به گزارش خبرگزاری کتاب ایران‌(ایبنا)، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در گفت‌وگوی زنده با تلویزیون اینترنتی کتاب با بیان اینکه کتاب اساسا یک مقوله فرهنگی برای همه فصول سال است، گفت: کسانی که به کتاب علاقه داشته باشند مصداق حدیث شریف نبوی؛ «ز گهواره تا گور دانش بجوی» می‌شوند. کتاب یک امر فصلی نیست اما اغلب توجه، تبلیغ رسانه‌ای به دو رویداد نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران و هفته کتاب متمرکز است.
 
وی با بیان اینکه صنعت نشر، طی سال‌های اخیر گسترش و رشد زیادی داشته است، گفت:  منکر ضعف‌های موجود در حوزه‌ نشر از‌جمله نویسندگان، ناشران، ترویج کتابخوانی، فروشندگان و خوانندگان نیستیم؛ اما برای این حوزه‌ها برنامه‌هایی داریم، اما وجود مشکلات در این حوزه به معنای توقف اقتصاد در این حوزه نیست. اگرچه این حوزه به‌واسطه مشکلات به حد زیادی موفق نبوده اما رشد خوبی داشته است؛ به‌طوری که اقتصاد کتاب بیش از  8000 میلیارد تومان است.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ادامه داد: با همه مشکلات موجود، سالانه کتاب‌های زیادی به چاپ می‌رسد، طی یک‌سال  اخیر ییش از 111 هزار عنوان کتاب منتشر شده است.
 
اسماعیلی با اشاره به ظرفیت تولید کتاب در ایران بیان کرد: هرچند اقتصاد نشر به‌عنوان بخشی از اقتصاد فرهنگ، از جایگاه قابلی توجهی برخوردار است؛ اما انتظار داریم، با توجه به اینکه ایران کشور فرهنگی است، اقتصاد نشر از رشد بیشتری برخوردار باشد. در بسیاری از آمارهای حوزه کتاب در منطقه، آسیا و حتی دنیا، جزو کشورهای برتر هستیم که به پیشینه تمدنی و فرهنگی کشورمان مرتبط است.
 
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به رویداد هفته کتاب گفت: هیچ تحول اجتماعی سیاسی، مشابه انقلاب اسلامی نداریم که اصل و ریشه آن فرهنگی باشد. به‌عنوان معلم علوم سیاسی در دانشگاه، تا پیروزی انقلاب، نظریه شاخصی درباره علوم سیاسی در ایران نداشیتم اما بعد از پیروزی انقلاب اسلامی شاهد ظهور استادان و نخبگان شاخصی در این عرصه بودیم.
 
انقلاب فرهنگی و مدیران فرهنگی
وی با بیان اینکه انقلاب اسلامی امروز به ‌نوان یک پدیده مورد مطالعه دانشمندان در بخش‌های مختلف است، گفت: انقلاب فرهنگی، رهبران فرهنگی هم دارد. امام خمینی (ره) به‌عنوان موسس انقلاب اسلامی، بیش از ۵۰ جلد کتاب نوشته است؛ ایشان برخی کتاب‌های عمیق در حوزه‌های عرفان، فلسفه و اخلاق را در ۲۷ سالگی به رشته تحریر درآورده‌اند و در طیف گسترده‌ای از موضوعات فقهی، و اصولی و تفسیری آثاری دارند.
 
اسماعیلی افزود: رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز آثار مهمی در حوزه ترجمه و تألیف دارند. رهبران انقلاب اسلامی به‌عنوان یک نهضت فرهنگی، خودشان شخصیت‌هایی فرهنگی‌ هستند.
 
وی با اشاره به این که ما شخصیت‌های بزرگ تاریخ خود را نیز از طریق کتاب‌هایشان می‌شناسیم، تصریح کرد: وقتی از فارابی، بوعلی سینا، ابوریحان و سایر حکما، شعرا و اندیشمندان سخن می‌گوییم، در واقع از آثار آن‌ها سخن می‌گوییم. ما اندیشمندانی داریم که در تاریخ از آن‌ها یاد شده، اما به دلیل آن‌که آثارشان از میان رفته، اطلاعات درستی از آن‌ها در دست نداریم.
 
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تلاش‌های این وزارتخانه برای برگزاری نمایشگاه‌های مشترک و حضور ناشران در نمایشگاه‌های بین‌المللی، ادامه داد: پیش‌تر ترجمه کتاب‌ها از زبان فارسی به سایر زبان‌ها اندک بود، اما امروز حجم این ترجمه‌ها قابل اعتناست؛ این امر به چرخه اقتصاد و به ناشران کتاب کمک می‌کند.
 
اسماعیلی با اشاره به استقبال از آثار ایرانی در کشورهای دیگر، توضیح داد: میزان نشر کتاب‌هایی مانند بوستان و گلستان در کشوری مثل تاجیکستان، کمتر از ایران نیست. این امر نشان می‌دهد که ما بازار بکری در برخی کشورها داریم. این بازار به‌ویژه در حوزه شعر و ادبیات، ظرفیت‌های مهمی دارد و ما می‌کوشیم از این ظرفیت استفاده و مراودات فرهنگی حول کتاب را تقویت کنیم.
 
وی همچنین به بالا بودن میل به آموختن زبان فارسی در برخی کشورها، بیان کرد: در برخی کشورها، سالانه چند هزار نفر در رشته زبان و ادبیات فارسی، فارغ‌التحصیل می‌شوند و ارتقاء این وضعیت به معنای تشدید حضور کتاب‌های ما در این کشورهاست.
 
وی با بیان اینکه همیشه در گفت‌وگوهای فرهنگی، حوزه کتاب در ایران به عنوان یک مزیت می‌دانند، گفت: در کشورهای منطقه و جهان اسلامی توجه به کتاب زیاد است، در شبه قاره هند و کشورهای شرقی ارتباط خوبی در این حوزه وجود دارد و بازار بکری دارد.
 
به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، مراودات فرهنگی در حوزه کتاب راهکار کارآمدی برای ارتقای دیپلماسی است، هرچه این مراودات گسترش پیدا کند، امکان بسط فرهنگی نیز فراهم می‌شود.
 
لزوم تقویت چرخه‌های نشر
وی در ادامه صحبت‌های خود با بیان اینکه بنا داریم  پنج زنجیره چرخه نشر را تقویت کنیم، گفت: در صددیم ببینیم در بخش نویسندگان چه مشکلاتی داریم یا در چه حوزه‌ای به توجه نیاز داریم، همچنین در جایی که نیاز و میل مخاطب به آن وجود دارد، چه کمبودهیی داریم.
 
اسماعیلی افزود: به عنوان مثال در حوزه کودک و نوجوان به نویسندگان بیشتری نیاز داریم،  این همان مشکلی است که در حوزه تولید کودک و نوجوان داریم، در فیلم سینمایی این حوزه هم وجود دارد.
 
وی با بیان اینکه در تربیت نویسندگان، برگزاری دوره آموزشی، حضور در مدارس و برگزاری دوره‌های آموزشی کارهای خوبی آغاز شده است، گفت: یکی از اهداف این برنامه‌ها، آشنایی کودکان با آثار خوب است، البته این کار یک حوزه فرابخشی است، در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نویسندگان در حوزه فرآیندی تربیت می‌شوند، در آنجا با بخش‌های مرتبط کارهای مختلف با وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را تدارک می‌بینیم تا حلقه ضعیف را تقویت می‌کنیم.
اسماعیلی با طرح این موضوع که آموزش نویسندگی جزئی از کارهای محرومیت‌زدایی است، توضیح داد: در این حوزه کارگاه‌های نویسندگی، آموزش نویسندگی و .. در مجموعه‌های آموزشی داریم.
 
وی همچنین با بیان اینکه در تامین کاغذ مشکل داریم که کارهایی را طی یکسال اخیر شروع کریم که نتایج خوبی طی یکسال اخیرداشته است، افزود: برای حوزه کتابفروشی و توزیع نیز کارهای زیادی کردیم، به عنوان مثال در توزیع از شبکه مجازی استفاده می‌کنیم، سال گذشته از بهمن تا اردیبهشت سه نمایشگاه برگزار شد که شامل دو نمایشگاه و یک نمایشگاه فیزیکی بود.
 
به گفته اسماعیلی، در نمایشگاه کتاب امسال بیش از 350 میلیارد تومان در این بخش به مردم کتاب فروخته شد و با پست به صورت رایگان به روستاها کتاب ارسال کردیم؛ به دو هزار و 700 روستا، 1200 شهر حدود یک میلیون و  350 هزار جلد کتاب فروخته شد.
 
وی با بیان اینکه توانستیم برای حلقه‌های چهارم و پنجم شعار اصلی دولت یعنی عدالت فرهنگی است را محقق کنیم، گفت: یکی از مصوبات کارگروه فرهنگی دولت، الزام بخش‌های اجرایی به حمایت عملی از راه‌اندازی فروشگاه‌های کتاب است، ما در این بخش، بیش از نگاه اقتصادی، نگاه فرهنگی داریم.
 
اسماعیلی تاکید کرد: درست است که شبکه توزیع، بعضا واسطه‌ها را حذف می‌کند، اما کتابفروشی‌ها باید در شهرها جلوه داشته باشند؛ حتی برای مبلمان شهری نیز بهترین مولفه کتاب است.
 
 وی همچنین با تأکید بر این‌که مشاغل فرهنگی نیازمند حمایت و کمک هستند، بیان کرد: در قانون نیز معافیت‌های عمومی و مالیاتی و معافیت‌هایی در محاسبه انرژی تعریف شده است. حاکمیت موظف و ناگزیر است که به مشاغل فرهنگی خدمات ارائه کند و در کنار آن‌ها بایستد تا این مشاغل ضعیف نشوند. همچنین صنعت روزنامه و مطبوعات مشکلات زیادی دارد و باید به آن کمک کرد.
 
اسماعیلی ادامه داد: زمانی در پایتخت، روزنامه‌ای با شمارگان ۵۰۰ هزار نسخه منتشر می‌شد، اما امروز سقف شمارگان روزنامه‌ها، ۵۰ هزار نسخه است. اگر ما از این مطبوعات حمایت نکنیم، مشکلات آن‌ها بیشتر می‌شود.
 
وی همچنین گفت: کتابخانه‌های دیجیتال نیز کتاب‌ها را به‌طور کامل منتشر می‌کنند و در چنین شرایطی باید از نشر فیزیکی حمایت کرد، هرچه در حوزه‌های ترویجی بیشتر فعالیت کنیم، اقتصاد این حوزه قوی‌تر می‌شود.