به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) بدون شک فهم و تصویری که ما از زندگی و ابعاد گوناگون آن داریم، به شکل غیرقابل انکاری با رسانه‌ها گره خورده و نسبت رسانه با واقعیت و فهم ما از آن از جمله روابط چندوجهی زیست در جهان مدرن است که مورد تفکر و تامل بسیاری از اندیشمندان و نظریه‌پردازان قرار گرفته است. کتاب رسانه و تصویر جهان به قلم محمد حسنی که به تازگی و توسط انتشارات سروش منتشر شده با نگاهی انتقادی به فلسفه تکنولوژی رسانه با محوریت نسبت آن با تصویر سازی از جهان پرداخته و در پی پاسخ به این پرسش است که رسانه‌ها با تصویر ما از جهان چه می‌کنند.
کتاب از سه فصل اصلی تشکیل شده است. فصل نخست با عنوان پدیدارشناسی و رسانه تکنولوژیک به عنوان پیش زمینه برای ورود به بحث به توضیح مفاهیم مهم، مرتبط و کلیدی برای همراهی مخاطب با پرسش اصلی اثر می‌پردازد. در این فصل نویسنده ابتدا به مفهوم پدیدارشناسی پرداخته و موضوعاتی چون ویژگی‌های پدیدارشناسی فلسفی، عین‌های ناموجود، عین‌های آگاهی، معرفت رسانه‌ای، بیناذهنیت، پدیدارشناسی هرمونوتیک، پدیدارشناسی و تکنولوژی رسانه و پساپدیدارشناسی و مسئله میانجی را مورد توجه قرار داده است. نویسنده در این بخش از کتاب به نظریه‌پردازان شاخص این عرصه ارجاع داده و لذا سعی کرده فهمی جامع در ذهن مخاطب پدید بیاورد. در ادامه او به سراغ مفاهیم دیگر مرتبط با بحث رفته و به توضیح تکنولوژی، رسانه، رسانه‌گری و تصویر جهان می‌پردازد.
پس از توضیح مفاهیم پایه و آشنایی مخاطب با نحوه نگاه و روش‌شناسی بحث همراه با رویکردی پدیدارشناسانه نویسنده در فصل دوم به بازخوانی انتقادی نظریه‌های تکنولوژی رسانه می‌پردازد. این فصل را می‌توان به عنوان شاکله اصلی کتاب دانست که محقق در آن با تمرکز بر پدیدارشناسی تکنولوژی رسانه و نسبت‌یابی آن با فرآیندهای اجتماعی و فرهنگی در نهایت تصویری کلی از جهان برآمده از رسانه را برمی‌سازد. به همین منظور نویسنده تلاش کرده به بیان مهم‌ترین ویژگی‌های نظری این متفکران بپردازد اما صرفا نه به شکل ارائه خلاصه‌ای از اندیشه آن‌ها بلکه در این مسیر او تمرکز اصلی را بر فرآیند رسانه‌گری داده است. حسنی در این فصل به دنبال پاسخ به این پرسش است که تکنولوژی رسانه چه تصویری از جهان ارائه می‌کند و تصویر تکنولوژیک از جهان چیست و چه ویژگی‌هایی دارد؟ نظریه‌پردازانی که در این فصل مورد توجه قرار گرفته‌اند از این قرارند: هارولد آدامز اینیس، مارشال مک لوهان، والتربنیامین، دن آیدی، ژان بودیار، برونو لاتور.
همچنین در بخشی دیگر با عنوان نظریه‌پردازن تکمیلی محقق به بررسی اندیشه‌های سید مرتضی آوینی در مورد ماهیت سینما، فانکاوزر و شاو پیرامون اثرهای تجربه مصنوعی، جیمز ویکاری در باب درک فراآگاهی و مبحث ساختار و فیزیولوژی ادراک در مواجهه با رسانه‌ها پرداخته است.
فصل سوم کتاب با عنوان تصویر تکنولوژیک رسانه‌ای جهان را باید در ادامه جمع‌بندی فصل گذشته دید. این فصل از دو بخش اصلی تشکیل شده است. در بخش اول نویسنده کوشش کرده روایت‌های متکثر اندیشمندان در فصل گذشته را وحدت ببخشد و به این ترتیب او سه امکان را مورد توجه قرار می‌دهد: امکان اول: اشتراک در مولفه‌های اصلی رسانه‌گری، امکان دوم: وحدت‌بخشی بر محور«تن‌یافتگی.تن زودوگی» و امکان سوم: وحدت برمبنای پدیدراشناسی دن آیدی. نویسنده در این فصل داده‌های حاصل از بررسی هر یک از نظریه‌های مذکور در فصل قبل را در یک فرایند اشتراک‌یابی و با گمانه‌زنی در سه امکان مختلف، کنار هم و در تطبیق با هم خوانش کرده و سپس خطوط مشترک آن‌ها را به صورت ده‌گانه استخراج می‌کند. در ادامه و در یک بررسی نظری و تاریخی مفهوم میانجی و تصویر جهان را مورد مداقه قرار داده و به بازخوانی آرا و دیدگاه‌های مربوط در فرآیند تاریخی می‌پردازد. اما تاثیرات این فرآیندها چیست؟ محقق این تاثیرات را در چهار محور جهان مجازی، جهان موازی، دو جهانی شدن و سینگولاریتی مورد بررسی قرار داده و به نقد آن می‌پردازد.
در انتهای کتاب نویسنده بخشی را با عنوان حاصل سخن به نتیجه‌گیری بحث اختصاص داده است و پیشنهاداتی را برای اصلاح آسیب‌های ناشی از وضع موجود در نسبت میان رسانه و تصویر جهان بر پایه نظریات بیان شده ارائه می‌دهد که اصلاح نظام آموزشی با تکیه بر بازنگری در فرآیند علم رسانه و ارتباطات، توجه به نظام رسانه‌ای و تربیتی در منظر سیاست‌گذاری و توجه به مباحثی چون سواد رسانه‌ای، افزایش فرهنگ مطالعه و تلاش برای تعادل حواس وتوجه به خود ارجاعی رسانه از جمله آن‌هاست.
کتاب «رسانه و تصویر جهان؛ تمهیدی انتقادی بر فلسفه تکنولوژی رسانه» به قلم محمد حسنی در 348 صفحه، شمارگان 500 نسخه و قیمت 150 هزار تومان توسط انتشارات سروش در اختیار مخاطبان قرار گرفته است.
یکشنبه ۶ شهریور ۱۴۰۱ - ۰۸:۲۴
نظر شما