به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا)، فرارسیدن روز عرفه بهانه‌ای شد تا دقایقی را در گفت‌وگو با امیر اسماعیل آذر، شاعر، مجری، استاد ادبیات فارسی و صاحب کتاب پژوهشی چهار جلدی «قرآن در شعر پارسی» به بررسی جلوه مناجات الهی و عرفه در ادبیات فارسی بپردازیم.

اسماعیل آذر عنوان کرد: اگر مناجات را سخن گفتن با خداوند بدانیم انواع قصه‌ها، به‌ویژه در آثار عطار مانند مصیبت‌نامه، اسرارنامه، الهی‌نامه و منطق‌الطیر و حتی دیوان وی به نوعی مناجات با خداوند را دربردارد و ادبیات فارسی از قرن ششم به بعد حتی در آثار شاعری چون خاقانی مشحون از مناجات الهی است. برای مثال آنجا که می‌گوید: «دید موسی یک شبانی را به راه/کو همی‌گفت ای گزیننده اله/تو کجایی تا شوم من چاکرت/ چارقت دوزم کنم شانه سرت...»
 
این پژوهشگر ادبی افزود: عرفه نام دعایی است که حضرت امام حسین (ع) در روز نهم ذی‌الحجه در مکان عرفات خوانده‌اند که مکانی در شرق مکه معظمه با وسعت 18 کیلومتر است. این منطقه تا آنجا اهمیت دارد که حاجیان در روز عرفه از ساعت 12 تا غروب به آنجا می‌روند و به وقوف که از ارکان حج است می‌پردازند.

وی ادامه داد: موضوع دعای عرفه توحیدی است و در آن اقرار به بزرگی خداوند می‌شود و از باری‌تعالی برای دفع مشکلات و گره‌های زندگی یاری می‌طلبیم. اهمیت عرفات به اندازه‌ای است که گاه حج را حج العرفات می‌دانند.

نویسنده کتاب «قرآن در شعر فارسی» توضیح داد: یکی از زیباترین اشعار مرتبط با موضوع عرفه، غزل زیبای جامی است که آورده:
«به کعبه رفتم و زانجا هوای کوی تو کردم
جمال کعبه تماشا به یاد روی تو کردم
شعار کعبه چو دیدم سیاه دست تمنا
دراز جانب شعر سیاه موی تو کردم
چو حلقه در کعبه به صد نیاز گرفتم
دعای حلقه گیسوی مشکبوی تو کردم
نهاده خلق حرم سوی کعبه روی عبادت
من از میان همه روی دل به سوی تو کردم
مرا به هیچ مقامی نبود غیر تو گامی
طواف و سعی که کردم به جست‌و‌جوی تو کردم
به موقف عرفات ایستاده خلق دعاخوان
من از دعا لب خود بسته گفت‌و‌گوی تو کردم
فتاده اهل منی در پی منی و مقاصد
چو جامی از همه فارغ من آروزی تو کردم»

وی با بیان اینکه بسیاری از شاعران تاریخ ادبیات کشورمان به موضوع حج و به‌‌ویژه عرفه و روز نیایش اشاره کرده‌اند، گفت: در شعر شاعران معاصر نیز شاهدیم از واژه‌های نیایش، عرفه و عید قربان استفاده‌های زیادی شده و نیز محتوای دعای عرفه در کلام آنها آمده است. بنابراین ظرفیت و علاقه کافی برای پرداختن به این موضوع در شعر امروز وجود دارد و می‌توان جشنواره‌ای ویژه را در سطح ملی برگزار کرد.