به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، کتاب «باستان‌شناسی ایران» با عنوان فرعی سرگذشت علم در ایران (1) به روایت حمید خطیب شهیدی با مصاحبه و تدوین آناهیتا شاهرخی از سوی انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شد. این کتاب در فصل نخست زندگی‌نامه، آثار و اندیشه دکتر حمید خطیب شهیدی و در فصل دوم باستان‌شناسی ایران و تعدادی تصاویر مرتبط با باستان‌شناسی را در بردارد.
 
در مقدمه ناشر می‌خوانیم: امروزه تاریخ شفاهی یکی از روش‌های مطرح و موثر برای تاریخ‌نگاری است. روشی که ماده تاریخی آن در فرآیند مصاحبه‌های فعال به دست می‌آید، سپس در سبک‌ها و قالب‌های متفاوت به جامعه عرضه می‌‌شود. در ابتدا، این روش تاریخ‌نگاری با استفاده از تکنیک ضبط صوت و مصاحبه کار خود را آغاز کرد و سپس بسط و گسترش یافت.

امروزه پژوهشگران و مراکز پژوهشی ترجیح می‌دهند علاوه بر ضبط صدا؛ چهره، تغییرات رفتار و حالات راویان را نیز به تصویر بکشند؛ از این رو فن تصویربرداری نیز به عرصه تاریخ شفاهی راه گشوده است. این روش تاریخ‌نگاری از بدو پیدایش (1948م) آرا و نظرات موافق و مخالفی را به دنبال خود داشته است. انجمن‌ها و مجامع گوناگونی شکل گرفتند تا به بارورشدن و دسته‌بندی صحیح اطلاعات مربوط به آن و نیز تبادل آرای مختلف بپردازند و با برگزاری سمینارها، نشست‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی به بسط اندیشه و عرضه تاریخ شفاهی کمک کنند.
 
برنامه «تاریخ شفاهی علم در ایران» در گام نخست بین سال‌های 1389 تا 1391 با هدف معرفی تفصیلی شخصیت و اندیشه دانشمندان ایرانی در حوزه‌های مختلف علمی به ویژه علوم انسانی کار خود را آغاز کرد اما در خلال انجام مصاحبه‌ها، مباحثی به میان آمد که به نوعی می‌توان آن را بازنمایی سرگذشت و وضعیت علم در ایران نامید. کتاب حاضر که نخستین اثر از مجموعه تاریخ شفاهی علم در ایران است، به تاریخ شفاهی باستان‌شناسی در ایران اختصاص یافته است.
 
باستان‌شناسی نوین در ایران با کاوش‌های هیات‌های فرانسوی در اواخر قرن نوزدهم آغاز شد. در 12 آبان 1309، قانون حفظ عتیقات، به تصویب مجلس رسید و باستان‌شناسی کشور شکل گرفت. در سال 1315 ساختمان موزه ایران باستان به پایان رسید و «دایره عتیقات» به آنجا منتقل شد. تنها یک سال پس از تاسیس دانشگاه تهران نیز، یعنی در سال 1314، رشته باستان‌شناسی در دانشکده ادبیات دائر و بدین‌ترتیب تدریس علمی باستان‌شناسی در ایران آغاز شد.
 


کتاب «باستان‌شناسی ایران» برگرفته از مجموعه گفت‌و‌گوهایی است که بین سال‌های 1390 تا 1394 با استاد فقید دکتر حمید خطیب شهیدی انجام شده است. هدف از این گفت‌و‌گوها، ارایه تصویری از وضعیت علم باستان‌شناسی در ایران است.
 
حمید خطیب شهیدی (1327-1400) یکی از معدود استادان حاذق باستان‌شناسی کشور بود که شاگردان زیادی تربیت کرد و آثار ارزشمندی از خود به یادگار گذاشت.
 
در پاسخ به این پرسش «چه عواملی باعث شد دولت اورارتو به عنوان یک دولت قدرتمند و تاثیرگذار در منطقه شناخته شود؟» آمده است؛ شکوه و عظمت تمدن تقریبا سیصد ساله آنها مدیون کارآیی و کاردانی دولتمردان و متخصصین در زمینه‌های مختلف از قبیل معماری، راه‌سازی، فلزکاری، کشاورزی و... بوده است.
 
اقتصاد کشور اورارتو عمدتا مبتنی بر کشاورزی و دامپروری بوده و با توجه به کوهستانی بودن اکثریت قریب به اتفاق سرزمین‌های تحت سلطه آن، شاهکار آنان در ایجاد تاسیساتی است که منجر به تامین آب استقرارهای تدافعی کوهستانی و به زیر کشت رفتن زمین‌های بایر و اغلب ناهموار اطراف آن استقرارها گشته است. تاسیسات آب‌رسانی ایجاد شده توسط مهندسین هیدرولوژیست اورارتو در نیمه اول هزاره اول پیش از میلاد، به حدی چشمگیر بوده که توجه و تقلید معاصران و اخلاف آنها را برانگیخته است.
 
کتاب «باستان‌شناسی ایران» با عنوان فرعی سرگذشت علم در ایران (1) به روایت حمید خطیب شهیدی با مصاحبه و تدوین آناهیتا شاهرخی در 119 صفحه و با قیمت 55 هزار تومان و شمارگان 300 نسخه از سوی انتشارات نگارستان اندیشه منتشر شد.