست و تجربه جدیدی در حوزه نشر در بخش چاپ دیجیتال خواهیم بود، تجربه‌ای که صنعت نشر به راحتی از کنار آن عبور نخواهد کرد.