به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، تاریخ نوشتار، حداکثر به بیست هزار سال پیش باز می‌گردد و با محدود ساختن به نظام‌های نوشتاری مدوّن، رقمی حدود شش هزار سال پیش را نشان می‌دهد. این ارقام و آمارها فقط تخمینی است از سوی کاوشگران علمی، در صورتی که بدون شک پیشرفتی از سوی جوامع گوناگون، بدون کمک خط و زبان امکان‌پذیر نبوده است.
قلم به سه دلیل بسیار مورد توجه قرار گرفته است:
1. باقی بودن:
سخن فرار می کند و نوشته باقی است. امیر مؤمنان علی علیهالسلام در سخن جالبی می فرماید: «دانش را با نوشتن در بند کنید» تا باقی بماند و از کفتان نرود.
2. دقیق بودن:
بیان و سخن معمولاً دقیق نیست. اگر قرار بود کتابی که هزار سال پیش نوشته شده، زبانی به ما می رسید و در جایی نوشته نمی شد، هیچ گاه به طور دقیق به ما نمی رسید و در واقع ما کتاب دیگری را پیش روی خود می دیدیم.
3. عمیق بودن:
مطالب نوشته عمیق و فکر شده است؛ در حالی که به طور معمول سخنان، بدون تأمل گفته می شود و کم محتواست. نویسندگان گاه یک ساعت فکر می کنند و یک خط می نویسند، ولی در سخن نمی توان آن دقت را رعایت کرد.
علامه طبرسی رحمة الله علیه در این مورد می نویسد:«بیان دو گونه است: بیان زبان و بیان قلم. بیان زبان، با گذشت زمان کهنه می شود و از بین می رود، ولی بیان قلم تا ابد باقی است.»
قلم چیزیست که خداوند به آن قسم می‌خورد و در قسمت‌هایی که آثار استوار، محکم و با اندیشه بالا نوشته می‌شود، در آنجا به اصطلاح ارزش و اهمیت قلم رو متوجه می‌شویم؛ می‌فهمیم که قلم چقدر می‌تواند ارزشمند و تأثیرگذار باشد و چقدر می‌تواند به رشد جامعه کمک کند؛ جوامع بشری مدیون قلم هستند. در واقع اگر که قلم حذف می‌شد، تمدن بشر به خیلی از جاهایی که الان رسیده است نمی‌رسید؛ قلم عاملی برای انتقال دانش و اندیشه است و به همین دلیل است که بسیار اهمیت دارد. وقتی قلم تا این اندازه اهمیت دارد، اینکه ما یک روز را به نام روز قلم بنامیم، کار خیلی بزرگی نیست. به نظر من باید اکرام بیشتری از قلم انجام دهیم و به این روز به عنوان یک روز نمادین، بیشتر پرداخته شود.
در واقع انجمن قلم ایران در سال ۱۳۷۸ بیشتر با هدف کنار هم نگه داشتن نویسندگان، شعرا، مترجمان و اهالی قلم تأسیس شد. مجمعی که نویسندگان و شاعران بتوانند باهم مراوده داشته باشند و آشنا شوند؛ همچنین اگر دچار مشکلی شدند، مکانی باشد که بتوانند به آن مراجعه کنند و به نمایندگی از طرف‌شان، پیگیر حقوق و مطالبات‌شان باشد؛ از حال‌وروز هم مطلع باشند، باهم انس و الفتی برقرار کنند، از کارهای در حال انجام آگاه شوند، به یکدیگر کمک کنند، و مسایلی از این دست. نام‌گذاریی ۱۴ تیر به عنوان روز قلم به این صورت بود که یک روز به این اسم در جهان اسلام نامگذاری شود و در نتیجه این تصمیم به رییس سازمان کنفرانس اسلامی پیشنهاد شد؛ در آن مقطع زمانی رییس جمهور ایران، رییس سازمان کنفرانس اسلامی بود. آقای رییس جمهور وقت، موضوع را به وزیر ارشاد آن زمان و در نهایت به شورای فرهنگ وقت ارجاع دادند و روز ۱۴ تیر را به عنوان روز قلم قرار دادند.
در آن مقطع زمانی پیشنهاد روز خاصی برای روز قلم انجام نشده بود؛ کارشناس شورای فرهنگ عمومی هم ۱۴ تیر را به این دلیل انتخاب کردند که در این روز مناسبت خاصی در تقویم وجود نداشت. انتخاب یک روز به عنوان روز قلم یعنی ما اصالت را به قلم می‌دهیم نه به دیگر افراد و یا دیگر امور و قلم را وابسته به آنها نمی‌کنیم. در سال‌های گذشته، خیلی از مراکزی که قاعدتاً متشکل از مراکز دولتی، خصوصی و نهادهای عمومی غیر دولتی بود و می‌توانستند برنامه‌هایی در روز قلم داشته باشند و به این روز بپردازند، کوتاهی کردند و وظیفه خود را به درستی انجام ندادند و نمی‌دهند. به عقیده من باید روز قلم احیا شود و زنده نگه داشته شود؛ برنامه‌های متنوع و مناسبی در این روز برگزار شود؛ یک روز آشتی‌کنان با کتاب و کتابخوانی می‌تواند روز قلم باید.
در سال‌های گذشته و در این بیست و چند سالی که از تأسیس انجمن می‌گذرد، قدم‌های مفید و خوبی از سوی انجمن انجام شده است. طرح و برنامه‌هایی از سوی انجمن پیگیری و توسط نهادهای مربوطه دولتی و عمومی غیر دولتی انجام شده که در مقاطع زمانی به نویسندگان و شعرا کمک کرده است. امیدواریم با گذر زمان، این اقدامات و این نوع رفتارها شکل مناسب‌تر و به اصطلاح سازمانی‌تری به خود بگیرد تا بتوانیم خدمت بیشتری به اهل قلم انجام دهیم.
یکی از اهداف انجمن قلم حمایت از نوقلمان است و در این راستا اهمیت شناسایی و کشف استعدادها و حمایت از استعدادهای جوان خیلی بالاست؛ درواقع جوامعی که نمی‌توانند استعدادهای جوان خودشان را در زمینه‌های مختلف شناسایی، پرورش و مورد حمایت قرار دهند، یک جامعه عقب افتاده و در حال درجا زدن است. پرورش نیروهای جوان، کمک گرفتن از آنها و واگذاری امور به آنها، باعث شادابی و پیشرفت می‌شود. اگر بخواهیم در حوزه قلم، داستان‌ها و شعرهایمان پیشرفت کند، باید افراد صاحب توانایی در این حوزه را شناسایی کنیم و بعد براساس میزان توان افراد، به آنها کار واگذار کنیم و بنویسند و در انتها آثار آنها را مورد حمایت قرار دهیم.
در یک مقطع زمانی انجمن قلم یک طرحی را به عنوان یکصد اثر از یکصد نوقلم مطرح کرد؛ تحت این عنوان قرار شد آثار نوقلمانی که قابلیت چاپ دارند در این طرح جمع‌آوری و چاپ شوند که این کار نیز انجام شد و برکات زیادی هم داشت؛ درواقع تعداد زیادی از نوقلمان شناسایی شدند؛ ناشران، آثار افراد نوقلم و کسانی که شناخته شده نیستند را عموما چاپ نمی‌کنند چون فکر می‌کنند کتاب فروش نخواهد رفت و در نهایت ضرر خواهند کرد. طبیعتاً در این انجمن حمایت از افراد نوقلم معنا پیدا می‌کند؛ از طرفی اگر نوقلمان رو شناسایی نکنیم و کمک نکنیم این استعدادها شکوفا شود، هم این استعداد سرکوب می‌شود و هم مجموعه آثار منتشر شده در کشور، جهت‌گیری رو به رشد نخواهد داشت.
مطلوب‌ترین حالت در عرصه قلم این است که هیچ نوشته ارزشمندی به خاطر گمنامی صاحب اثر از نشر بازنماند؛ هیچ نویسنده‌ای به خاطر اینکه اولین کار خود را ارائه می‌دهد و می‌خواهد منتشر شود از توفیق چاپ و نشر آثارش بازنماند.
سه‌شنبه ۱۴ تیر ۱۴۰۱ - ۱۰:۵۲
نظر شما