به گزارش خبرگزاری کتاب ایران(ایبنا) در ایلام، نشست نقد و بررسی کتاب «تفنگدار ایل»(خاطرات شفاهی علی پاشا صادقی، از رزمندگان دوران دفاع مقدس) با حضور سالم پوراحمد، شاعر و پژوهشگر و علیرضا شوهانی، عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام در سالن جلسات اداره کل حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس استان برگزار شد.
پوراحمد، با اشاره به اینکه تاریخ شفاهی چند دهه است که در کشور رونق گرفته و درگذشته هم بسیاری از تواریخ، سینه به سینه نقل شده، تاکید کرد: بعد از جنگ جهانی دوم تاریخ شفاهی در آمریکا و در دانشگاه کلمبیا سال ۱۹۶۶ با تشکیل انجمن، پایه‌گذاری شد؛ اما بعد از انقلاب اسلامی و بعد از سال‌های جنگ تحمیلی بسیار جدی شد.
پوراحمد، با اشاره به اینکه تاریخ شفاهی چند دهه است که در کشور رونق گرفته و درگذشته هم بسیاری از تواریخ، سینه به سینه نقل شده، تاکید کرد: بعد از جنگ جهانی دوم تاریخ شفاهی در آمریکا و در دانشگاه کلمبیا سال ۱۹۶۶ با تشکیل انجمن، پایه‌گذاری شد؛ اما بعد از انقلاب اسلامی و بعد از سال‌های جنگ تحمیلی بسیار جدی شد.
سراینده مجموعه شعر «کهکشان پرچین باغت بود» افزود: تاریخ شفاهی یک علم میان‌رشته‌ای است و از اهمیت بسیار بالایی مخصوصا در زمینه جنگ دارد، فرماندهان و رزمندگان سال‌های دفاع مقدس، خاطرات و روایت‌های ناگفته بسیاری دارند که بدیهی است باید به‌عنوان تاریخ شفاهی جمع‌آوری شود.
پوراحمد بیان کرد: جلسه مصاحبه، اجرای نمایش مصاحبه‌دهنده است و مصاحبه‌گر باید با سؤالات کوتاه اطلاعات مدنظر خود را دریافت کند؛ بدیهی است مصاحبه‌گر باید به‌دنبال داده‌های تاریخی باشد و اسناد، مدارک و شواهد، حتی از نوع غیررسمی در تاریخ شفاهی اهمیت دارد.
وی ادامه داد: بین خاطره‌نویسی و تاریخ شفاهی تفاوت اساسی وجود دارد، تاریخ شفاهی ساختارمند، هدفمند و فعال است که تاریخ در آن محوریت دارد، اما در خاطره‌نویسی که خودنوشت یا دیگرنوشت تدوین می‌شود، سلایق و علائق شخصی نیز وجود دارد.
این پژوهشگر افزود: مقدمه هرکتاب دریچه ورود به کتاب به حساب می‌آید، اما مقدمه این کتاب ساده‌انگارانه نگاشته شده؛ همچنین ارجاعاتی که بدون ذکر منابع اصیل و مهم ذکر شده به کتاب آسیب‌زده است، اسامی اشخاص، مکان‌ها و عملیات‌هایی که در مصاحبه می‌آید باید در پانویس مختصر معرفی می‌شدند که متاسفانه در این کتاب به آن پرداخته نشده است. نبود آمار تلفات عملیات‌ها، طول و عرض جغرافیایی مناطق، نقشه‌های عملیات و جنگ‌ها، اسناد جنگی، همچنین به هم‌ریختگی توالی زمانی در روایت، موجب می‌شود تا به این کتاب تاریخ شفاهی اطلاق نشود و در حد مصاحبه و خاطره‌نویسی باقی بماند.
.jpg)
علیرضا شوهانی، عضو هیئت علمی دانشگاه ایلام و استاد ادبیات نیز در این نشست بیان کرد: ارزش این کتاب در انتخاب راوی آن یعنی علی پاشا صادقی است، اطلاعاتی که از راوی درباره تاریخ جنگ در استان ایلام می‌خوانیم جدید و بسیار ارزشمند است، به‌عبارت دیگر می‌توانیم بخشی از تاریخ پنهان و تاریک جنگ را در این کتاب ببینم.
وی ادامه داد: ایرادهای این کتاب به دو دسته ساختاری و محتوایی تقسیم می‌شود، کتاب با یک مقدمه و سپس با زندگی نامه شروع شده است، اما تاریخ شفاهی جدا از زندگی‌نامه و خاطره‌گویی است، باید مقدمه طوری نگاشته می‌شد که ذهن مخاطب برای ورود به کتاب و تاریخ شفاهی آماده می‌شد.
وی افزود: از طرفی بخش قابل توجهی از زندگی‌نامه به پدر راوی اختصاص پیدا کرده است و کتاب از بحث اصلی دور می‌شود، باید در حقیقت به زندگی راوی و اتفاقات مهم زندگی‌اش پرداخته می‌شد.
این پژوهشگر بیان کرد: افعال در تاریخ شفاهی ماضی مطلق است، اما در این کتاب از افعال مختلفی استفاده شده و کاربرد افعال و نحو جملات ایرادات اساسی دارد؛ همچنین گویش ایلامی بر روی جمله‌بندی‌ها اثرگذاشته است. پاورقی‌ها فاقد منبع است و کمکی به شناخت مخاطب نمی‌کند و بر روی ارجاعات کار نشده و در برخی موارد ایراد تاریخی و نگارشی دارند. کاربرد نادرست کلمات، نبود علائم نگارشی، فقدان فهرست منابع در پایان کتاب، از دیگر ایرادهای ساختاری کتاب است.
وی افزود: مصاحبه‌گر باید از قبل چارچوبی در سوالات خود داشته باشد، مثلا ترتیبی در زمان و حتی حوادث در سوالات مصاحبه‌گر وجود ندارد، این ایراد به راوی برنمی‌گردد و هدایت مباحث از سوی مصاحبه‌گر باید صورت می‌گرفت و سیر زمانی و اتفاقات را رعایت می‌کرد.
به گزارش ایبنا؛ نشست نقد و بررسی کتاب «تفنگدار ایل»(خاطرات شفاهی علی پاشا صادقی، از رزمندگان دوران دفاع مقدس) از سوی موسسه فرهنگی هنری «عصر پیام ایلام» با مدیریت واحد زهرایی و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان ایلام برگزار شد.
نظر شما