به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، نشست «مسئله خواندن در ایران» از سلسله نشست‌های سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با سخنرانی الهام فلاح (نویسنده) پنجشنبه (بیست‌ونهم اردیبهشت‌ماه) به صورت حضوری در فرهنگسرای کتاب برگزار شد.
 
الهام فلاح در ابتدا این نشست درباره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران گفت: آخرین نمایشگاه بین‌المللی کتاب به صورت حضوری در سال 98 بود و محسوس‌ترین فرق بین دو سال گذشته و امسال حضور مردم است اما رقم فروش کتاب در نمایشگاه 1401 نسبت به سال‌های گذشته بسیار بالاتر بوده است؛ علت اصلی آن 3 یا 4 برابر شدن قیمت کتاب است؛ یعنی تعداد فروش کتاب کمتر از سال‌های گذشته است ولی قیمت آن بالاتر رفته است. وضع اقتصادی را هم نمی‌توان نادیده گرفت.
 
وی در ادامه افزود: خوشبختانه حضور نمایشگاه مجازی در کنار نمایشگاه حضوری موجب شده بخشی از مردم از این نمایشگاه دیدن کنند. در سال‌های گذشته فرهنگسراها، سرای محله‌ها، کتابخانه‌ها و ... به صورت فیزیکی در نمایشگاه حضور داشتند اما امسال به صورت مجازی کتاب‌های خود را تهیه می‌کنند. طبق آمار سال 99 نسبت به سال 96، سرانه مطالعه یک ساعت کاهش پیدا کرده است.    
 
فلاح درخصوص نحوه برگزاری نمایشگاه کتاب گفت: نمایشگاه کتاب تنها مختص ایران نیست و در همه کشورهای دنیا برگزار می‌شود؛ مردم با شور و اشتیاق شرکت می‌کنند. البته سازوکارها متفاوت است و هنوز به مرحله برگزاری ایده‌آل نرسیدیم؛ مخصوصا کمتر کردن ضرر کتابخانه‌های محلی در ایام نمایشگاه.
 
وی از پیشینه مطالعه در ایران گفت: خواندن مسئله مخصوص ایران نیست چه بسا خواندن در ایران بیشتر است. وقتی که تاریخ را مرور می‌کنیم زمانی که اعراب به ایران حمله می‌کنند، برای مدیریت غنایم، نیازمند به یک سازوکار مکتوب و یک علم نظم‌دهنده برای اموالی که از این سرزمین بدست آوردند، شدند؛ در آن زمان بود که دبیرهای پادشاهان آمدند و به اعراب آموزش دادند؛ از این رو می‌توان ایران را پرچم‌دار مطالعه و دانش خواند.
  
فلاح درباره مسئله خواندن افزود: واقعا راهی سالم‌تر از کتاب برای انتقال دانش، کسب تجربه، نگاه‌های متفاوت را چشیدن، زندگی‌های نزیسته را زیستن و ... نیست. خواندن هریک به انسان کمک می‌کند و او را صاحب اندیشه می‌کند؛ اما مسئله‌ای که وجود دارد این است که، مخاطب اطمینان خود را هر ساله از دست می‌دهد؛ چون در یک جهان آزاد زندگی می‌کند؛ شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی دراختیار اوست. از طرفی کتاب‌ها از یک بازبینی عبور می‌کنند و به دست مخاطب می‌رسند؛ مخاطب نیز ترجیح می‌دهد خودش مطالعه کند و به صحت و سقم یک مطلب برسد. بنابراین کتاب کمرنگ‌تر شده و فضای مجازی جای آن را گرفته است.
 
وی ادامه داد: این مسئله تنها در ایران نیست و در همه جای دنیا وجود دارد اما فکر می‌کنم این مسئله در ایران بیشتر است؛ چون آن قشر فرهیخته‌ای که همیشه کتاب برایشان حرف اول بوده، یک مقدار اطمینان خود را از دست داده‌اند. باید یک فکر اساسی اتخاذ شود که اطمینان اگر کمرنگ شده است، برگردد.
 
فلاح درباره محدودیت‌های نویسندگان گفت: من نویسنده و تمام همکارانم به نوعی مقصر هستیم؛ ما از گلاویز شدن با موضوعاتی که چالش برانگیز است، پرهیز می‌کنیم چون این موضوعات نیازمند تحقیقات میدانی زیاد و نزدیک شدن نفس‌به‌نفس به مردم است؛ این از سمت نویسندگان مسئله است. مسئله دیگری که وجود دارد یک مقداری دست نویسنده بسته است؛ متاسفانه فراوانی موضوعات و پی‌رنگ‌ها، نویسنده به یکسری موضوعات محدود است؛ بنابراین ناخودآگاه به تکرار می‌افتد. باید به نویسنده اجازه داده شود که درباره مسئله روز حرف بزند، داستان بنویسد؛ یکسری مسائل را هر روز در جامعه و حتی در سینماها و سریال‌ها می‌بینیم اما گفتن آن‌ها در کتاب‌ها جایز نیست. کاش به نویسنده اجازه داده شود که مسائل را عنوان کند و نتیجه‌گیری آخر را برعهده مخاطب بگذارد.
 
وی در انتها راه‌های سنجش کتاب خوب را عنوان کرد و گفت: اینکه هر کتابی خوانده شود حتی کتاب بد مختص عموم نیست؛ کسی که سالیانه تعداد محدودی کتاب می‌خواند، بی‌انصافی‌ست که به او بگوییم هر کتابی را بخوان! چون باعث قطع ارتباط مخاطب می‌شود. خوشبختانه با وجود فضای مجازی، همه هنرمندان و نویسندگان در دسترس هستند. با رصد کوچک بر روی نگاه، شخصیت، یادداشت‌ها، دلنوشته‌های آنان و ... می‌توان شناخت کمی نسبت به نویسنده پیدا کرد. نکته بعدی ناشر کتاب است؛ ناشر حرفه‌ای که دغدغه کیفیت کتاب را دارد، یکی از امتیازات در انتخاب کتاب است. بخوانید که آگاهی، زندگی و پایندگی همه از کلمات خواندن است.   

سی‌وسومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران از بیست‌ویکم اردیبهشت‌ماه آغاز شده است و تا سی‌ویکم اردیبهشت‌ماه 1401 به مدت 10 روز ادامه خواهد داشت. علاقه‌مندان برای بازدید و خرید کتاب می‌توانند به مصلی امام خمینی (ره) مراجعه کنند.