علیرضا کرباسی گفت: هفته ملی کتاب بهترین بهانه است که بتوانیم با فرهنگ ارزشمند مطالعه و کتابخوانی آشتی کنیم. بهانههای مختلف مانند نبود وقت، نبود قدرت مالی برای خرید کتاب و نبود کتاب مناسب در بازار را کنار بگذاریم.
وی افزود: کتاب، حافظ علوم بشری و قلعه محصولات فکری و وسیله انتقال علوم به دیگران و روشنگر زمانها و نسلهاست که مسبب احیای تاریخ و فرهنگ ملتها و اقوام مختلف بوده است. کتاب اصلیترین دشمن جهل و نادانی است. به همین خاطر وقتی دشمنان این مرز و بوم را مورد هجوم قرار میدادند، کتابخانههای ایران را نیز به آتش میکشیدند تا جهل و نادانی مهاجمان در سایه نابودی کتابها پوشیده بماند.
کرباسی گفت: هفته ملی کتاب، بهترین بهانه است که بتوانیم با فرهنگ ارزشمند مطالعه و کتابخوانی آشتی کنیم. بهانههای مختلف مانند نبود وقت، نبود قدرت مالی برای خرید کتاب و نبود کتاب مناسب در بازار را کنار بگذاریم، چراکه اصلیترین دلیل عدم مطالعه و کتابخوانی، آشنا نبودن به فایدههای کتاب و همچنین تنبلی است.
وی در ادامه صحبتهای خود تاکید کرد: بهطور نمونه ما ۱۴۴۰ دقیقه در طول روز زمان در اختیار داریم و اگر روزی نیم ساعت را به مطالعه اختصاص بدهیم، یعنی کمتر از ۳ درصد از وقت شبانهروزمان را برای مطالعه صرف کردهایم که زمان چشمگیر و قابلاعتنایی نیست، ولی همین نیم ساعت مطالعه در طول روز اگر مداوم باشد میتواند آثار بسیار مفیدی را در زندگی ما بهجای بگذارد.
کرباسی با بیان اینکه باید برای خود در زمینههای مختلف سیر مطالعاتی تعریف کنیم و از آگاهان و صاحبنظران بخواهیم که کتابهای مناسب را برای ما معرفی کنند، گفت: هر کدام از ما اگر این رویه را در پیش بگیریم، فرهنگ کتابخوانی را در جامعه جا میاندازیم و در اینصورت نه تنها زندگی فردی، بلکه زندگی اجتماعی ما رنگ و بوی دیگری به خود میگیرد.
این عضو هیأت علمی دانشگاه فردوسی مشهد در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که کتاب یک کالای اقتصادی - فرهنگی است، بیان کرد: در جامعه کتابخوان، چیزی که کمتر به آن اشاره و توجه شده این است که کتاب یک کالای اقتصادی فرهنگی محسوب میشود و باید جنبههای مختلف عرضه و تقاضای آن را مورد تحلیل و فرصتها و تهدیدهای آن را نیز مدنظر قرار داد.
به گفته وی، برای توسعه بازار کتاب و گسترش فرهنگ مطالعه و کتابخوانی میتوان براساس آمیخته بازار نیز کتاب را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهیم. آمیخته بازار برای یک کالا مانند کتاب شامل ۴P قیمت (price)، محصول (product)، توزیع (place) و تبلیغات و ترویج (promotion) است. از اینرو قیمت مناسب کتابها و کیفیت آنها از لحاظ شکلی و محتوایی و نحوه توزیع و در دسترس بودن کتاب برای مخاطبان بسیار حائز اهمیت است.
کرباسی در بخش پایانی سخنان خود درباره تبلیغات، ترویج و نهادینهسازی در زمینه کتاب به موارد زیر اشاره کرد:
خانواده: مثل بسیاری از عادات، عشق به مطالعه میتواند از خانواده و توسط والدین و افراد خانواده در فرد نهادینه شود. دیدن والدین در هنگام مطالعه، جواب سوالات کودکان از کتابها، خرید کتاب با کودکان، قصهگویی و اجرای نمایشنامه برای کودکان از کتابها، عضویت در کتابخانهها، کتاب خواندن برای بچههای کوچک، کتاب صوتی برای کودکان، تجلیل از بزرگان در مقابل فرزندان، کتاب را بخوانید و سپس فیلم را تماشا کنید، شرکت در برنامههای کتابخوانی کتابخانه و مسابقات کتابخوانی، خرید هدیه کتاب، برای فرزندان کوچکتر دوباره و دوباره بخوانید... (کودک متوجه شود دانش ما و موفقیت ما با مطالعه بیشتر میسر میشود و با جایگاه مهم کتاب و کتابخوانی در زندگی آدمهای موفق آشنا بشود بهعنوان یک عنصر مهم در پیشرفت و موفقیت فردی).
رسانه: یکی از موارد مهم و مغفول در ایران رسانه است. دانشمندان بر اين عقيدهاند كه: «رسانهها فراهمآورنده دانش و شكلدهنده ارزشها هستند». رسانهها با دنيای ذهنی انسان و بهطور كلی دگرگونی در جهانبينی انسانها سروكار دارند. امروزه رسانهها نقش مهمی در معرفی، گسترش و ترويج فرهنگ كتاب و كتابخوانی برعهده دارند. چه تعداد برنامه در مورد کتاب و کتابخوانی در رسانه ما پخش میشود؟ تنها یک یا برنامه که واقعا خوب بودند مثل برنامه «کتاب باز». در فیلمهای ما چه تعداد شخصیت اصلی کتاب مطالعه میکنند؟ حمایت از نویسندگان و ناشران برای معرفی کتابهای خود، تهیه برنامههای مناسب آموزشی مثل راهکارهای ایجاد عادت به مطالعه و... از دیگر کارکردهای رسانه در حوزه کتاب است. رسانه بهراحتی میتواند خط فکری مردم را هدایت کند.
آموزش و پرورش: آموزشِ پژوهشمحور و کتابمحور بهجای آموزش جزوهمحور باعث میشود که دانشآموزان به کتابهای متعدد مراجعه کنند و مجبور به مطالعه شوند. برگزاری مسابقات کتابخوانی در سطح مدارس که چند سالی است برگزار میشود، ارج نهادن به دانشآموزان مولف، داشتن کتابخانه، زنگ کتابخوانی و نمایشگاه فروش کتابهای غیردرسی با تخفیف در مدارس و... از ملزامات آموزش کتابمحور است.
تبلیغات محیطی: وجود نمادهای کتاب و کتابخوانی در خیابانها و دیوارها، نصب پوستر و توزيع بروشورهای تبليغاتی در سطح شهر، ارج نهادن به جایگاه نویسندگان و شاعران بومی و دعوت از آنها در برنامهها.
دسترسپذیر بودن کتاب: وجود کتابفروشی و کتابخانههای متعدد در سطح شهر با موقعیت مناسب، قیمت مناسب کتاب نسبت به وضعیت اقتصادی مردم، روی آوردن سریعتر به کتابخوان الکترونیکی (e-Book Readers) و نسخه دیجیتال کتاب و فراهم کردن بستر آن.
اینترنت و شبکههای اجتماعی: این ابزارها میتوانند مثل یک چاقوی دو لبه عمل کنند. با بهرهگیری مناسب از آنها مخصوصا در زمینه تبلیغات میتوان فضای کتاب و کتابخوانی را در این فضاها گسترش داد.
کتابخانههای عمومی مجهز: با مشاهده کتابخانههای عمومی در کشورهای دیگر، این مورد کاملا مشهود است که امکانات کتابخانههای عمومی ما در سطح کشورهای پیشرفته نیست.
سیاُمین دوره هفته کتاب جمهوری اسلامی ایران با شعار «ما همانیم که میخوانیم» از ۲۱ آبانماه شروع شده و تا ۲۷ آبانماه ۱۴۰۱ ادامه دارد.
نظر شما